تمام مقدرات شب قدر رحمت الهی است

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم بهجت‌پور، صاحب تفسیر همگام با وحی، امروز، نهم اردیبهشت‌ماه در ادامه تفسیر سوره دخان گفت: دانستن اینکه هستی تحت تأثیر اراده غیب است، دلیل بخشی از ایمان موحدین و مسلمین است. تفاوت موحدین با غیرموحدین در همین‌جا است که ما کل اداره هستی را به یک کانون ختم می‌کنیم و او را تصمیم‌گیر نسبت به همه امور عالم می‌دانیم، ولی غیرموحدین خیر.

وی افزود: اگر فرشتگان و انبیاء و خورشید و ماه و حیات و سبزه و ... در عالم هستی هستند، تحت تأثیر اراده مرکزی قرار دارند؛ طرح مسئله شب قدر و صدور فرامین برای این است که باور به یک‌کانونی بودن جهان غیب برای ما بیان شود، زیرا بندگی و استعانت باید منحصر به یک کانون باشد.

صاحب تفسیر تسنیم با بیان اینکه فرشته موجود مستقلی نیست و هر چه می‌کند تحت اراده خداست، تصریح کرد: مشرکین معتقد بودند که فرشته‌ها دختران خدا و همه‌کاره عالم هستند، ولی خدا این دید را رد کرده است؛ ما باید بدانیم که وقتی فرشته‌ها در شب قدر وارد زمین می‌شوند، به اذن خدا امور عالم را در اختیار ولی خدا قرار می‌دهند.

مدیر حوزه خواهران اظهار کرد: اینکه گاهی ما از امام معصوم چیزی می‌خواهیم، ولی در تقدیر الهی نیست، لذا یا برای ما دعا نمی‌کنند یا حاجت ما را برآورده نمی‌کنند، زیرا دست امام و پیامبر کاملا باز نیست: «این همه آواز خوش از شه بود / گرچه از حلقوم عبدالله بود».

بهجت‌پور اضافه کرد: بدانیم همه چیزی که این بزرگان انجام می‌دهند، تحت تدبیر الهی است و یک شیعه باید این سامانه را به خوبی درک کند تا باور نادرستی به دعا و حاجت گرفتن پیدا نکند.

وی افزود: در آیه 4 سوره دخان «فِيهَا يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ»، خدا ویژگی دیگری از شب قدر را در اختیار ما قرار داده است و آن صدور امور از سوی حکیم است؛ میان حکیم و دانشمند فرق است؛ یعنی وقتی حکیم گفته شود، دستوراتی است که بر پایه استوار و مستحکم بنا شده است، لذا یکی از ویژگی‌های شب قدر این است که دستوراتی را خدا صادر می‌کند که از جنس حکیمانه و براساس مصالح است.

وی افزود: در بین مسلمین اهل سنت مطلبی مطرح کرده‌اند که هر مجتهدی، مصیب است و به هر چه برسد، حکم الله است، ولو اینکه متناقض باشد؛ امام صادق(ع) فرموده‌اند که امر خدا حکیمانه است و دستور حکیم اختلاف‌بردار نیست و شریعت اسلامی چنددستوری نیست؛ پس تعبیر «کلُ مجتهدِِ مصیب» حرف بی‌ربطی است، لذا شیعه می‌گوید مجتهد گاهی خطا می‌کند و اگر دقیقاً به دلیل طی کردن مسیر درست، دچار خطا شد، معذور است. 

بهجت‌پور با اشاره به «أَمْرًا مِنْ عِنْدِنَا إِنَّا كُنَّا مُرْسِلِينَ» بیان کرد: در آیه قبل «فِيهَا يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ» یفرق به شکل مجهول آمد، ولی در این آیه فرمود که امر از نزد ما(خداوند) است؛ یعنی گاهی فعل مجهول می‌آید تا اذهان حساس شوند و بعد فرمود این امر از طرف خداست تا کاملاً یک‌کانونی بودن جهان تبیین شود.

وی افزود: خدا تأکید فرمود ما هستیم که رسولان را می‌فرستیم «إِنَّا كُنَّا مُرْسِلِينَ» یعنی اگر امر حکیم در اختیار جبرئیل است تا او بر پیامبران کتاب بفرستد و آیات را در اختیار مردم قرار دهد، یا در اختیار عزرائیل مرگ را قرار داده و در اختیار میکائیل ارزاق و ...، همه ارسال شده از طرف من هستند و این سنت در همیشه جهان جاری است.

همه تقدیرات شب قدر رحمت الهی است

مدیر حوزه‌های علمیه با اشاره به آیه «رَحْمَةً مِنْ رَبِّكَ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ» تصریح کرد: خداوند فرموده است که هر چه در شب قدر رقم می‌خورد، رحمت الهی است؛ در سوره نجم هم این مفهوم تکرار شده است؛ خدا فرموده است که من ثمود و عاد و قوم نوح را نابود کردم و بعد فرمود: «فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكَ تَتَمَارَى» یا در سوره رحمان بعد از این آیه که عذاب است «يُرْسَلُ عَلَيْكُمَا شُوَاظٌ مِنْ نَارٍ وَنُحَاسٌ فَلَا تَنْتَصِرَانِ» فرموده «فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ»؛ یعنی در مورد چه نعمتی شک می‌کنی یعنی همه را(حتی عذاب را) خدا از جنس رحمت می‌داند.

وی افزود: مدل رفتاری که خدا انجام می‌دهد، توضیحی دارد و آن اینکه ماندگاری نظام احسن بر مراقبت دائمی است و اگر آتش و فتنه‌ای برپا شد، باید فتنه را بخوابانی، شهرداری‌های این شهرها فقط وظیفه گل‌کاری و سبزه‌کاری ندارند و باید جلوی آتش را هم بگیرند؛ جلوی صدام‌ها، هیتلرها و ستمگران و اکثروا فیها الفسادها را هم باید بگیرند. بنابراین تمام مقدرات شب قدر ولو اینکه ظاهرا عذاب باشد، از جنس رحمت است. زیرا اگر عذاب نباشد، جهان به خوبی اداره نمی‌شود.

بهجت‌پور اظهار کرد: بنا نیست بشر نابود شود، لذا خدا به میکروب‌ها تا حدی مجال می‌دهد؛ در نگاه شیعه و مهدوی داریم که جهان هرقدر هم فاسد شود، نابود نخواهد شد، زیرا خدا اجازه نمی‌دهد مفسدین امور عالم را به هم بریزند. بعد اشاره دارد که این خدا دو صفت مهم دارد؛ یعنی سمیع و علیم است.

وی با بیان اینکه تربیت عبادی ما از ربوبیت شروع می‌شود، اظهار کرد: رب یعنی مالکی که امور مملوک را تدبیر می‌کند؛ فرمانفرمایی در حوزه تشریع و صاحب اختیاری در تکوین؛ مالکی که در مربوب خود دخل و تصرف دارد و اگر مختار است، به او فرمان می‌دهد. بنابراین رب با الله فرق دارد.

وی ادامه داد: دعوای بزرگ با انبیاء هم معمولاً بر روی رب بوده است؛ فرعون خود را رب اعلی می‌دانست؛ نمرود وقتی با ابراهیم بحث و احتجاج کرد، بر روی رب بود؛ فرعون و مشرکین الله را قبول داشتند، ولی ربوبیت را قبول نداشتند.