اسلوب صداسازی در تلاوت قرآن / اصلاح صدای «شیپوری» + فیلم

به گزارش ایکنا، مجموعه آموزشی «هنر تلاوت» به درخواست خبرگزاری قرآن با تدریس رضا روانبخش، کارشناس حوزه موسیقی و مدرس آواز اصیل ایرانی تهیه شده است. در ادامه مشروح پنجاه و هشتمین جلسه این دوره آموزشی را می‌خوانید:

در جلسات گذشته به موضوع برخی معضلات صوتی که در تلاوت‌ها و هنرهای آوایی شنیده می‌شود، پرداختیم که صداهای توگلویی و غنه‌ای نمونه‌هایی از این معضلات بودند. در این جلسه نیز به موضوع صدای «شیپوری» می‌پردازیم که برخی از قاریان در صدای خود دچار این مشکل هستند.

صدای شیپوری هنگامی تولید می‌شود که تارهای صوتی به طور کامل مرتعش می‌شوند و چون فضای کافی برای این ارتعاش وجود ندارد، لذا این امر موجب از بین رفتن لطافت، رنگ و طنین اصلی صوت می‌شود.

صدای شیپوری دارای زنگی بیش از اندازه است و شنونده احساس می‌کند که صاحب صدا با صوت خود مدام به زنگ می‌کوبد. این نوع صدا گوش‌خراش به نظر می‌رسد. یکی از نمونه‌های بارز این نوع صداها، صدای دستفروشان است که با بهره‌گیری از این صدا که صدای قوی و بلندی است، به تبلیغ کالاهای خود می‌پردازند.

این صدای شیپوری گاهی به صورت خیلی کم در برخی تلاوت‌ها شنیده می‌شود. برای مثال صدای مرحوم متولی عبدالعال دارای مقداری از این صدا است. همچنین، در برخی تلاوت‌های مرحوم صیاد نیز این صدا شنیده می‌شود. البته باید اشاره کرد که این صدا در تلاوت‌ها‌ خیلی کم شنیده می‌شود و زیبایی صوت را در تلاوت خدشه‌دار نمی‌کند.

پایین آوردن حنجره یکی از روش‌های رفع معضل صدای شیپوری است؛ چراکه یکی از دلایل ایجاد صدای شیپوری، بالا رفتن حنجره به هنگام تلاوت و خواندن است. در جلسات گذشته راجع به یکی دیگر از معضلات صوتی به نام «صدای توگلویی» صحبت کردیم که باز کردن بیش از اندازه دهان و رسیدن به فضاهایی که به وسیله آن صدای شیپوری ایجاد می‌شود، می‌تواند سر نخی برای اصلاح صدای توگلویی باشد.

برخی عادت کرده‌اند که صدا را با فشار از دهان خارج می‌کنند و این مسئله موجب ایجاد صدای توگلویی می‌شود که صدای شیپوری با اینکه خود جزء معضلات صدا محسوب می‌شود، می‌تواند از طریق باز کردن بیش از حد دهان و شدت بیش از اندازه فشار، صدای توگلویی را اصلاح کند.

یادآور می‌شود، علاقه‌مندان می‌توانند روزهای شنبه، دوشنبه و چهارشنبه، ساعت ۱۷ شاهد انتشار فیلم این جلسات آموزشی همراه با متن آن در سایت ایکنا و در شبکه‌های اجتماعی iqnanews@ باشند.