ارزش بازار سرمایه پس از انقلاب به 130 میلیارد دلار رسیده است

احسان عامری، مدیر آموزش کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار، در گفت‌وگو با ایکنا، به بیان نکاتی درباره پیشرفت‌های بورس ایران در چهار دهه پس از انقلاب اسلامی پرداخت و گفت:‌ تاریخچه بورس را که بررسی کنیم ریشه اولیه آن به 1315 و 1316 بازمی‌گردد که ایده اولیه آن شکل می‌گیرد و کارهای مطالعاتی مربوط به آن انجام می‌شود و حتی تا مرحله عملیاتی پیش می‌رود اما موانعی وجود دارد تا اینکه در نهایت در سال‌های 1345 و 46 قانون آن توسط مجلس شورای ملی ابلاغ می‌شود و عملاً بازار سرمایه فعالیت خود را در کشور ما آغاز می‌کند.

وضعیت بورس در دوران قبل از انقلاب

وی ادامه داد: ده سال ابتدایی یعنی تا سال 57، سال‌های ابتدایی شکل‌گیری بورس است و نمادها و ناشرهای گسترده‌ای وجود ندارد و معاملات هم به صورت دستی و شیوه کاملاً غیرمکانیزه و متناسب با شرایط آن زمان انجام می‌شده است. قطعاً با توجه به شرایط اجتماعی و اقتصادی، ضریب نفوذ و فرهنگ سهامداری جا نیفتاده و بازار بورس، در مقابل بازار پول و بانک، نوپا بوده است لذا اعداد و ارقامی که از حیث ارزش، تعداد و دفعات معاملات و تعداد شرکت‌ها اعلام می‌شود بسیار ناچیز است.

• بیشتر بخوانید

افزایش حضور بانوان در اقتصاد تعاونی طی چهار دهه گذشته

آمارهایی از پیشرفت‌های اقتصادی بعد از انقلاب 

عامری افزود: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 تا حدود سال 1367 با مشکلات دیگری مواجه بودیم و از جمله مشکلات جنگ تحمیلی و شرایط خاص سیاسی و اقتصادی که بر کشور حاکم بود باعث شد تا بورس ما عملاً نیمه تعطیل باشد. می‌توان اشاره کرد آغاز کار جدی بورس پس از انقلاب از همان زمان حضور مرحوم آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی در تالار بورس است.

اهمیت تشکیل سازمان بورس و اوراق بهادار

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: با حمایت‌های مرحوم هاشمی و سیاست‌های دولت وقت و مصوبات مجلس، بورس به صورت جدی آغاز به کار کرد. البته بازار هنوز نوپا بود و شاید به لحاظ شرایط مالی و اقتصادی دولت و هم بخش خصوصی، انتظار وجود نداشت که به بازاری فوق‌العاده دست پیدا کنیم و قطعاً در ابتدای مسیر قرار داشتیم اما به مرور زمان بر تعداد شرکت‌ها افزوده و قواعد و مقررات اضافه شد و کم کم خرید سامانه‌ها توسط مرکز فناوری اطلاعات رخ داد.

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 تا حدود سال 1367 با مشکلات دیگری مواجه بودیم و از جمله مشکلات جنگ تحمیلی و شرایط خاص سیاسی و اقتصادی که بر کشور حاکم بود باعث شد تا بورس ما عملاً نیمه تعطیل باشد

مدیر آموزش کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار یادآور شد: این روند ادامه داشت تا اینکه به سال 1384 رسیدیم که نقطه عطفی در تاریخ بازار سرمایه، به لحاظ قانونی، عملیاتی، مدیریتی و عملکردی است. امروزه به طور کامل مشخص است که آن نقطه بسیار حساس بود. عملاً سازمان کارگزارانی که در گذشته وجود داشت تغییر ماهیت داد و سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان نهاد نظارتی و رگولاتور در بازار سرمایه ما تشکیل شد. از سوی دیگر موضوع اجرا و عملیات به چهار بورس شامل بورس اوراق بهادار، فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی سپرده شد.

دهه 90 دوران شکوفایی بازار سرمایه

وی گفت: در قوانین تمام شرایط و ابزارهای مالی تعریف شد و دیگر آن سازمان کارگزاران قدیم منحل شد و بازار سرمایه با بدنه جدید به جلو حرکت کرد. همین تغییر چیدمان نهادی و تأمین زیرساخت‌های لازم و مکانیزم خوبی که در آن موقع طراحی شد منجر به رشد و پیشرفت بازار سرمایه، افزایش ضریب نفوذ سهامداری و فرهنگ سرمایه‌گذاری شد لذا کم کم نگاه و دید سیاستمداران به این بخش مهم از اقتصاد کشور تغییر کرد.

عامری اظهار کرد: پس از این دوران، قانون ابزارهای نوین مالی به تصویب رسید و با حمایت رهبر انقلاب از خصوصی‌سازی، خون تازه‌ای در رگ‌های بورس از حیث عرضه اولیه شرکت‌هایی که در تملک دولت بودند ایجاد شد. وارد دهه 90 که می‌شویم به دوران اوج بلوغ و شکوفایی ابزارهای نوین مالی می‌رسیم که با زحمات همکاران ما در بخش‌های مختلف بورس ایجاد شده است. این نیاز سرمایه گذاران، سفته‌بازها و شرکت‌ها برای تأمین مالی بود لذا انواع اوراق از جمله اوراق مالی اسلامی طراحی شد و تا همین امروزهم این روند ادامه دارد.

بیش از 13 میلیون کد سهامداری وجود دارد

این کارشناس بازار سرمایه تأکید کرد: در این مدت اوراقی همانند اوراق تبعی، فروش اختیاری، فروش استقراضی، آپشن‌ها و فیوچرها در بورس کالا و بورس اوراق بهادار شکل گرفته‌اند و این زایش و پویایی در زمینه ابزارهای نوین مالی ادامه دارد؛ ضمن اینکه اصلاح مقررات صورت گرفته و دسترسی به سامانه معاملات برخط کاملاً مکانیزه شد و اکنون با روش‌های تلفنی و اینترنتی، همه افراد در دورترین نقاط کشور به راحتی به معاملات در بازار سرمایه دسترسی دارند.

مدیر آموزش کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار در پایان گفت: امروزه شاهد هستیم که بالغ بر 13 میلیون کد سهامداری وجود دارد و بالغ بر 600 شرکت به عنوان ناشر در بازار سرمایه ما پذیرفته شده‌اند و حتی دولت به روش‌های مختلفی از جمله انتشار اوراق در بازار سرمایه در راستای تأمین مالی استفاده می‌کند. ارزش بازار سرمایه ما هم به حدود 130 میلیارد دلار رسیده که معادل یک سوم تولید ناخالص داخلی کشور است.