برخط جامعه؛
محدودیت بود اما دل‌ها روانه کربلا شد / کرونا تلخ‌تر شد
خبرهای گروه اجتماعی در هفته‌ای که پشت سرگذاشته شد، متأثر از جریان اربعین بود و هرچند مناسبت‌های دیگری را هم شاهد بودیم اما بیشترین درصد اخبار این هفته را اخبار اربعین خاص سال جاری به خود اختصاص داده بود.
به گزارش ایکنا؛ ارادت به امام حسین(ع)، خیل راهپیمایان اربعین حسینی را به سیل خروشانی از عشاقی تبدیل کرده که گویا، حسین(ع) همه دارایی‌شأن، و خدمت به زائرانش همه آرمانشان شده است. چیز عجیب و غریبی است! همه، خاک پای زائران امامشان را توتیای چشمانشان می‌کنند و برای خدمت به زوار حسین زهرا(س) تا مرز مجادله با یکدیگر پیش می‌روند. به راستی اینها، در کدام مکتب عاشقی درس آموختهاند؟ یا به عبارت بهتر، دنیای امروز، خود را به کدام ناکجا کشانده است که مهر زائران حسین بن علی نسبت به یکدیگر برایش عجیب و غریب می‌نماید؟! اما حسین(ع)، قافله دیگری به راه انداخته است.
اربعین امسال هم فرارسید اما با محدودیت‌هایی که باعث شد عاشقان و شیفتگان بسیاری نتوانند در این همایش بزرگ شور و ارادت شرکت کنند، اما همگی دلهایشان را روانه کربلا کردند و نشان دادند هنوز بعد از ١۴٠٠ سال از غربت و مظلومیت، می‌توان مرئی‌تر از خورشید عظمت اربعین را به رخ جهانیان کشید و ثابت کرد که واقعه کربلا هیچگاه برای بشر عادی نخواهد شد و تا انقراض عالم، داغ کربلا بر دل انسان‌های روشن ضمیر پا برجا خواهد ماند و ظهور و بروز انسانیت صرفاً از این مجرا قابل تحقق است.
برهمین اساس خبرهای سرویس اجتماعی در هفته‌ای که پشت سرگذاشته شد، متاثر از این جریان بود و هرچند مناسبت‌های دیگری را هم شاهد بودیم اما بیشترین درصد اخبار این هفته اربعینی بود. در کنار این خبرها متأسفانه خبرهای دیگری از افزایش شیوع کرونا و وضعیت قرمز در پایتخت و در بسیاری از شهرهای کشور و رکوردزنی دوباره این آمار را شاهد بودیم که در ادامه به مهمترین آن اشاره می‌کنیم.
اعمال محدودیت‌های ۱ هفته‌ای در پایتخت
ابتدای هفته با خبر ابلاغه استانداری تهران و محدودیت‌های یک هفته‌ای آن همراه بود که به دلیل شدت شیوع کرونا در تهران منتشر شده بود. براساس ابلاغیه استانداری همه مراکز تفریحی، شهربازی‌ها، باشگاه‌های ورزشی، سینما و تئاتر، مساجد و مصلی‌ها، آرایشگاه‌های زنانه و مراکز زیبایی، دانشگاه‌ها، مدارس، کتابخانه‌ها، آموزشگاه‌ها و کافه‌ها از ۱۲ تا ۱۸ مهرماه، تعطیل خواهند بود.
همچنین برگزاری هرگونه مراسم مذهبی، فرهنگی، اجتماعی و همایش ممنوع اعلام شده است. همچنین عدم برگزاری نماز جمعه در این ابلاغیه مورد تأکید قرار گرفته است.
پویش مردمی موکب اشتغال محرومان راه‌اندازی شد
همزمان با ایام اربعین حسینی، پویش مردمی موکب اشتغال محرومان راه‌اندازی شد. این موکب با هدف بهره‌گیری از ظرفیت مردمی در تولید و ایجاد پویش مردمی در راستای حمایت از اشتغال به ویژه در مناطق محروم کشور از روز ۱۲ مهرماه تا ۱۷ مهرماه در میدان امام حسین (ع) برپا شده است.
براساس این گزارش حجت‌الاسلام علیرضا پناهیان، علی سرلک، احسان بی‌آزار تهرانی، کبری خزعلی، لاله افتخاری، طالبی اردستانی، سید مرتضی بختیاری، حجت‌الله عبدالملکی، عیسی منصوری، محمدزهرایی، محسن مقصودی، سیدیاسر جبرائیلی، حمیدرضا موثقی، طه رمضانی، احسان خاندوزی، احمد خانی نوذری، محسن منصوری مهمانان ویژه این موکب خواهند بود. همچنین علی مروی، حامد سلطانی و محمود کریمی بیرانوند اجرای برنامه‌های این موکب را برعهده دارند.
براساس این گزارش حجت‌الاسلام علیرضا پناهیان، علی سرلک، احسان بی‌آزار تهرانی، کبری خزعلی، لاله افتخاری، طالبی اردستانی، سید مرتضی بختیاری، حجت‌الله عبدالملکی، عیسی منصوری، محمدزهرایی، محسن مقصودی، سیدیاسر جبرائیلی، حمیدرضا موثقی، طه رمضانی، احسان خاندوزی، احمد خانی نوذری، محسن منصوری مهمانان ویژه این موکب خواهند بود. همچنین علی مروی، حامد سلطانی و محمود کریمی بیرانوند اجرای برنامه‌های این موکب را برعهده دارند.
دلتنگی عراقی‌ها برای زائران ایرانی اربعین
یکی از مصاحبه‌های ایکنا در این هفته با ایرج مسجدی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در عراق بود که وی، با اشاره به اینکه پیاده‌روی اربعین حسینی امسال بدون حضور زائران خارجی از جمله زائران ایرانی برگزار می‌شود، گفت: اکنون پیاده‌روی اربعین در عراق در حال برگزاری است و مردم حرکت خود را به سمت کربلای معلی آغاز کرده‌اند.
وی ادامه داد: مردم عراق، مسئولان، موکب‌داران، عشایر، عتبه مقدسه، همه و همه امسال از اینکه مردم شریف ایران و محبان اهل‌بیت(ع) در پیاده‌روی اربعین حضور ندارند، بسیار ناراحت هستند و مرتب این مطلب را به من می‌گویند، اما واقعاً چاره‌ای نیست. برای اینکه کرونا شیوع بیشتری پیدا نکند و مردم دچار آسیب نشوند، چاره دیگری وجود نداشت.
مسجدی با اشاره به حساسیت دولت عراق در خصوص شیوع کرونا، گفت: متأسفانه شیوع کرونا وضعیت بدی دارد. البته مراسم اربعین در حال برگزاری است و بدون زائران غیر عراقی نیز جمعیت میلیونی در آن شرکت کرده‌اند. دولت عراق نمی‌تواند و نمی‌خواهد جلوی مردم را بگیرد، چون امکان ندارد؛ بنابراین همانند مراسم تاسوعا و عاشورا، که مراسم باشکوهی با جمعیتی عظیم برگزار شد و متأسفانه به اندازه انگشتان یک دست زائران جمهوری اسلامی در آن حضور نداشتند، اکنون نیز مراسم اربعین بدون زائران غیرعراقی به صورت باشکوه در حال برگزاری است.
مسجدی با اشاره به حساسیت دولت عراق در خصوص شیوع کرونا، گفت: متأسفانه شیوع کرونا وضعیت بدی دارد. البته مراسم اربعین در حال برگزاری است و بدون زائران غیر عراقی نیز جمعیت میلیونی در آن شرکت کرده‌اند. دولت عراق نمی‌تواند و نمی‌خواهد جلوی مردم را بگیرد، چون امکان ندارد؛ بنابراین همانند مراسم تاسوعا و عاشورا، که مراسم باشکوهی با جمعیتی عظیم برگزار شد و متأسفانه به اندازه انگشتان یک دست زائران جمهوری اسلامی در آن حضور نداشتند، اکنون نیز مراسم اربعین بدون زائران غیرعراقی به صورت باشکوه در حال برگزاری است.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در عراق از ابراز دلتنگی مداوم مردم عراق نسبت به زائران ایرانی اربعین سخن گفت و تصریح کرد: مردم عراق تصاویر شهید سلیمانی و ابومهدی المهندس را در تمام نقاط این کشور و خانه‌هایشان نصب کرده‌اند و یاد این شهدا هر روز زنده‌تر می‌شود.
مروری بر درس‌های اربعین در روزگار جاماندگی
یکی دیگر از مصاحبه‌های ایکنا؛ با حجت‌الاسلام مهدی مسائلی، نویسنده و پژوهشگر دینی، بود که در این گفت‌وگو با بیان اینکه عاشورا صرفاً بحث شیعی نیست، گفت: اگر تأملی در قیام امام حسین(ع) و یاران آن حضرت داشته باشیم، درمی‌یابیم که از فرقه‌ها و گروه‌های مختلفی به ایشان لبیک گفته و در این صحنه حضور داشتند؛ حتی بحث مسیحیت را نیز در عاشورا می‌بینیم. در حقیقت مسیحیت نیز در عاشورا جلوه‌گر بود و در میان اصحاب امام حسین(ع) حضور داشته‌اند؛ لذا باید عاشورا را از شیعی بودن صرف منزه کنیم.
وی تصریح کرد: عاشورا حرکتی سیاسی است که اگر آن را با مباحث فقهی و مبتدی تلفیق کنیم، مقداری آن را محصور و به شخصیت‌های خودمان محدود کرده‌ایم، در حالی که امام حسین(ع) شخصیت برجسته اسلامی است و حتی می‌توان گفت در دنیای امروز نیز بسیاری از کسانی که مسلمان نبوده‌اند از شخصیت حضرت الگوبرداری کرده‌اند.
این نویسنده و پژوهشگر دینی با بیان اینکه حرکت نمایشی اربعین فرع است و اگر این حرکت نمایشی که بیشتر در ظاهر، اما مثبت است، هدف صرف ما باشد و از عمق اربعین و عاشورا فاصله بگیریم، به انحراف کشیده می‌شویم، گفت: امروز مشکلاتی که مسلمانان گرفتار آن هستند فقط از باب رفتار‌های فردی نیست، بلکه بیشتر آنها مشکلات اجتماعی است که حضرت به آن اعتقاد داشتند و اساس حرکت و قیامشان نیز مشکلات اجتماعی بود.
راه‌اندازی سامانه «مهر»
خبر دیگر این هفته را یوسف افضلی، معاون فرهنگی و مشارکت‌های مردمی این ستاد، اعلام کرد و از آغاز به کار سامانه اینترنتی «مهر» با هدف تسهیل مشارکت دوستداران اهل‌بیت(ع) و خیران در طرح توسعه حرم مطهر امام حسین(ع) در آستانه ایام اربعین خبر داد.
وی افزود: بنا به درخواست هموطنان و دوستداران اهل‌بیت(ع) برای ایجاد روش‌های نوین اهدای نذر و تسهیل مشارک در فیض توسعه عتبات به شکل پروژه محور، سامانه ویژه‌ای بنام «مهر» راه‌اندازی شد.
وی افزود: بنا به درخواست هموطنان و دوستداران اهل‌بیت(ع) برای ایجاد روش‌های نوین اهدای نذر و تسهیل مشارک در فیض توسعه عتبات به شکل پروژه محور، سامانه ویژه‌ای بنام «مهر» راه‌اندازی شد.
سامانه زیارت تلفنی حرم امام حسین(ع) راه‌اندازی شد
با شیوع بیماری کرونا خیل علاقمندان به حضور و مشارکت در پیاده روی بزرگ اربعین امسال از توفیق زیارت و حضور در این مسیر بازماندند. در پی این اتفاق گروه‌های مردمی خادم زائران اباعبدالله از حرکت باز ننشستند و با فعالیت‌های مختلف خدماتی و فرهنگی در سراسر کشور حال و هوای اربعین حسینی را تداعی کردند.
در همین راستا گروه وصال الحسین(ع) با هماهنگی عتبه امام حسین(ع) سامانه ارتباط تلفنی ۱۶۴۰ را راه‌اندازی کردند. با راه‌اندازی این سامانه علاقه‌مندان به زیارت برخط امام حسین(ع) به صورت زنده به حرم امام حسین(ع) وصل می‌شوند و می‌توانند با حرم امام حسین(ع) در ارتباط باشند و در حال و هوای حرم قرار بگیرند.
فضای مجازی را به بزرگترین جریان حسینی جهان تبدیل کنیم
حجت‌الاسلام والمسلمین محمد قطبی، مدیر مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به شرایط ایجاد شده درباره اربعین حسینی(ع) و چگونگی نمایش عظمت و شکوه این مراسم با توجه به محدودیت‌های فعلی گفت: به لحاظ اینکه از نظر فقه شرعی و قواعد فقهی اسلام حفظ جان واجب است، چه نسبت به سلامتی خودمان و چه نسبت سلامتی دیگران باید آگاه باشیم و اقدامات پیشگیرانه در جهت حفظ جان انجام دهیم، چراکه این ویروس نسبت به دیگران شدت انتقال بیشتری دارد، لذا مراعاتش ضرورت بیشتری دارد.
وی افزود: وقتی به کتب مستند روایی رجوع می‌کنیم، می‌بینم که درباره اربعین چند توصیه و سفارش طلایی از طرف حضرات معصومین(ع) شده که یکی از آنها زیارت حضوری در کربلاست که امسال محقق نشد. توصیه دیگر زیارت از راه دور است؛ یعنی در منزل و هرجایی که هستیم، روز اربعین مستحب است که زیارت اربعین را بخوانیم.
مدیر مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق دفتر تبلیغات اسلامی حوزه با اشاره به چگونگی تبدیل فضای شبکه‌های اجتماعی جهان به یک جریان بزرگ مذهبی و حسینی برای نمایش عظمت اربعین، به ذکر چند توصیه و سفارش طلایی از طرف حضرات معصومین(ع) درباره اربعین پرداخت و گفت: از بهترین جایگزین‌ها در زمانی که نمی‌توان عزاداری حضوری و در جمع انجام داد، تلاوت قرآن، خدمات اجتماعی، قربانی کردن، مواسات و هدیه کردن ثواب آنها به ائمه هدی(ع) است.
هدیه ایکنا به کودکان در روز کودک
کودک یعنی امید و تحرک؛ امید به آینده و کوشش برای تحول و تکامل. کودک یعنی زیبایی؛ زیبایی برخاسته از فطرت پاک و عصمت کودکانه. داشتن کودک یعنی داشتن یک گوهر گران‌بها و این موضوع آغاز مسئولیتی سنگین و امانت‌داری یعنی تربیت، پرورش و آموزش است.
آشناسازی کودکان با اهل بیت(ع) از سوی والدین باید با استفاده از روش‌های مناسب و به روز باشد که از جمله می‌توان به قصه‌گویی و نمایش اشاره کرد. بر همین اساس خبرگزاری ایکنا در روز ملی کودک، هدیه‌ای را در قالب ارائه قصه‌ای از امام حسین(ع) برای کودکان در نظر گرفته است تا در روزهای شیوع کرونا که با محدودیت‌هایی برای حضور در محافل عزاداری مواجه هستیم، گامی در راستای معرفی اهل بیت(ع) به کودکان سرزمینمان بردارد.
آشناسازی کودکان با اهل بیت(ع) از سوی والدین باید با استفاده از روش‌های مناسب و به روز باشد که از جمله می‌توان به قصه‌گویی و نمایش اشاره کرد. بر همین اساس خبرگزاری ایکنا در روز ملی کودک، هدیه‌ای را در قالب ارائه قصه‌ای از امام حسین(ع) برای کودکان در نظر گرفته است تا در روزهای شیوع کرونا که با محدودیت‌هایی برای حضور در محافل عزاداری مواجه هستیم، گامی در راستای معرفی اهل بیت(ع) به کودکان سرزمینمان بردارد.
نقد‌های رسانه‌ای بر پوشش اربعین
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا زائری، مدیرمسئول مجله خیمه و فعال فرهنگی و رسانه‌ای، در آخر هفته‌ای که پشت سر گذاشتیم، میهمان آخرین جلسه «موکب معرفت» از سلسله گفت‌وگو‌های اربعین حسینی این خبرگزاری بود. او در این گفت‌وگو که با محور عملکرد رسانه‌ها در خصوص رخداد اربعین برگزار شد، به تحلیل این مسئله پرداخت که آیا اربعین و عاشورا فی‌نفسه رسانه هستند یا خیر و عملکرد رسانه‌ها در قبال این رخداد‌ها چه قوت‌ها و ضعف‌هایی داشته است.
وی در بخشی از این گفت‌وگو اظهار کرد: براساس تعبیری که در مضامین روایی ما وجود دارد، در زیارت می‌ایستیم و می‌گوییم: «اَشهَدُ اَنَّکَ تَشهَدُ مَقَامِی تَسمَعُ کَلامِی تَرُدُّ سَلامِی؛ شهادت می‌دهم كه تو جايگاه مرا می‌دانی، كلام مرا می‌شنوی و جواب سلام مرا می‌دهی». یعنی ارتباط شخصی خود ما با مخاطب شکل و انتقال پیام صورت می‌گیرد. اما آنچه به عنوان رسانه در حوزه تبادل انبوه پیام برای مخاطب گسترده شکل می‌گیرد، تعبیری دارد که ترجیح می‌دهم بگویم اربعین و عاشورا مضامین و محتواهایی هستند که رسانه می‌تواند از آنها برای انتشار و انتقال پیام استفاده کند.
حجت‌الاسلام والمسلمین زائری، معتقد است؛ نحوه پوشش رسانه‌ای پیاده‌روی اربعین قابل نقد است، باید کلیشه‌های رسانه‌ای در پوشش اربعین را کنار بگذاریم و عظمت این رخداد فرهنگی را به طور تمام و کمال برای مخاطب به نمایش بگذاریم. مشروح این گفت‌وگو را می‌توانید در بخش جامعه سرویس اجتماعی بخوانید.
تداوم روزهای مرگبار کرونایی در کشور
هفته‌ای را که پشت سر گذاشتیم از نظر خبرهای کرونایی بسیار نارحت کننده و نگران کننده بود. سیما سادات لاری، سخنگوی وزارت بهداشت، در این خصوص ضمن اعلام بیشترین آمار کرونایی در یک روز بیان کرد: استان‌های تهران، اصفهان، قم، آذربایجان شرقی، خراسان جنوبی، سمنان، قزوین، لرستان، اردبیل، خوزستان، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، گیلان، بوشهر، زنجان، ایلام، خراسان رضوی، مازندران، چهارمحال و بختیاری، البرز، آذربایجان غربی، مرکزی، کرمان، خراسان شمالی، همدان و یزد در وضعیت قرمز قرار دارند. استان‌های کردستان، هرمزگان، فارس و گلستان نیز در وضعیت هشدار قرار دارند.
کمبود تخت بیمارستانی
یکی دیگر از خبرهای کرونایی را علی ماهر، معاون برنامه‌ریزی و نظارت ستاد فرماندهی مقابله با کرونای تهران، اعلام کرد و با اشاره به روند کنونی کرونا در تهران، گفت: اگر این روند ادامه پیدا کند به زودی با مشکل تخت در بیمارستان‌ها مواجه می‌شویم. بیمارستان‌های تهران در حال حاضر ظرفیت لازم برای بستری کردن بیماران مبتلا به کرونا را دارند، اما این ظرفیت محدود است. البته بیمارستان‌های صحرایی برای شرایط بحرانی‌تر در نظر گرفته شده است، اما هنوز به مرحله استفاده از آنها نرسیده‌ایم.
معاون برنامه‌ریزی و نظارت ستاد فرماندهی مقابله با کرونا در تهران بیان کرد: یکی از مشکلات اصلی ما فرسودگی کادر درمان است. در واقع مشکل اصلی نیروی انسانی است. وعده‌های دولت در این رابطه رنگ واقعیت به خود نگرفته و نیروی جدید نداریم و نیرو‌های قدیمی دیگر توان و انگیزه‌ای برای کار کردن ندارند. به همین دلیل دچار مشکل هستیم.
معاون برنامه‌ریزی و نظارت ستاد فرماندهی مقابله با کرونا در تهران بیان کرد: یکی از مشکلات اصلی ما فرسودگی کادر درمان است. در واقع مشکل اصلی نیروی انسانی است. وعده‌های دولت در این رابطه رنگ واقعیت به خود نگرفته و نیروی جدید نداریم و نیرو‌های قدیمی دیگر توان و انگیزه‌ای برای کار کردن ندارند. به همین دلیل دچار مشکل هستیم.
