ابراهیم رزاقی، استاد بازنشسته اقتصاد دانشگاه تهران، در گفتوگو با ایکنا، درباره الگوهای اقتصادی دوران دفاع مقدس و لزوم بهرهمندی از این الگوهای برای اداره اقتصاد کشور در شرایط تحریمی کنونی اظهار کرد: دفاع مقدس که از اسم آن نیز پیداست به معنای مقابله با دشمن و دفاع از منافع ملی و منافع اسلام است. ما در زمان شاه وابسته بودیم و بسیاری از نیازهای کشور از خارج وارد میشد و بعضاً با چند برابر قیمت به دست مصرفکننده میرسید. در دوران دفاع مقدس یکی از تدابیر این بود که کالاهایی که وارد میشد در اختیار بخش خصوصی قرار نمیگرفت بلکه مستقیم با استفاده از کالابرگ یا سایر شیوهها همانند تعاونیها در اختیار نیازمندان و مصرفکننده واقعی قرار میگرفت.
وی افزود: حتی اگر کالایی از خارج میآمد سودی برای وارد کننده نداشت یا اندک بود، چراکه کار در اختیار افراد صادق و کاردان بود. از زمان اصلاحات ارضی در زمان شاه و مقاومت اربابان و زمینداران بزرگ که به شکل آمریکایی هم پیاده شد بعضاً یک یا دو هکتار زمین به کشاورز داده شد. این چند هکتار برای کشاورز به صرفه نبود که محصولات خود را به شهرها برده و به فروش برساند. متأسفانه این ارثیه به بعد از انقلاب هم رسید.
اقتصاد سرمایهداری بزرگترین مانع نیروی عظیم جهادی است. اگر دشمنان به جنگ اقتصادی روی آوردهاند چرا نباید در مقابل آن مقاومت کنیم؟ چرا نباید تعاونیها را مجدداً تقویت کنیم. ما میتوانیم همه محصولات مورد نیاز را در داخل تولید کنیم به شرطی که مسئولان همت کنند
رزاقی بیان کرد: در دوران دفاع مقدس دلالیگری وجود نداشت اما امروز حدود چهار میلیون واسطه داریم و چون کشاورزان نمیتوانند بازاریابی کنند، عدهای تحت عنوان خریدار پیدا شدهاند و کشاورز هم برای اینکه محصولات روی دستش نماند محصولات خود را در اختیار آنها قرار میدهد. به یاد داشته باشیم که در زمان دفاع مقدس تعاونیهایی ایجاد شدند که هدف اصلی آنها توزیع بود که با سود بسیار اندک، محصولات را به دست مصرفکننده میرساندند که به نفع تولیدکنندگان و کشاورزان بود و سود بیشتری هم میبردند.
این کارشناس مسائل اقتصادی گفت: همین موضوع عاملی برای رشد شدید تعاونیها شد. حتی کارخانههایی که محصولات خود را از خارج وارد میکردند تعاونیهایی برای توزیع محصولات خود ایجاد کردند؛ برای مثال تعاونی پیراهندوزان که محصول خود همانند نخ و پنبه را از خارج وارد میکردند، شروع به تهیه نخ و پارچه برای تولید پیراهن با قیمت مناسب کردند تا در کارخانهها به تولید رسیده و با قیمت ارزان در اختیار مردم قرار گیرد. در دوران دفاع مقدس از این مدل اقتصادی حمایت هم میشد و شاهد آثار مثبت آن نیز بودیم.
وی ادامه داد: اما بعد از دفاع مقدس بدترین نوع سرمایهداری لیبرال و ضدملی ایجاد شد. سرمایهداری طرفدار حداکثر سود، لذت و ثروت است و در این نوع اقتصاد از تعاونی حمایت نمیشود لذا مدیران تعاونی نیز کم کم شروع به خیانت و اقدام به نفع خود کردند، بنابراین یا منحل شدند یا شرایطی پیش آمد که با سپردههایی که مردم در نزد آنها داشتند تشکیلاتی راه انداختند که منفعت چندانی برای اعضای این تعاونیها نداشت و در نهایت مؤسساتی شکل گرفتند که شدیدتر از اقتصاد سرمایهداری به فکر کسب سود هستند.
استاد بازنشسته دانشگاه درباره وضعیت کنونی تعاونیها در اقتصاد ایران اظهار کرد: اگر آن الگو را ادامه میدادیم حتی یک بیکار در ایران باقی نمیماند و رشد اقتصادی هم محقق میشد. امروزه تعاونی به شکل یک سازمان خصوصی درآمده که به جای تأمین منافع ملی درصدد تحقق منافع اعضا است لذا با خریدن مسئولانی که امکان فساد دارند صرفاً به دنبال حداکثرسازی سود خود هستند.
رزاقی تصریح کرد: در دوران دفاع مقدس افراد زیادی برای خدمت به مردم جانفشانی کردند و خوشبختانه هنوز آن نیرو در سپاه و بسیج و در میان روحانیت وجود دارد که به شکل جهادی عمل میکنند که نمونه دستاوردهای آنها سلاحهایی است که در بسیاری از کشورهای دنیا تولید نمیشود. با وجود تحریمهای فلجکننده توانستهایم ماهواره به فضا بفرستیم و اطلاعات جمعآوری کنیم. در این شرایط میتوانیم به یاران خود در سایر کشورها نیز کمک کنیم لذا در حوزه دفاعی به نیرویی زوالناپذیر دست پیدا کردهایم.
وی با بیان اینکه اقتصاد سرمایهداری بزرگترین مانع این نیروی عظیم جهادی است، یادآور شد: اگر دشمنان به جنگ اقتصادی روی آوردهاند چرا نباید در مقابل آن مقاومت کنیم؟ چرا نباید تعاونیها را مجدداً تقویت کنیم؟ ما میتوانیم همه محصولات مورد نیاز را در داخل تولید کنیم به شرطی که مسئولان همت کنند. چرا باید نفت خام صادر کرده و نیازهای خود را در داخل برطرف نکنیم!؟ باید مواد پتروشیمی را تبدیل به محصول نهایی کرده و واسطهها را در بخش کشاورزی از بین ببریم.
این کارشناس مسائل اقتصادی افزود: دولت باید صنایع تبدیلی را به وجود بیاورد تا چند نوع محصول در یک بخش تولید شود. انواع کالاهایی که مصرف داخلی دارند به وسیله این مواد خام ایجاد میشوند اما در شرایط کنونی همه آنها وارداتی هستند و این منجر به فقر بیشتر و ناامیدی مردم خواهد شد. نباید بخش خصوصی آمریکایی را در اقتصاد ایران تقویت کنیم چراکه خدمتی به منافع ملی ما نخواهد کرد.
رزاقی در پایان بیان کرد: اگر الگوهای اقتصادی دوران دفاع مقدس را به میزان بیشتری مورد تحقیق و بررسی قرار داده و اجرایی کنیم در ده سال آینده حتی یک فقیر و بیکار در کشور نخواهیم داشت. حتی میتوانیم به کشورهای همپیمان خود کمک کنیم تا توسعه پیدا کرده و وابسته به غرب نباشند. این موارد دقیقاً مبتنی بر قانون اساسی و اندیشههای حضرت امام خمینی(ره) است که میفرمایند باید پناهگاه همه محرومان جهان باشیم.
انتهای پیام