حجت‌الاسلام سهروردی تبیین کرد؛
نقش امامزادگان در گسترش الهیات «صلح» و «سلم» / جای خالی مغزافزار‌های تبدیل بقاع متبرکه به قطب فرهنگی
استاد حوزه و دانشگاه، با اشاره به اینکه جای مغزافزار‌های تبدیل آستان امامزادگان به قطب فرهنگی خالی است، بر نقش امامزادگان در گسترش الهیات صلح و سلم در جامعه تأکید کرد و گفت: در این صلح و سلم فرد با خود نیز آشتی می‌کند و آرامش می‌گیرد.
به گزارش ایکنا، هدف تعالیم اسلام ارتقا و رشد معنوی انسان و سوق دادن او به سمت پیشرفت‌های مادی و معنوی جامعه است. از این رو، دین اسلام از هر زمینه، مناسبت، زمان، مقام و مکانی برای تحقق و قرار گرفتن در این مسیر استفاده می‌کند. یکی از این راه‌ها زیارت است. زیارت و دعا در آیین نورانی اسلام جایگاه بسیار رفیعی دارد، چراکه می‌تواند در برطرف کردن نیاز‌های معنوی و روحی انسان نقش سازنده‌ای داشته و علاوه بر آثار معنوی، دارای نتایج دیگری از جمله سیاسی و اقتصادی نیز باشد. پس نقش امامزادگان در توسعه فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و هویت‌بخشی به جامعه و تمدن اسلامی بی‌بدیل است و فرهنگ فاخر اکنون شیعیان مرهون این بقاع متبرکه است. از این رو ایکنا، در ایام تجلیل از امامزادگان و بقاع متبرکه با حجت‌الاسلام یحیی جهانگیری سهروردی، استاد حوزه و دانشگاه، گفت‌وگو کرده است که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
ایکنا ـ فلسفه زیارت و حضور امامزادگان در کشور چیست و چه ثمرات فرهنگی و اجتماعی برای جامعه دینی دارد؟
ایکنا ـ فلسفه زیارت و حضور امامزادگان در کشور چیست و چه ثمرات فرهنگی و اجتماعی برای جامعه دینی دارد؟
مسلماً زیارت پیامبر اکرم(ص) و ائمه معصومین(ع) آثار و اجر فراوانی دارد و عرض ارادت به آنان و به زیارت آنان رفتن نوعی ارتباط معنوی بین زائر و ائمه(ع) است. بنا به آن چه از روایات استفاده می‌شود، ائمه معصومین(ع) حاضر و ناظر بر اعمال ما هستند و به خصوص عنایت خاصی نسبت به کسانی که به زیارت قبورشان می‌روند، دارند. از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است: ««مَنْ زَارَنِي بَعْدَ وَفَاتِي كَانَ كَمَنْ زَارَنِي فِي حَيَاتِي وَ كُنْتُ لَهُ شَهِيداً وَ شَافِعاً يَوْمَ الْقِيَامَةِ؛ هر کس مرا بعد از وفاتم زیارت کند مثل کسی است که در زمان حیاتم مرا زیارت کرده است و من شاهد برای او و شفاعتکننده او در روز قیامت خواهم بود». درجای دیگری امام صادق(ع) می‌فرماید: «زیارت قبر امام حسین(ع) از بهترین اعمال است» و در حدیث دیگری می‌فرماید: «مَنْ أَرَادَ اللَّهُ بِهِ الْخَيْرَ قَذَفَ فِي قَلْبِهِ حُبَّ الْحُسَيْنِ ع وَ حُبَّ زِيَارَتِهِ وَ مَنْ أَرَادَ اللَّهُ بِهِ السُّوءَ قَذَفَ فِي قَلْبِهِ بُغْضَ الْحُسَيْنِ وَ بُغْضَ زِيَارَتِهِ؛ هرگاه خداوند اراده خیری به بنده خود کند در قلب او محبت امام حسین(ع) و زیارت او را قرار می‌دهد».
در این میان اهل بیت(ع) نیز با سفرهایشان به ما آموخته‌اند که گسترش و بسط اسلام، گسترش خاک نبود؛ جریانی وجود داشت که برخی پس از پیامبر(ص)، پیگیری و مطرح می‌کردند که بحث اسلام، بحث خاک و سرزمین است و آنها رفتند تا خاک‌ها و سرزمین‌ها را بگیرند؛ اما می‌بینیم همزمان با این موضوع، صدایی بلند شد که حقایق را بر همگان روشن کرد؛ صدای اهل بیتی که به خوبی نشان دادند، ائمه معصومین(ع) بهجای گسترش خاک، گسترش اسلام در دل‌ها را پیگیری می‌کردند و به سراسر جهان اسلام سفر کردند تا مفاهیم ارزشی را بسط دهند؛ لذا اهل بیت(ع) ثابت کردند برای گسترش معارف دین اسلام، گسترش زمینی برایشان مهم نیست و گسترش دل‌ها برای آنها حائز اهمیت و توجه بوده است؛ آنها بر همین اساس به سمت جهان اسلام حرکت کردند تا این معارف را در دل‌ها گسترش دهند و این همان فلسفه بزرگ حضور اهل بیت(ع) در جای جای کشور ما و دیگر نقاط جغرافیای جهان اسلام بوده و اینکه امروز بیش از هشت هزار امامزاده در کشور وجود دارد، نشان‌دهنده همین بسط و گسترش معارف اسلامی و تلاش‌های آنان است.
در نگاه قرآن، احادیث و نیز بزرگان دین، زیارت امامزادگان از جایگاه و اهمیت خاصی برخوردار و بر این امر تأکید فراوانی شده است. با توجه به این تأکیدات انتظار می‌رود زیارت امامزادگان در هر دو بعد فردی و اجتماعی و نیز در عرصه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی تأثیرات زیادی داشته باشد. در قرآن می‌خوانیم: «فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ ...» (نور/ ۳۶). و این یعنی یاد و زیارت پاکان و معصومان، آدمی را در مسیر پاکی و عصمت قرار می‌دهد و انسان را بیش از پیش به خدا نزدیک می‌کند. همچنین متعلقان اولیای الهی مقدس و منشأ اثر دانسته می‌شوند. چنانکه پیراهن حضرت یوسف(ع) پدر را بینا کرد. از این رو زیارت اولیا و تبرک جستن به آنها دارای اثر خواهد بود. همچنین براساس آیه شریفه «هل جزاء الاحسان الا احسان...» خواندن نماز و قرآن و هدیه ثواب آن به امام، به حتم دعای امام را در حق ما به دنبال خواهد داشت.
ایکنا ـ چقدر به نقطه تحقق مطالبه مقام معظم رهبری در خصوص تبدیل بقاع متبرکه به قطب‌های فرهنگی کشور رسیده‌ایم و به نظر شما این جایگاه چگونه محقق می‌شود؟
در بحث امامزادگان، توسعه فیزیکی و سخت‌افزاری را داشتیم، اما لازمه تبدیل شدن این اماکن به قطب فرهنگی، قرار گرفتن نرم‌افزار و سخت‌افزار در کنار یکدیگر است. به نظر می‌رسد در حوزه تبیین و تعیین نرم‌افزار این اماکن مقدس موفق نبوده‌ایم و نتوانسته‌ایم گام‌های بزرگی را برداریم و از امامزادگان به منزله هدایت‌گر فکری بهره‌مند شویم. البته داشتن ساختمان و امکانات خوب مانند سالن خوب، محیط زیبا و معماری جذاب لازم و جزء زیرساخت‌هاست، اما جای توجه به نرم‌افزار‌ها و مغزافزار‌های تبدیل این اماکن به قطب فرهنگی خالی است.
ایکنا ـ چگونه می‌توان از ظرفیت آستان امامزادگان و بقاع متبرکه در تحقق سبک زندگی اسلامی بهره برد؟
ایکنا ـ چگونه می‌توان از ظرفیت آستان امامزادگان و بقاع متبرکه در تحقق سبک زندگی اسلامی بهره برد؟
امامزاده‌ها در بسط الهیات یاری که بحث بسیار مهمی است مطرح هستند. اینکه چگونه به مردم بیاموزیم که دستگیر یکدیگر باشند، مواسات داشته باشند و در مشکلات به یکدیگر کمک کنند. لذا امامزاده‌ها در بحث الهیات یاری موفق بوده‌اند و توانسته‌اند این همدلی و همیاری را بسط دهند. کمک‌هایی که مردم سخاوتمندانه به امامزاده‌ها می‌کنند و آستان امامزادگان در گره‌گشایی از مشکلات مردم انجام می‌دهند، بخشی از تحقق الهیات یاری است.
مسئله بعدی بحث «صلح» و «سلم» در جامعه است. وقتی مردم به آستان امامزادگان می‌روند، بخشی از درد‌های خودشان را آنجا بازگو می‌کنند و آرامش می‌یابند. لذا امامزادگان در گسترش الهیات صلح و سلم در جامعه نقش دارند. صلح در اینجا صرفاً به معنای بین دو نفر آشتی دادن نیست، بلکه به معنای این است که فرد با خود نیز آشتی کند و آرامش داشته باشد. این بخشی از گسترش الهیات صلح و سلم است که امامزادگان در ایجاد آن نقش بسیار مهمی دارند.
این مقام‌ها در هر نقطه‌ای که هستند، سبب پیوند مردم با دین اسلام و استحکام رابطه میان مردم و دین و آیین حق و عبادت‌گاه‌هایی برای یاد خدا و محل اجتماع مسلمانان و آشنایی با معارف و احکام دینی می‌شوند و ارتباط آنها با علما و مجاورین بیشتر می‌شود. این ادامه راهی است که به خاطر آن هجرت کردند و آرامگاه‌هایشان چراغی برای هدایت مردم شد.
مطالب مرتبط
