بانک‌ها چه میزان از رونق تولید حمایت کردند

مهدی تقوی، اقتصاددان و استاد بازنشسته دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره میزان حمایت شبکه بانکی از رونق تولید در سال جاری سخن گفت و اظهار کرد: در شرایط کنونی که اقتصاد ایران با تورم 40 درصدی مواجه است، طبیعتاً کمک نظام بانکی به تولید بسیار سخت خواهد شد. از سوی دیگر سیاست ترامپ علیه ایران باعث کاهش شدید فروش نفت شده است و عامل دیگر کاهش درآمدها، کلیت اقتصاد ما و کاهش حمایت از تولید است.

• بیشتر بخوانید:

خلأهای مدیریتی؛ مانع شکل‌گیری اقتصاد قوی

تولیدکنندگان به صورت هوشمند حمایت شوند

اثرات کاهش فروش نفت بر نظام بانکی

وی با اشاره به خروج آمریکا از برجام ادامه داد: قبلاً روزانه دو میلیون و صد هزار بشکه نفت می‌فروختیم اما الان این رقم بسیار کاهش پیدا کرده و به کمتر از یک میلیون بشکه در روز رسیده است. همه این مسائل دست به دست داده که وضعیت اقتصاد ایران و به تبع آن نظام بانکی بد شود. خروج ترامپ از برجام اقدامی کاملاً غیرقانونی بود و تبعات زیادی برای اقتصاد ما داشت؛ آن هم برجامی که زحمات زیادی برای تدوین و تصویب آن کشیده شده بود.

این کارشناس مسائل اقتصادی بیان کرد: البته نقدینگی زیادی در بانک‌هاست، اما بانک‌ها هم باید به فکر حقوق سپرده‌گذاران و بهره پرداختی به آنها باشند. در این شرایط سود پرداختی به تولیدکنندگان هم بالا خواهد بود. طبیعتاً کارآفرینان نیازمند نقدینگی و تسهیلات بانکی هستند که از آنجا که بانک‌ها تعهداتی نسبت به سپرده‌گذاران دارند که باید ایفا شود. بنابراین ناچارند تسهیلات را با سود بالاتری در اختیار تولیدکنندگان قرار دهند، چراکه این وام‌ها از محل سپرده‌های مردم تأمین می‌شود.

هزینه‌های بانک‌ها بسیار بالا رفته است

تقوی با اشاره به تبعات تحریم‌های اقتصادی برای کمک به تولید یادآور شد: قبل از اینکه تحریم‌های شدید اقتصادی علیه ایران اعمال شد بانک‌ها به میزان بیشتری به تولید کمک می‌کردند. اساساً وظیفه نظام بانکی حمایت از تولید است اما از آنجا که الان هزینه‌های بانک‌ها بسیار بالاتر رفته است. بنابراین دست بانک‌ها همانند گذشته برای حمایت از تولید باز نیست.

بانک‌ها موظف هستند سود سپرده‌گذاران را پرداخت کنند. در واقع این اولویت آنها در شرایط کنونی است. اگر هم قرار است حمایتی از تولید کنندگان داشته باشند باید این تسهیلات را با درصدی بالاتر از آن سودی پرداخت کنند که به سپرده‌گذاران می‌دهند چراکه هزینه‌های مختلفی از جمله اداره شعب و کارمندان خود را دارند

استاد بازنشسته دانشگاه علامه طباطبایی درباره انتقاد تولیدکنندگان از سود بالای تسهیلات بانکی نیز گفت: وقتی نرخ تورم بالا باشد طبیعی است که نرخ سود بانکی هم بالاتر خواهد رفت. در چنین شرایطی بانک‌ها هم برای اینکه خود را سر پا نگه دارند و ورشکست نشوند باید وام را با نرخ بالاتری به تولیدکنندگان ارائه دهند. بنابراین الان بانک‌ها بیش از این توان کمک به تولید را ندارند.

دلایل بالا بودن تسهیلات تولیدکنندگان

وی درباره دلایل بالا بودن نرخ تسهیلات بانکی اظهار کرد: بانک‌ها موظف هستند سود سپرده‌گذاران را پرداخت کنند. در واقع این اولویت آنها در شرایط کنونی است. اگر هم قرار است حمایتی از تولیدکنندگان داشته باشند باید این تسهیلات را با درصدی بالاتر از آن سودی پرداخت کنند که به سپرده‌گذاران می‌دهند چراکه هزینه‌های مختلفی از جمله اداره شعب و کارمندان خود را دارند. از سوی دیگر بانک‌ها اساساً برای کسب سود ایجاد شده‌اند و باید به فکر کسب درآمد خودشان هم باشند.

این کارشناس مسائل اقتصادی درباره واگذاری تأمین‌ مالی کوتاه‌مدت به بانک‌ها و تأمین مالی بلندمدت به بورس بیان کرد: معتقدم هنوز بازار بورس ما به اندازه کافی رونق نگرفته است. مردم زمانی اقدام به خرید سهام در بازار سرمایه خواهند کرد که این سهام، سود مناسبی هم به آنها بدهد، وگرنه در بانک یا هر کانال دیگری که گمان می‌کنند سود بیشتری نسبت به بورس دارد سرمایه‌گذاری خواهند کرد.

استاد بازنشسته دانشگاه علامه طباطبایی در پایان گفت: باید شرایطی را فراهم کنیم که نقدینگی‌ها به سمت بورس برود. البته هدایت نقدینگی به سمت بورس هم کار ساده‌ای نیست و بانک فعلاً در اقتصاد ایران قدرت بیشتری نسبت به بورس دارد.