اخلاق و فرهنگ در کشور متولی مشخص ندارد/ کلید طلایی اخلاق

به گزارش ایکنا، علیرضا صدرا، استاد دانشگاه تهران امروز، 17 بهمن ماه در  نشست «اخلاق سیاسی» در مجمع عالی حکمت اسلامی با بیان اینکه انقلاب، انقلاب اخلاق بوده و در بحث نظری کاملاً غنی هستیم گفت: حتی مشروعیت و مقبولیت ما در بحث اخلاق است که یک جلوه خود را در شهادت سردار سلیمانی نشان داد لذا سطح اخلاق  در جامعه در بسیاری از موارد بالاست.

وی با بیان اینکه اخلاق در کشور ما بدون متولی است حتی فرهنگ هم این وضعیت را دارد بیان کرد: معلوم نیست که وزارت فرهنگ و ارشاد، حوزه و یا سازمان تبلیغات اسلامی مسئول آن است؟ لذا آسیب‌هایی وجود دارد گرچه پیشرفت‌های خوبی هم داشته‌ایم.

 صدرا با بیان اینکه برخی در ظاهر، اخلاق و سیاست را دو مقوله می‌دانند تصریح کرد: اخلاق در درون علم مدنی است؛ سیاست، ساختمان و اخلاق داربست آن است؛ سیرت سیاست در تفکر توحیدی از دوره خواجه نصیر تا در تفکر امام، اخلاق است. این دو همانند روح و جسم عمل می‌کنند یعنی اگر در ظاهر دوگانه هستند در حقیقت یک هدف را دارند.

درس اخلاق امام راحل

استاد دانشگاه بیان کرد: در حکومت‌های دیکتاتوری، نهایتاً به علمای اخلاق می‌گفتند بروید درس اخلاق بدهید ولی با سیاست کاری نداشته باشید ولی وقتی امام خمینی(ره) درس اخلاق می‌دادند کلاس او را تعطیل کردند زیرا درس ایشان معطوف به سیاست بود.

صدرا با بیان اینکه یک اصل طلایی از امام علی(ع) تا دوره معاصر داریم و آن اینکه «هر چه را برای خود می‌پسندی برای دیگران هم بپسند» افزود: این نقطه آغاز و کف اخلاق است؛ یعنی انسان خود را از حب نفس که راس همه خطیئه‌ها است برهاند ولی متأسفانه امروز کشور ما گرفتار برتری جناحی است و این جناح می‌گوید من از دیگری بهترم و برخی کشورها هم می‌گویند ما از شما برتر هستیم.

این استاد دانشگاه افزود: قدرت، ثروت و شهرت، ابزار است که اگر برای خیرخواهی باشد عین فضیلت است ولی اگر معنویت و عرفان و قرآن هم برای بیرون کشیدن گلیم از آب باشد، این کار رذیلت است؛ امروز در آستانه انتخابات هستیم لذا اگر پست نمایندگی برای خیرخواهی باشد عین فضیلت و اگر برای خودخواهی باشد رذیلت است.

وی با بیان اینکه باید همه چیز اعم از شهرت و قدرت و ثروت را امانت بدانیم اظهار کرد: سردار سلیمانی برای ایمان و اعتقاد و خدا رفت تا علاوه بر امنیت کشورش امنیت دیگران را هم تأمین کند و این عین اخلاق است.

استاد دانشگاه تهران تصریح کرد: اخلاق و معنویت به ویژه برای نظامات اخلاقی مانند کشور ما که بر این اساس انقلاب شده بسیار مهم است؛ امام معتقد بودند که معنویت برای رسیدن به اخلاق است و صورت محقق یافته اخلاق هم در سیاست متجلی می‌شود.

جدی گرفتن اخلاق در گام دوم انقلاب

صدرا با بیان اینکه نظام اسلامی در این عرصه با اینکه متولی مشخصی هم نداشته موفق بوده است تصریح کرد: باید در گام دوم انقلاب، اقتصاد، سیاست و ... را جدی بگیریم ولی اخلاق را باید بیشتر مورد تأکید قرار دهیم؛ سردار سلیمانی با اینکه در عرصه جنگ که طبیعتاً خشن است بود به اخلاق توجه ویژه داشت لذا هم‌اکنون پیرمردی در هند برای او اشک می‌ریزد.

وی با بیان اینکه باید شاخصه‌های شهروند اخلاقی را تبیین کنیم گفت: باید کاری کنیم که خود مردم اخلاق را بپذیرند و دنبال آن بروند زیرا با تحکم چنین چیزی ممکن نیست. باید در جامعه هنجارسازی و نهادسازی اخلاقی داشته باشیم.

صدرا با بیان اینکه در چهار دهه ما از ذخایر 1400 ساله اخلاق اسلامی بهره برده‌ایم و الان باید خودمان تولید اخلاقی متناسب با روز داشته باشیم افزود: ما از حیث نظری اخلاق را وارد سیاست و اقتصاد و ... کرده‌ایم ولی در عمل سکولاریستی عمل می‌کنیم. عملاً در اخلاق یا متولی نداریم و یا اگر هست می‌خواهد تحمیل کند.

مشکلات ناشی از  نبود اخلاق اقتصادی

وی با بیان اینکه گرانفروشی و احتکار و ... مشکل اقتصاد است افزود: در کشور مشکل خود اقتصاد نیست زیرا تابع عرضه و تقاضاست بلکه مشکل در نبود اخلاق اقتصادی است.

صدرا با بیان اینکه باید ستاد مشترکی برای تولی اخلاق ایجاد شود تصریح کرد: رفتارهای زیگزاگی دولت‌ها سبب شده تا وضعیت خوبی در اخلاق و فرهنگ نداریم در حالی که اگر بر اساس اسناد بالادستی و الگوی پیشرفت به صورت پلکانی عمل کنیم وضعیت بسیار بهتری را شاهد خواهیم بود.

صدرا با بیان اینکه امر به معروف را به جای ستاد ملی به سازمان و امور انتظامی تقلیل داده‌ایم در حالی که باید در همه عرصه‌ها، جریان‌سازی و مدل‌سازی بکند تصریح کرد: امر به معروف باید به عنوان ستاد عالی، ابتدا نهادسازی سپس جریانات فرهنگی و اخلاقی را مهندسی کند همچنین نظارت و کنترل داشته باشد و در نهایت هم آسیب‌شناسی مداوم داشته باشد و لازمه این کارها جدی گرفتن سازمان‌های مرتبط است.

وی افزود: یکی از آفات امروز این است که کلام تحت الشعاع فلسفه قرار گرفته است؛ کلام بینش و گرایش می‌دهد در حالی که فلسفه از هست و نیست سخن می‌گوید همچنین روانشناسی که غریزه‌شناسی است غلبه بر اخلاق در جامعه دارد و این هم از مشکلات است لذا باید حتماً کلام را تقویت و اخلاق را فراتر از تعلیم و تربیت ببینیم.

صدرا اظهار کرد: مثل دولت همانند باغبان برای زمین است؛ باغبان زمین مستعد را شخم زده و بذر می‌پاشد و چون ایمان و اخلاق، درون زاست و از فطرت آغاز می‌شود لذا دولت‌ها باید روند این کار را فراهم و تسهیل سازی کنند.