جهان بحران‌زده مدعیان لائیسیته و تأملی بر رفتارهای اخیر مکرون
موضع‌گیری‌های اخیر استعمارگران دیروز و مدعیان امروزی تمدن لائیک در قبال دیگر فرهنگ‌ها به‌ویژه فرهنگ‌های دینی در خور تأمل بوده و مناسب است اندیشمندان ادیان مختلف در قبال این‌گونه اظهار نظرها واکنش عالمانه نشان دهند و موجبات گفت‌وگوهای عقلایی را فراهم کنند.
به گزارش خبرنگار افتخاری ایکنا، چندین سال است مقامات فرانسوی خود را به عنوان مدعیان دو آتشه لائیسیته معرفی می‌کنند و اینکه این نوع نگاه به جهان و اداره امور اجتماع از ارزش‌های بنیادین آنهاست. مصادیق مختلف برخورد مقامات فرانسه با نمادهای دینی در عرصه اجتماعی طی سال‌های گذشته بارها محل بحث و گفت‌وگوی جهانی قرار گرفته است چنانچه حتی فعالان حقوق بشر برخی از دیگر جوامع سکولار در مغرب زمین یا در آمریکا از نوع رفتارهای مقامات فرانسوی انتقاد کرده‌اند.اگر از همه پیشینه مزبور بگذریم و فقط به چند هفته اخیر نگاه کنیم رفتار اخیر رئیس جمهور فرانسه واقعا در خور تأمل است. نشریه‌ای هتاک برای چندمین بار به نام آزادی بیان به پیامبر اسلام توهین می‌کند بلافاصله بعد از اقدام وی مقامات فرانسوی از جمله رئیس جمهور این کشور از مطلب منتشره حمایت می‌کنند و نیازی به هیچ دلجویی از مسلمانان نمی‌بینند. حال بعد از گذشت چند هفته، رئیس جمهور فرانسه دوباره به خود اجازه می‌دهد که نه در مورد مسلمانان بلکه در مورد اسلام اظهارنظر ی نژاد‌پرستانه و تنفرآمیز کند و مدعی شود که در جهان کنونی اسلام وضعیت بحرانی دارد. لابد توقع دارد که با این میزان احترام به دیگر فرهنگ‌ها از جمله فرهنگ اسلامی، مسلمانان سکوت پیشه کنند و هر آنچه او و دیگر سینه‌چاکان لائیسیته می‌پسندند را تقلید کنند.
بدیهی است حتی اگر قرار بر گفت‌وگوی بین فرهنگ‌ها و تمدن‌ها باشد تا از گذر گفت‌وگوها سوءتفاهمات برطرف و نقاط اشتراک تقویت و همبستگی انسانی ارتقا یابد، شرط اول آن احترام به طرف مقابل است نه اینکه این‌گونه مرتبا طرف مقابل نفی شود و در عین حال انتظار داشته باشیم فهم مشترک تقویت شود.
فارغ از روش غیر انسانی استعمارگران دیروز و مدعیان امروزی تمدن لائیک در قبال دیگر فرهنگ‌ها به ویژه فرهنگ‌های دینی و منتقد بی‌عدالتی‌های گوناگون، مناسب است اندیشمندان ادیان مختلف از جمله اسلام در قبال این‌گونه اظهار نظرها واکنش عالمانه نشان دهند و موجبات گفت‌وگوهای عقلایی در خصوص اندیشه‌های گوناگون و باورهای اعتقادی متنوع را فراهم کنند تا میدان به دست افراطیون و افراد بی‌سواد و سیاستمداران خودشیفته در دو طرف نیفتد و بدین طریق خسارات متنوع برای جامعه بشری ایجاد نکند.
باید بپذیریم که رفتارهای افراطی و خشونت‌محور بی‌توجه به حق و عدل و منطق با هر نامی باشد، غیر قابل دفاع است و بر همین مبنا اولین نقدها به عملکردهای نامناسب برخی مدعیان مسلمانی باید از درون جهان اسلام مطرح شود تا بهانه برای مخدوش ساختن عموم مسلمانان یا توهین به دین فراهم نشود.
الازهر مصر به عنوان یکی از مراکز دینی برجسته اهل سنت در دنیای اسلام و اتحادیه جهانی علمای مسلمان و بسیاری از کشورها و شخصیت‌های فکری و اجتماعی در سراسر جهان با فوریت به اظهار نظر تنفرآمیز و اسلام‌ستیز مکرون واکنش نشان دادند. اما از ظواهر بر می‌آید که عصبانیت مدافعان لائیسیته از برخی موفقیت‌های دیدگاه مقابلشان در سطح جهانی در حدی است که آرام و قرار آنها را بر باد داده به گونه‌ای که با برخورد توهین‌آمیز و تبعیض‌گستر تصریح می‌کنند که نمی‌گذارند برنامه جهانی ترویج سکولاریسم شکست بخورد؛ لذا می‌بایست به ایشان یادآور شویم که جناب مکرون، قطعا نوع نگاه و میزان احترام شما نسبت به دیگر فرهنگ‌های جهان دچار بحران شده است.
محمدجواد صفری
مطالب مرتبط
