گر تو میخواهی مسلمان زیستن
نیست ممکن جز به قرآن زیستن
سلام و بسیارها سلام، درود و فراوان درود؛
عده بسیاری هستند که قرآن و مفاهیم وحیانی چنان بر زندگی آنها تابیده که همه عمر با این روشنی طی طریق کردهاند و مسیرها را کشف و پیمودهاند. در میان طایفه شاعران از این موارد بسیار است و حافظ میگوید:
ندیدم خوشتر از شعر تو حافظ
به قرآنی که اندر سینه داری
***
صبح خیزی و سلامت طلبی چون حافظ
هر چه کردم همه از دولت قرآن کردم
در میان شاعران عرصه زبان و ادب پارسی یکی از آنها مرحوم علامه اقبال لاهوری، شاعر بلند آوازه شبه قاره هند است. او عاشق زبان و ادب پارسی بود و آثارش را به این زبان عرضه کرد. علامه اقبال که اتفاقاً در همین اردیبهشتماه سالروز درگذشت اوست، در آوریل سال 1937 مرحوم شد. او از نوجوانی عاشق قرآن بود. نقل است که پدرش روزی که شوق فرزند به قرآن را میبیند و میگوید: آنچنان قرآن را روایت کن و بخوان که انگار در همین لحظه و اکنون این آیات بر تو نازل شده است و تو مخاطب آنی و براساس آن باید همه چیز را پیش ببری.
علامه اقبال تا پایان عمرش بر همان اساس زیست و در تمام لحظات زندگیاش آن را به کار بست، او در انگلستان درس خوانده بود و کانت، هگل، نیچه و اسپینوزا را میشناخت و مبانی فلسفی غرب را میدانست، اما قرآن را مبنای اندیشهاش قرار داد، زیرا فلاح و رستگاری انسان در سایه قرآن رخ میدهد. در این مجال چند بیت از علامه اقبال را باهم مرور میکنیم.
آن کتاب زنده قرآن حکیم
حکمت او لا یزال است و قدیم
نسخه اسرار تکوین حیات
بیثبات از قوّتش گیرد ثبات
****
نوع انسان را پیام آخرین
حامل او رحمة للعالمین
****
گر تو میخواهی مسلمان زیستن
نیست ممکن جز بهقرآن زیستن
علامه در ابیاتی دیگر میگوید:
از یک آیینی، مسلمان زنده است
پیکر ملت، ز قرآن، زنده است
چون گهر در رشته او سفته شو
ورنه مانند غبار آشفته شو
در قرآن کریم با عبارت « لَا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّـهَ مَعَنَا ۖ» روبرو هستیم و ما از این عبارت امید میگیریم تا به واسطه آن از دشواریها عبور کنیم. علامه اقبال در این زمینه میگوید:
ای که در زندان غم باشی اسیر
از نبی تعلیم لاتحزن بگیر
روح این مصلح پاک مشرق زمین با بزرگان و پاکان محشور باد.
یا علی مدد