درس مدیریتی کرونا آیندهنگری است
مدیر گروه اخلاق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه آیندهنگری برای مواجهه با بحران‌ها از مهمترین دروس مدیریتی کرونا است، گفت: این حادثه چه از سوی دشمن و در قالب حمله بیولوژیکی رخ داده باشد و چه به صورت طبیعی پدیدار شده باشد، نیازمند نوعی پیش‌بینی بوده است و باید مطالعات آینده‌پژوهی داشته باشیم و مسائل را رصد کنیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدتقی اسلامی، مدیر گروه اخلاق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه در گفت‌و‌گو با ایکنا به تحلیل پیامدهای کرونا از منظر مدیریتی پرداخت و گفت: ما نباید صرفاً به نقش مردم در این نوع حوادث و موضوعات توجه کنیم، بلکه باید به نقش مسئولان و آیندهنگری در مدیریت مباحث هم توجه لازم را داشته باشیم.
وی افزود: از یک طرف در این روزها دائماً به مردم گفته می‌شود که در منزل بمانید و قرنطینه را رعایت کنید و از طرفی در دو سه دهه اخیر به مقدار زیادی از سبک زندگی اسلامی و ایرانی دور شد‌ه‌ایم و با این وصف چگونه ممکن است از یک خانواده چندنفره بخواهیم که در یک آپارتمان 50 متری خود را محبوس کنند و چند هفته از منزل بیرون نروند.
مدیر گروه پژوهشی اخلاق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با انتقاد از رواج آپارتمان‌نشینی در کشور و مصیبت‌های آن همچنین عدم آموزش لازم بهداشتی و پیشگیری‌های لازم قبل از وقوع حوادث، بیان کرد: چند روز قبل به داروخانه برای خرید مام‌های بهداشتی مراجعه کردم؛ انبوهی از مردم برای خرید مواد ضدعفونی‌کننده هجوم آورده بودند و جالب اینکه برخی تصور می‌کردند که مام هم نوعی مواد ضدعفونی کننده است؛ یعنی هنوز سطح فرهنگ عمومی را به لحاظ بهداشتی آن‌قدر ارتقاء نداده‌ایم که مردم در همه احوالات و نه تنها در وقوع حوادث، نکات بهداشتی را بدانند و رعایت کنند؛ این مسئله ضعف نظام بهداشتی و درمانی کشور در بحث آموزش عمومی را نشان می‌دهد.
اسلامی با بیان اینکه وضعیت توزیع اقلام مورد نیاز مردم مدیریت شده نیست، اضافه کرد: از یکطرف از مردم خواسته می‌شود که قرنطینه شوند و از طرف دیگر برای خرید مواد ضدعفونی و بهداشتی در داروخانه ها و ... صف جمعیت تشکیل می‌شود.
مدیر گروه پژوهشی اخلاق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: سازمان‌ها و مدیریت‌ها در دنیا به صورت نسبی موارد عمومی بهداشتی و رعایت نظافت شخصی و عمومی را آموزش می‌دهند؛ مثلاً در فنلاند در دوره ابتدایی حتی نحوه تمیز کردن بینی را به بچه‌ها یاد می‌دهند یا بحث شست و شوی دست چیزی نیست که ما فقط در مقطع بحران‌هایی مانند کرونا بخواهیم انجام دهیم.
ضعف در مطالعات آینده‌پژوهی
وی، پیش‌بینی و مدیریت آینده‌نگرانه را از ضرورت‌های کشور برشمرد و بیان کرد: این حادثه چه از سوی دشمن و در قالب حمله بیولوژیکی رخ داده باشد و چه به صورت طبیعی پدیدار شده باشد نیازمند نوعی پیش‌بینی بوده است و باید مطالعات آینده‌پژوهی داشته باشیم و مسائل را رصد کنیم.
اسلامی افزود: نمونه دیگری را بیان کنم؛ پردیسان قم بعد از انقلاب ساخته شده و ساخت آن جدید است، ولی بسیاری از ضرورت‌هایی که باید آیندهنگری می‌شد، دیده نشده است؛ یک ماشین سنگین در برخی خیابان‌های آن، امکان دور زدن ندارد؛ یا جایی مخصوص پیاده‌روی مردم و به خصوص سالمندان موجود نیست.
استاد حوزه علمیه با تأکید بر اینکه اگر ما این نقاط ضعف را شناسایی کرده و آن را تبدیل به فرصت کنیم، کرونا برای ما تبدیل به نعمت می‌شود، اضافه کرد: جامعه‌شناسان 50 سال اخیر معتقدند که ساختارهای اجتماعی بر اخلاق و رفتار مردم سلطه دارند یعنی حتی اگر مردم بخواهند هم اخلاقی زیست کنند، ولی ساختارها ایجاد نشود، نمی‌توانند آن را انجام دهند یا بعد از مدتی ممکن است دچار خستگی شوند.
ضعف‌های شدید آمریکا و اروپا در مدیریت کرونا
اسلامی افزود: البته بسیاری از کشورها مانند آمریکا و اروپا هم در قضیه کرونا ضعف‌های زیادی از خود نشان دادند؛ آمریکا با 300 میلیون جمعیت، اینقدر برای مسائل نظامی هزینه می‌کند، ولی در مسائل بهداشتی ضعیف است؛ هندوستان که در خیلی موارد دست کم گرفته می‌شود، ولی در همین موارد قوی‌تر عمل می‌کند؛ متأسفانه ما هم وقتی می‌خواهیم نقشه پیشرفت بریزیم، به کشورهایی مانند آمریکا و اسرائیل و اروپا توجه می‌کنیم.
مدیر گروه پژوهشی اخلاق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اضافه کرد: مثلا اسرائیل در مباحث صنعتی و محصولات کشاورزی برای پیشرفت امورش دست به جنایت می‌زند؛ همین محصولات تراریخته عمدتاً از سوی این رژیم تولید می‌شود و کارشناسان ما هم می‌گویند ما برای رسیدن به قدرت کشاورزی باید کار آن‌ها را تکرار کنیم، در حالی که اگر این مدل کشاورزی یعنی آمریکایی اسرائیلی وارد کشور شود، چه بلایی بر سر کشاورزی بومی ما خواهد آمد.
استاد و پژوهشگر حوزه بیان کرد: یک کشور شیعه باید در پیشرفت با کشورهای اخلاق‌مدار‌تر رقابت کند، زیرا یهودیت صهیونیست هرقدر هم پیشرفت کرده و به کشاورزی و صنعت خدمت کنند، ولی مبغوض هستند و بی‌جهت نیست قرآن این همه آیه در مذمت یهود دارد؛ زیرا فرایند امورشان سلطه‌طلبانه، ستمگرانه و غیراخلاقی است.
پیشرفت توأم با اخلاق ارزشمند است
وی تأکید کرد: کشور ما انقلابی است و دنبال شکوفایی و ترویج اخلاق هستیم و باید بر این مسائل تأکید زیادی داشته باشیم و صرفاً به دنبال تقلید از برخی کشورهایی که سیستم صنعتی و کشاورزی و پیشرفت آنان غیراخلاقی است، نباشیم.
اسلامی در ادامه با اشاره به اینکه در آستانه عید هستیم، تصریح کرد: نکته‌ای که در این روزها باید تأکید کنیم این است که مردم مراقب سلامتی خودشان باشند، مسافرت به خارج شهر نروند و در داخل شهر هم با وضعیت کنترل شده در مدت کم بیرون بروند تا تغییر ذائقه بدهند و رعایت موارد بهداشتی را در حد نهایت داشته باشند.
استاد و پژوهشگر اخلاق اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: باید مردم را توصیه کنیم که پیدایش این حوادث ربطی به رحمانیت خدا ندارد و محصول کار خودمان است ولی برای رفع آن حتماً باید به درگاه خداوند دعا و توسل و تضرع کنیم و از ماوراء عالم غفلت نکنیم.
آثار سوء مدیریت کمتر از کرونا نیست
وی اضافه کرد: قرآن در آیه 43 سوره مبارکه انعام فرموده است «فَلَوْلَا إِذْ جَاءَهُمْ بَأْسُنَا تَضَرَّعُوا وَلَكِنْ قَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ» ما اقوامی را گرفتار بلا می‌کردیم که دعا کنند، ولی دعا نمی‌کردند، زیرا دل سخت شده بودند؛ مراقب باشیم ما دل سخت و قسی‌القلب نشویم و دعا کنیم و اگر حرم هم بسته است از راه دور سلام دهیم و رفع بلا و به خصوص رفع سوء مدیریت‌ها را هم از خدا بخواهیم که گاهی آثار این سوء مدیریت‌ها کمتر از بلاهای طبیعی نیست.
انتهای پیام
