کرونا و چالش احتکار خانگی
کرونا، ویروسی که این روزها بین مردم فاصله انداخته و بهانه‌‌ای شده تا افراد با هجوم به سوپرمارکت‌ها سبدهای خرید را مملو از اجناس کنند، غافل از اینکه آیا این همه کالا در یک خانه نیاز است؟
بالا رفتن قیمت دلار، وقوع حوادث غیرمترقبه مثل سیل و زلزله، خشکسالی، تحریم، تهدیدهای نظامی کشوری علیه کشور دیگر و امروز کرونا، بهانه‌هایی برای احتکار خانگی است. شاید در زمان‌هایی که تولید و تقاضا دچار مخاطره شود، این کارها با منطق جور دربیاید اما عموماً رفتارهای شتابزده ناشی از نگرانی بدون آگاهی است.
با وجود توصیه‌های پزشکان مبنی بر عدم تجمع مردم در اماکن عمومی، این روزها داروخانه‌ها و سوپرمارکت‌ها مملو از جمعیتی است که سبدهای خرید آدمی را به فکر فرو می‌برد که آیا به این همه جنس خریداری شده نیاز دارند یا ترس از تمام شدن به چنین رفتاری وامی‌دارد؟ آیا تنها به معیشت خود می‌اندیشند و بدون توجه به دیگران می‌خواهند نیازهای خود را برطرف و یکه و تنها به زندگی ادامه دهند؟ یا فضای روانی و شایعات فضای مجازی در آن‌ها تب و تاب خرید را بالا برده است؟
بیشتر بخوانید:
- دوراهی بین نان و کرونا
- احتکار و ربودن گوی سبقت از کرونا
- برنامه‌ریزی و تاب‌آوری در مواجهه با کرونا
- کرونا و جهل مقدس
- برای مقابله با کرونا صبور باشیم
- مراقب بحران اقتصادی بعد از کرونا باشیم
- تب خرید کرونایی و فروشگاه‌های خالی آمریکا
- رفتارهایمان را بازنگری کنیم
بی‌اعتمادی؛ ریشه احتکار خانگی
در همین رابطه حسین احمدی، عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان استان زنجان، در پاسخ به خبرنگار ایکنا زنجان، در مورد علل تمایل مردم به احتکار خانگی اظهار کرد: در مورد احتکار خانگی تصور این است که ریشه در اعتماد دارد یعنی اگر افراد و خانواده‌ها به مسئولان مرتبط با تأمین نیازها و کالاها اعتماد داشته باشند، دست به این کار نمی‌زنند.
وی افزود: درصدی از خانواده‌ها نیز با این مسئله برخورد علمی می‌کنند، یعنی در شرایط فعلی با شیوع کرونا که قرنطینه خانگی مطرح شده، خرید ۲ هفته یا یک ماه خود را انجام می‌دهند تا کمتر از خانه خارج و حضور آن‌ها در اجتماعات کمتر شود و احتمال وقوع فاجعه را کاهش دهند.
این جامعه‌شناس واسطه‌گران را دیگر عامل دخیل در احتکار خانگی می‌داند و می‌گوید: حافظه تاریخی ما نشان می‌دهد دلالان یا بازار تولید کشور موقعیت‌های خاصی را ایجاد کرده تا کالاها را جمع یا عرضه را کم کنند که تا قیمت‌ها را در دست داشته باشند و به هر بهایی که می‌خواهند در بازار مصرف آن را به فروش برسانند. در این حالت اگر از دیدگاه مصرف‌کننده یا همان خانواده بنگریم، فرد تمایل دارد که جنس را پیش از افزایش بهای آن و بیشتر از نیاز و به قیمت واقعی بخرد و اجناس را درحدی که تاریخ مصرف آن اجازه دهد ذخیره می‌کند تا جلوی ضررهای بعدی را بگیرد.
احمدی یادآور شد: برخی نیز علاوه بر محاسبات اجتماعی، پزشکی و بهداشتی، محاسبات اقتصادی را در نظر می‌گیرند که جلوی هزینه‌های بیشتر را بگیرند و خرید برای ماه‌های آینده و انبار آن در خانه را برای صرفه‌جویی اقتصادی ترجیح می‌دهند.
صاحب سوپرمارکت یکی از شهرک‌های زنجان هم از دو و حتی سه برابر شدن خرید‌های مردم در روزهای اخیر سخن می‌گوید و ادامه می‌دهد: در ماه‌های قبل یک قفسه مواد غذایی مثل ماکارونی یا روغن را هر سه، چهار روز یک بار شارژ می‌کردیم اما اکنون کمتر از یک روز قفسه‌ها خالی شده و باید دوباره آن را پر کنیم.
مردم نگران کمبود کالا نباشند
سیدمحمود موسوی، رئیس اتاق اصناف استان زنجان نیز در مورد افزایش خرید‌های مردم تصریح کرد: مردم به هیچ‌وجه نگران کمبود کالا نباشند، اجناس مورد نیاز و کالاهای اساسی به مقدار کافی در انبارها و تولیدی‌های استان وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه سال گذشته نیز با انتشار خبر تحریم‌ها و افزایش قیمت دلار شاهد احتکار خانگی بودیم و اکنون نیز کم و بیش دچار این چالش شدیم، ابراز کرد: جای نگرانی نیست و در ایام عید واحدهای صنفی مانند نانوایی، سوپرمارکت‌ها و کسانی که با ارزاق عمومی مردم سر و کار دارند را برای کشیک و ارائه خدمات به مردم تعیین کردیم.
موسوی گریزی هم به دستور تعطیلی بازار می‌زند و ادامه می‌دهد: در حال حاضر برخی از بازاریان به میل خود و برخی هم با اجبار مغازه‌های خود را بستند تا با کاهش رفت‌‌وآمدهای مردم، زمینه انتقال ویروس کرونا کاهش یابد، البته با همکاری اماکن، چایخانه‌ها و قلیان‌خانه‌ها که امکان شیوع بیماری در آن‌ها بالاتر است، پلمب شدند.
وی با اشاره به اینکه برخی اصناف مانند رستوران‌ها به دلیل کاهش مشتری در معرض تعطیلی قرار گرفتند، یادآور شد: پیرو نامه فرمانداری و ستاد مبارزه با کرونا مبنی بر تعطیلی بازار، موضوع را به مراکز تجاری اطلاع‌رسانی کردیم تا همکاری لازم را به خرج دهند و اگر ضرر و زیان مالی را در یک کفه ترازو و حفظ سلامت مردم را در کفه دیگر قرار دهیم، سنگینی کفه سلامتی مردم برای گذشتن از خیر کاسبی کم‌رونق این روزها بیشتر است.
رئیس اتاق اصناف استان زنجان افزود: اینکه برخی از صاحبان صنوف داشتن چک را بهانه‌‌ای برای ادامه کسب و کار می‌دانند باید بگویم منصفانه نیست که داشتن چک شخصی را گردن دولت بیندازیم، اما برای جبران ضرر و زیان مردم مشوق‌هایی همچون کاهش مالیات، بیمه، عوارض شهرداری و حق عضویت و تخفیف‌هایی در این راستا درنظر گرفته شده و برخی مالکان نیز اجازه مغازه را بر مستاجران بخشیدند.
اما موضوع اصلی گزارش را فراموش نکنیم و به ادامه بحث بازگردیم و قدری به این بیاندیشیم که رفتارهای شتابزده در احتکار خانگی می‌تواند محصول ضعف‌های اصلاح الگوی مصرف و نشست‌های ناکام سبک زندگی باشد که نتوانسته مردم را برای مدیریت بحران آماده کند. شاید این روزها خرید برای روزهای طولانی‌تر با این توجیه که کمتر از خانه خارج شویم، منطقی به نظر بیاید، اما باید مراقب باشیم کاری نکنیم که دودش به چشم خودمان برود و برهم خوردن نظام عرضه و تقاضا، پای محتکران و مفسدان اقتصادی را به ماجرا باز و تولیدکنندگان را به افزایش قیمت ترغیب کند.
انتهای پیام
