به گزارش ایکنا؛ پنجمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «اخلاقپژوهی» به صاحبامتیازی پژوهشگاه قرآن و حدیث منتشر شد.
عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «دوستی، دغدغه دیگری؛ با تکیه بر آراء جولیا آناس در کتاب اخلاق سعادت»، «جستاری در رابطه خصلت های منش و موقعیتها: تحلیل انتقادی پاسخ میلر به اعتراضات موقعیت گرایان»، «بررسی کاربست اخلاق فضیلت در تربیت اخلاقی؛ چالشها و فرصتها»، «بررسی و نقد نظریه اخلاقی برگسون و مبانی آن با تاکید بر نقد اخلاق تکلیف محور کانت»، «تحلیل نقش «دلسوزی» هدایتگر اخلاق در متقاعدسازی مخاطب»، «رویکرد امام علی(ع) به اخلاق در حوزه سیاست و کارکرد آن در تولید قدرت نرم».
کاربست اخلاق فضیلت در تربیت اخلاقی
در چکیده مقاله «بررسی کاربست اخلاق فضیلت در تربیت اخلاقی؛ چالشها و فرصتها» میخوانیم: «یکی از نگرانیهای مشترک در میان مدافعان اخلاق فضیلت ارسطویی، پرداختن به مسئله منش انسانهاست. این مسئله که در دو قرن گذشته، به طور خاص مورد مداقه پژوهشگران حوزه تعلیم و تربیت بوده، پس از احیای اخلاق فضیلت در دهه ۱۹۵۰ به سوی کاربست عملی رویکردهای فضیلت محور در تربیت اخلاقی، پیش رفته است. از آن زمان تاکنون، چالشهای جدیدی در برابر اخلاق متکی به منش یا اخلاق فضیلت محور به وجود آمده که عمده آنها از سوی طرفداران اخلاق مراقبت و موقعیتگرایان مطرح شدهاند و عموماً خود وجود منش و به طور ضمنی فضیلت، زیر سوال میرود. در این مقاله، به روشی تحلیلی و انتقادی میکوشیم تا نخست، میزان جدی بودن این چالشها را بررسی کنیم و سپس به این مسئله میپردازیم که آیا بر مبنای فهم ارسطویی که فضیلت را نیازمند حکمت عملی میداند، ارایه الگویی از یک انسان حکیم، می تواند هدفی دست یافتنی و معقول برای تربیت اخلاقی افراد جامعه وبه ویژه کودکان و نوجوانان، باشد؟ و اگر چنین نباشد، هدف از تربیت اخلاقی فضیلت محور چه خواهد بود؟ واکاوی ماهیت این هدف و جایگاه آن در سیمای کلی زندگی انسان امروز ، همراه با تبیینی از شیوههایی موثر در رشد عامل فضیلتمند، از دیگر مباحث مطرح شده در این مقاله هستند.»
تحلیل نقش «دلسوزی» هدایتگر اخلاق
در طلیعه مقاله «تحلیل نقش «دلسوزی» هدایتگر اخلاق در متقاعدسازی مخاطب» میخوانیم: «هدایتگر یا راهنمای اخلاق، کسی است که دیگران را به انجام کار خوب/ درست و ترک کار بد/ نادرست راهنمایی میکند. هدف پژوهش حاضر، تحلیل نقش شفقت و دلسوزی به مثابه منش و رفتار هدایتگر اخلاق در متقاعدسازی مخاطب است. روش پژوهش از نوع تحلیل داده بنیاد و تحلیل منطقی است. جامعه آماری، دانشجویان کلاس معارف، متربیان و مخاطبان امر به معروف و نهی از منکر هستند و نمونه تحقیق شامل ۵۵ نفر از آنها به صورت هدفمند است. از کدگذاری و تحلیل منطقی دادهها، این نتایج به دست آمد که دلسوزی هدایتگر با پنج گونه رفتار متمایز میشود و از دو مسیر مرکزی و پیرامونی، به متقاعدسازی مخاطب میانجامد؛ مسیر مرکزی، با نشانگری اهمیت بالای پیام و آگاهی بخشی به مخاطب نسبت به ناگواری وضعیتش، توجه او را به محتوای پیام معطوف میکند. مسیر پیرامونی با ایجاد احساس مثبت مخاطب نسبت به خود، ایجاد احساس محبوبیت نسبت به هدایتگر و قابل اعتماد بودن وی، برانگیختن حس جبران لطف، توجه مخاطب را به شخص پیام فرست معطوف میکند.»
رویکرد امام علی (ع) به اخلاق در حوزه سیاست
در طلیعه مقاله «رویکرد امام علی(ع) به اخلاق در حوزه سیاست و کارکرد آن در تولید قدرت نرم» میخوانیم: «قدرت نرم، برآیندی از چهره مثبت و لطیف قدرت است که در آن جلوه مثبتی از سیاستها ارایه میشود؛ به طوری که مردم بدون هیچ اجبار و اکراهی، اهداف حکومت را محقق سازند. یکی از منابع مهم تولید قدرت نرم، رعایت اخلاق در حوزه سیاست است. در این مقاله به روش اسنادی و با رویکرد توصیفی تحلیلی به بررسی رویکرد امام علی(ع) به اخلاق در حوزه سیاست و کارکرد آن در تولید قدرت نرم، پرداخته شده است. نتیجه پژوهش، مشخص میسازد که امام علی(ع) به شدت و سرسختانه به رعایت ارزشهای اخلاقی پایبند بودهاند و رویکرد آن حضرت به اخلاق در حوزه سیاست، بر پایه چهار اصل «اصالت اخلاق و عدم استفاده ابزاری از آن»، «ثبات ارزشهای اخلاقی و انعطافناپذیری آن حتی در حادترین شرایط سیاسی»، «کنترل و مهار قدرت توسط اخلاق» و «همبستگی و پیوستگی اخلاق و سیاست» استوار است. این رویکرد، سبب نهادینه شدن ارزشهای اخلاقی در جامعه شده و مانع بروز فساد در مراکز تجمیع قدرت و سیاست خواهد بود و به همین دلیل، کارآیی و کارآمدی بالایی در تولید قدرت نرم دارد. شناخت رویکرد علوی به اخلاق، اشکالات نظریه قدرت نرم همچون نگاه ابزاری و سودگرایانه به اخلاق، نسبی و سلیقهای بودن ارزشها، و جدایی اخلاق از سیاست را بیش از پیش آشکار میسازد.»
انتهای پیام