مصحف توکیو؛ نخستین قرآن چاپی شرق آسیا + عکس

به گزارش ایکنا به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی اوکراین پرس، حضور مسلمانان تاتار در ژاپن به قرن نوزدهم میلادی بازمی‌گردد.

با آغاز جنگ، میان روس‌ها و ژاپنی‌ها در آغاز قرن گذشته، ارتباط ژاپن با دنیای اسلام بیشتر شد و بسیاری از مسلمانان از جمله «عبدالرشید ابراهیم»، که به دلیل فعالیت اسلامی از روسیه اخراج شده بود و دوست «اکاشی» ـ ژنرال ژاپنی ـ بود، وارد این کشور شدند. عبدالرشید که یک مبلغ اسلامی بود، شروع به تبلیغ اسلام در ژاپن کرد و بسیاری از ژاپنی‌ها به واسطه او مسلمان شدند.

مهم‌ترین تحول اسلامی در ژاپن، پس از جنگ جهانی اول اتفاق افتاد؛ زمانی که مسلمانی پناهجو به نام «محمد عبدالحی قربان» که مارکسیست‌های ترکمنستان او را از کشور اخراج کرده بودند به ژاپن آمد و به تبعیت از او 600 پناهجوی مسلمان از ترکمنستان وارد این کشور شدند. این اولین ورود دسته‌جمعی مسلمانان به ژاپن بود.

از راست: محمد عبدالحی قربان علی‌اف در کنار شیخ عبدالرشید ابراهیم، مبلغ مسلمان تاتار

شیخ محمد عبدالحی قربان علی‌اف(1890_1974) از قومیت تاتار باشقیرستان از جمله شخصیت‌های مسلمانی بود که با رسیدن به ژاپن در سال 1925م اقدامات ارزشمندی را برای نشر و توسعه اسلام در این کشور انجام داد که مهمترین آن مشارکت در احداث جمعیت اسلامی توکیو در سال 1924، افتتاح مسجد توکیو در سال 1938، تأسیس چاپخانه اسلامی در سال 1930 و چاپ کتب و تألیفات اسلامی به زبان تاتاری و ژاپنی و از جمله چاپ قرآن کریم در این کشور است.

مصحف توکیو

مصحف توکیو با متن عربی در تاریخ 12 ژانویه 1934 به شکل کامل در 500 نسخه به چاپ رسید. این مصحف با خط قازانی واضح و روی کاغذهایی مرغوب در حجم متوسط و بر اساس نسخه چاپ شده قرآن در شهر قازان که متعلق به سال 1913 بود، منتشر شد. این مصحف نخستین نسخه چاپی قرآن در شرق آسیا به شمار می‌رود.

ابزار چاپ و مجموعه حروف عربی برای انتشار این قرآن در سال 1928 از ترکیه (زمان حکومت آتاتورک که چاپ زبان ترکی با حروف عربی در این کشور ممنوع اعلام شده بود) به ژاپن وارد شد.

مسلمانان ژاپن با مشارکت مالی خیّرانی از شهرهای توکیو، سئول کره و جزیره تایکی واقع در شمال ژاپن عملیات چاپ این مصحف را تأمین و حدود 2 هزار ین ژاپن(در آن زمان هر دلار معادل 4 ین بود) که مبلغی هنگفت بود، جمع‌آوری کردند. چاپ هر نسخه قرآن حدود 10 ین هزینه دربر داشت و پس از اتمام چاپ، نسخه‌هایی از آن به تاتارهای مسلمان ساکن چین، کره، فنلاند و لهستان نیز ارسال شد.

مراسم رونمایی از این نسخه قرآن در شهر سئول انجام شد و جمعیت اسلامی توکیو نسخه‌ای از این قرآن چاپی را به هروهیتو، یکصد و بیست و چهارمین امپراتور ژاپن (1926 ـ 1989) اهدا کرد. البته پیش از چاپ نسخه کامل قرآن در ژاپن، یک چهارم سوره مبارکه یس در سال 1931 به همت چاپخانه اسلامی توکیو بر اساس نسخه‌ای به خط قازانی به چاپ رسیده بود. در حال حاضر نسخه‌ای از مصحف توکیو در موزه فرهنگ اسلامی مسجد «قل شریف» در شهر قازان تاتارستان موجود است. در ادامه تصاویری از نخستین نسخه چاپی قرآن شرق آسیا را مشاهده می‌کنید.