حصول مقام مقربین منحصر به معصومین(ع) نیست / راهی که برای همگان باز است

به گزارش ایکنا؛ جلسه سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین سیدیدالله یزدان‌پناه، استاد سطوح عالی حوزه و مدرس برجسته عرفان و فلسفه، امروز 31 اردیبهشت‌ماه، با موضوع «عوامل غفلت انسان» برگزار و به صورت زنده از طریق صفحه اینستاگرام به نشانی https://www.instagram.com/nafahat.eri  منتشر شد که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید؛

در روزهای قبل بیان شد که یکی از مهم‌ترین مشکلات بشر، غفلت او از خود و خدای خود است. در غفلت از خود، ما با شعبی روبه‌رو هستیم که یکی از آنها غفلت انسان از ابد خود و معاد است. شعبه دیگر، غفلت انسان از دشمنان خود است. شعبه سومی از غفلت از خود را نیز مطرح کردیم که غفلت از مقام بلند انسانی است. اساساً آن روح خداوندی که در انسان دمیده شده است، نشان می‌دهد که تشریفی دارد و الا اگر انتسابش به نحو عادی باشد که همه ارواح، روحی خدایی دارند.

برای همین است که مسائلی متفرع شده است و حال که اینطور است، پس انسان اشرف مخلوقات است و چون چنین است، خدا به ملائک گفت به انسان سجده کنید. یعنی انسان به مقام مسجودیت می‌رسد که کرنش ملائکه بسیار معنا دارد. یعنی در او حقیقتی می‌بینند که در خود نمی‌بینند و کرنش می‌کنند و جریان آدم نیز این است که همه ملائکه باید سجده کنند و در سوره اعراف اینطور آمده است که فقط صحبت آدم نیست، بلکه صحبت انسان‌ها است.

تحمل اسماء الهی؛ سر اینکه انسان اشرف مخلوقات است

در قرآن کریم صحبت خلقت انسان که مطرح می‌شود و می‌گوید شما انسان‌ها را خلق کردیم و در انسان‌ها این ظرفیت است. یعنی انسان از همه مخلوقات که می‌شناسیم و نمی‌شناسم برتر است. یعنی هر انسانی این ظرفیت را دارد و سر این توانایی نیز این است که توان تحمل اسماء حسنی را دارد و می‌تواند با این توانایی به مقام خلافت الهی برسد. این یعنی همه قدرت رسیدن به آن مقام بلند اسماء الهی را دارد. این در حالی است که ملائکه همه آن اسماء را ندارند، ولی انسان می‌تواند همه را در خود پیاده کند که تشعشع اسمائی حضرت حق است و انسان می‌تواند به آنجا برسد که خدایی شود. رَب نمی‌شود، اما ربانی می‌شود و همین است که ملائکه را به کرنش وامی‌دارد و همه انسان‌ها به لحاظ ظرفیت این توان را دارند.

انسان می‌تواند اسماء حسنی را پیاده کند و این سر خلافت انسان است و خلیفه‌الله بزرگترین مقام انسانی است. لذا در روایات داریم که نمی‌خواهید صاحب فرزند شوید که شاید با قول «لا اله الا الله» زمین را سنگین کند؟ شاید بچه شما به اینجا بکشد و این ظرفیت در ما هست. سعد معاذ از یاران رسول خدا(ص) است و کسی است که نشسته و ایستاده و خوابیده سوره توحید را می‌خواند و دائما این سوره را تلاوت می‌کرد و از نوع روایت می‌شود فهمید که این سوره در او اثر کرده است. در روایت می‌گوید وقتی او به رحمت خدا رفت، رسول خدا(ص) در تشییع جنازه او شرکت کرد. گاهی این‌طرف و گاه آن‌طرف جنازه را می‌گرفت و می‌فرمود می‌دیدم که جبرئیل می‌آمد طرف راست، من به طرف چپ می‌رفتم. لذا جبرئیل جنازه او را تشییع می‌کند و چندین هزار ملک در تشییع او آمدند. چرا اینطور می‌شود؟ چون ولی خدا است.

برخی از عالمان ربانی، گاهی طوری هستند که مَلک دنبال آنها است و دست به توحید می‌برند. ملائکه را جذب می‌کنند و ملائک به آنها توجه می‌کنند. چون در او چیزی پیدا شده و نوری پیدا شده که چشمشان را می‌زند و این قدرتی است که برای انسان است که می‌تواند خلیفه‌الله شود و بزرگ‌ترین مقامی که بین مخلوقات است همین است که انسان جانشین خدا شود. اینکه انسان رنگ و بوی خدایی پیدا ‌کند که با آن اسماء می‌تواند این مسئله را محقق کند.

تحصیل عالی‌ترین مراتب انسانیت توسط اوحدی از انسان‌ها

در مورد سلمان آمده که صاحب اسم اعظم است. سلمان که معصوم نیست، اما صاحب اسم اعظم است و گاهی از او به امین‌الله یاد شده است و علتش قدرتی است در انسان است و می‌تواند این مراتب را طی کند، ولی اوحدی از انسان‌ها به اینجا می‌رسند. در نوع دستورات دینی گفتند بالاترین‌ها را بخواهید. یعنی انسان مقرب شود که این مرتبه برای انسان است. اگر کسی این مقام را بفهمد، اصلا حد یقف ندارد و نمی‌گوید که بس است و هرچه برود راه دارد.

جناب قونوی در مورد سفر سوم و چهارم توضیح می‌دهد که خیال نکنید سفر دوم تمام شد، خیر همچنان ادامه دارد و بلکه همان است که قوت سفر سوم و چهارم را می‌دهد که همان جهت توحیدی ناب است. لذا در روایات است که بگویید خدایا من را نزدیک‌ترین فرد به خودت قرار بده. اما انسان گاهی اوقات غفلتش زیاد است. در قنوت نماز عید فطر می‌گوییم در هر خیری که رسول(ص) و اهل بیتش را وارد کردی ما را نیز داخل کن، اما برخی می‌گویند اینها برای ما نیست. ولی اشتباه می‌کنند و این مقام برای همه است.

در سوره واقعه سخن از سه دسته است. اصحاب شمال که جهنمی‌ها هستند. اما در اهل سعادت دو دسته داریم؛ اصحاب یمین و مقربین. خدا به مقربین که می‌رسد دست‌افشانی می‌کند. یعنی حتی اصحاب یمین سعادت دارند، اما حساب مقربین جدا است و در قرآن دارد که اصحاب یمین از رحیق مختوم استفاده می‌کند و مقربین از تسنیم. تسنیم برترین شراب بهشتی است که نابِ ناب است، اما رحیق مختوم این است که مزاجش از تسنیم است.

یک نفر توضیح می‌داد و می‌گفت برای ما همین اصحاب یمین شدن بس است و مقام مقربین مخصوص معصومین است، اما اینطور نیست. مقربِ مقربین و از همه بالاتر، اهل بیت(ع) هستند، اما اینطور نیست که بقیه انسان‌ها مقرب نمی‌شوند. امثال آیت‌الله بهاءالدینی و بهجت هم می‌توانند مقرب باشند و سلمان هم به اینجا رسید. بنابراین اگر کسی همتش بلند باشد، این مسیر را طی می‌کند.