به گزارش ایکنا، علیرغم اینکه رژیم اسرائیل و عربستان سعودی روابط دیپلماتیک خود را رسانهای نمیکنند، اما اخبار منتشر شده حاکی از همکاری گسترده دیپلماتیک و اطلاعاتی پشت پرده این دو طرف است.
برخی روزنامهنگاران در سال 2016 گزارش دادند كه دولت این کشور لحن خود را درباره رژیم اسرائیل تغییر داده و از یهودستیزی در کشورهای عربی انتقاد کرده است. برخی رسانههای اسرائیلی این موضع سعودی را اقدام رسانهای آشکاری برای شکل دادن افکار عمومی در تعمیق روابط دوجانبه توصیف میکنند.
در سال 2017 روزنامه صهیونیستی هاآرتص نیز در گزارشی با اشاره به همکاریهای پنهانی تلآویو و ریاض اعلام کرد که در اتاق جنگ مشترکی كه اردن، عربستان سعودی و آمریكا حضور دارند، جلسات منظمی بین افسران سعودی و صهیونیست برگزار میشود.
اخیراً هم رسانههای صهیونیستی به نقل از شبکه بلومبرگ گزارش دادهاند که اسرائیل در تلاش است عربستان را قانع کند که در موسم حج اجازه دهد پروازهای مستقیم از تلاویو به مکه انجام شود. ایوب قرا، وزیر اسرائیلی، ابراز امیدواری کرده که اسرائیلیها مستقیماً از فرودگاه بنگوریون به عربستان پرواز داشته باشند.
در عین حال وزارت خارجه رژیم صهیونیستی گزارش داد که سلمان بنعبدالعزیز، پادشاه عربستان، در قصر خود میزبان هیئتی از پیروان ادیان مختلف از جمله «دیوید روزین»، خاخام صهیونیست، بوده است. این برای اولینبار بود که ملک سلمان پذیرای خاخامی یهودی میشد که برای ایجاد پلهای سازش بین ادیان مختلف انجام شد.
این اخبار و مواضع مختلف کنار هم فقط نشانگر یک چیز است، اینکه روابط پنهانی بین عربستان سعودی و رژیم اسرائیل به تدریج در حال آشکار شدن است و کشوری که خود را متعهد به آرمان فلسطین میداند رفتهرفته به دنبال عادیسازی روابط با صهیونیستهاست.
روابط اقتصادی و نظامی سعودیها و صهیونیستها
عربستان سعودی روابط دیپلماتیک رسمی با رژیم اسرائیل ندارد. با این همه عربستان به دلیل قوانین سازمان تجارت جهانی که اعضای خود را از اعمال ممنوعیت بر واردات محصولات دیگر اعضا برحذر میکند، در سال 2005 پایان ممنوعیت واردات محصولات رژیم صهیونیستی را اعلام کرد.
براساس مقالهای که سال 2015 به نقل از یک منبع صهیونیستی در روزنامه عربزبان «رأیالیوم» چاپ لندن منتشر شد؛ رژیم اسرائیل پیشنهاد كرده كه فناوری گنبد آهنین را برای مقابله با موشکهای یمنیها به عربستان سعودی ارائه دهد. این پیشنهاد از طریق دیپلماتهای آمریکایی طی نشستی در امان، پایتخت اردن، ارائه شد. با اینکه اخبار از رد این پیشنهاد از سوی سعودیها خبر میداد اما این موضوع هیچگاه از سوی مقامات سعودی به طور رسمی تکذیب نشد.
در سال 2016 «مجتهد»، منتقد عربستانی فعال در فضای مجازی، که از اوایل دهه 2000 در توئیتر اطلاعاتی را علیه آل سعود افشا میکند، ادعا کرد که کارخانه مونتاژ هواپیماهای بدون سرنشین عربستان سعودی که با همکاری آفریقای جنوبی در حال ساخت است، مرتبط با توافقی مخفیانه بین رژیم صهیونیستی و عربستان برای خرید هواپیماهای بدون سرنشین اسرائیلی از آفریقای جنوبی است. در واقع هواپیماهای بدون سرنشین اسرائیلی اول به آفریقای جنوبی ارسال و در آنجا مجدداً مونتاژ و به عربستان سعودی فرستاده میشوند.
اما روابط عربستان سعودی با رژیم اسرائیل عمیقتر از آن است که تصور میشود. براساس گزارش اختصاصی الخلیج آنلاین، در سال 2018 عربستان سعودی بیش از 250 میلیون دلار تجهیزات جاسوسی از رژیم صهیونیستی و با واسطهگری ایالات متحده خریداری کرد و این توافق شامل آموزش یک تیم سعودی در زمینه تجهیزات پیشرفته جاسوسی و مبادلات نظامی استراتژیک است.
عربستان به دنبال متحد منطقهای است
یکی از دلایل حکومت عربستان برای ارتباط با رژیم اسرائیل و حتی عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی، موضوع ایران است. ایران و عربستان سعودی به عنوان دو رقیب منطقهای و از ابتدای تشکیل کشور عربستان در اوایل قرن بیستم در مورد موضوعات مختلف منطقهای با یکدیگر اختلاف داشتهاند و تفاوت نوع نگاه ایدئولوژیک به مسائل خاورمیانه و نیز قرائتهای مذهبی متفاوت باعث بروز کدورتهایی در روابط بین دو کشور شده است. به همین دلیل عربستان تلاش کرده که برای مقابله با ایران در منطقه حتی با دشمن سنتی اعراب یعنی رژیم اسرائیل نیز وارد مذاکره و معامله شود.
مجله آمریکایی تایمز در گزارشی که در سال 2011 منتشر کرد، مدعی شد عربستان سعودی سیستم پدافند هوایی خود را به طور آزمایشی غیرفعال کرده تا عبور جنگندههای اسرائیلی را از فضای این کشور و با هدف بمباران ایران شبیهسازی کند. طرفهای سعودی و صهیونیستی این گزارش را تکذیب کردند، اما اطلاعات منتشر شده نشان داده که علیرغم نداشتن روابط رسمی دیپلماتیک بین ریاض و تلآویو، عربستان و رژیم اسرائیل از طریق سرویسهای جاسوسی علیه ایران با یکدیگر همکاری نزدیکی دارند. برای مثال در دیداری که انور اِشکی، ژنرال بازنشسته ارتش سعودی و دور گولد(Dore Gold) سفیر سابق رژیم صهیونیستی در آمریکا و از چهرههای نزدیک به بنیامین نتانیاهو، در واشینگتن داشتند درباره منافع مشترک در مخالفت با ایران گفتوگو کردند.
در ژوئن سال 2017 موشه یاالون(Moshe Ya’alon)، وزیر جنگ سابق اسرائیل، اظهار کرد: ما و اعراب، همان عربهایی که با ائتلاف در جنگ شش روزه در تلاش بودند تا کشور یهود را نابود کنند، امروز خود را در همان قایق با ما میبینند... کشورهای عربی به غیر از قطر عمدتاً در یک قایق با ما هستند زیرا ایران هستهای را تهدید شماره یک علیه خود میبینیم.
در نهایت در 19 نوامبر 2017، یووآل اشنیتز(Yuval Steinitz)، وزیر انرژی اسرائیل، اعلام کرد: اسرائیل به دلیل نگرانیهای رایج درباره ایران، تماسهای پنهانی با عربستان سعودی داشته است. این اولین اعلام عمومی از همکاریهای دوجانبه از سوی یک مقام ارشد صهیونیست به حساب میآمد.
مصر، مشوق روابط اسرائیل و عربستان
مصر یکی از بزرگترین کشورهای عربی خاورمیانه است که با رژیم اسرائیل روابط سیاسی و اقتصادی دارد. صلح بین مصر و اسرائیل بیش از سی سال دوام داشته و این موضوع مصر را به شریک مهم استراتژیک صهیونیستها تبدیل کرده است.
براساس گزارش مؤسسه همکاری بینالمللی صادرات و اسرائیل، در سال 2011 تعداد 117 صادرکننده به مصر در سرزمینهای اشغالی فعال بودند و صادرات کالا از آنجا به مصر در سال 2011 با 60 درصد رشد به 236 میلیون دلار رسیده است.
در ژانویه 2011 بنیامین بن الیزر(Benjamin Ben-Eliezer)، وزیر اسبق جنگ رژیم اسرائیل، که به دلیل روابط نزدیک با مقامات مصری شناخته شده، اظهار کرد: مصر نه تنها نزدیکترین دوست ما در منطقه است بلکه همکاری بین ما فراتر از روابط استراتژیک است. البته این روابط که از آن به عنوان صلح سرد نام برده میشود در سالهای اخیر به دلیل افزایش تحرکات و اقدامات ضد اسرائیلی در منطقه شکل دیگری به خود گرفته و برخی اعتقاد دارند که دیر یا زود با مشکل مواجه خواهد شد.
روابط بین مصر و اسرائیل پس از انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئیسجمهور آمریكا و انتخاب محمد بنسلمان به عنوان ولیعهد عربستان سعودی بهبود یافت و مصر با پیوستن به این کشورها فشار به حکومت خودگردان فلسطین و اردن را برای پذیرش پیشنهادهای صلح به رهبری آمریكا تشویق کرد. در این بین مصر یکی از کشورهایی است که عربستان را تشویق به برقراری روابط سیاسی و اقتصادی هرچند ناچیز کرده که نشان از تلاشهای این کشور برای تبدیل عربستان به یکی از شرکای اسرائیل در منطقه است.
اقتدار ایران و عقبنشینی سعودیها
واقعیت فعلی ژئوپلیتیک در خلیج فارس، ایران را به عنوان یک قدرت بلامنازع منطقهای نشان داده است که بدون لحاظ کردن آن، اتخاذ هر تصمیم استراتژیک در منطقه بسیار دشوار است. همچنین، انصارالله یمن نیز همزمان شروع به کنترل روند جنگ کرده است، تا جایی که توان انجام حملات به صنعت نفت عربستان را هم دارد. گذشته از آن، سعودیها اخیراً به خوبی متوجه شدهاند که برای واشنگتن بسیار دشوار است که به دلیل پیامدهای فاجعهآمیز جنگ بر منطقه و آمریکا، نبردی را علیه ایران آغاز کند.
در همین راستا، روزنامه فرامنطقهای «القدس العربی» در گزارشی نوشت: نمایش اقتدار ایران پس از رویارویی اخیر این کشور مقابل آمریکا و انگلیس در خلیج فارس و شکست سعودیها در برابر انصارالله یمن، عربستان را وادار به عقبنشینی مقابل تهران و آماده گفتوگو با ایران کرده است.
در شرایطی که وضعیت منطقه بسیار تنشزا شده، نزدیکی عربستان به رژیم اسرائیل به دلیل هراس از قدرتنمایی ایران میتواند تنش در خاورمیانه را افزایش دهد و این موضوع با توجه به تهدیدهای اسرائیل قابل توجه است. از سوی دیگر مقامات عربستانی بیش از هر زمان دیگری بر نقاط افتراق و تنشزا بین تهران و ریاض پافشاری میکنند که نتیجه این کار پیچیده شدن اوضاع امنیتی منطقه است.
گزارش از محمدحسن گودرزی
انتهای پیام