سندی راهبردی که راه به جایی نبرد / حدیث مفصل کمبود اعتبارات
سند راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی چهارمحال‌وبختیاری پس از تلاش جمعی از فرهیختگان در حضور اعضای شورای هماهنگی و توسعه فعالیت‌های قرآنی استان به تصویب رسید و به تمامی دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شد؛ اما با وجود گذشت حدود چهار سال از ابلاغ آن، که افقی هشت‌ساله از فعالیت‌های قرآنی را در استان ترسیم می‌کند، هیچ یک از بندها و مصوبات آن اجرا نشده است.
از زمان تشکیل شورای هماهنگی و توسعه فعالیت‌های قرآنی در استان چهارمحال و بختیاری در سال ۹۳ تا سال ۹۶، پانزده جلسه به ریاست نماینده ولی‌فقیه در استان تشکیل شد که یکی از خروجی‌های راهبردی و مهم آن‌ها، تدوین و رونمایی سند راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی استان در سال ۹۶ از سوی کارگروه پژوهش و آموزش عالی قرآنی شورا با مسئولیت دانشگاه شهرکرد بود.
این سند طی یک سال و نیم با برگزاری جلسات متعدد و همفکری مستمر جمعی از اساتید، فعالان و صاحب‌نظران قرآنی استان در دفتر معاونت فرهنگی دانشگاه شهرکرد تهیه و تدوین شد و پس از مطرح شدن در نشست شورای هماهنگی و توسعه فعالیت‌های قرآنی استان در مهرماه سال ۹۶ به تصویب رسید و به‌طور رسمی رونمایی شد.
سند راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی استان چهار بخش کلی دارد که پس از جمع‌بندی و تدوین ویژگی‌ها و سرمایه‌های قرآنی استان، به تهیه اهداف عملیاتی در چهار حوزه آموزش عمومی قرآن، تبلیغ و ترویج، پژوهش و آموزش عالی و مدیریت استانی امور قرآنی و تهیه اقدامات متناظر با اهداف تعیین شده پرداخته است. با نگاهی به متن سند در مجموع، ۲۱ اقدام مؤثر و شاخص قرآنی در آن دیده شده است که می‌بایست در یک دوره هشت ساله، از 96 تا 1404 با همکاری حدود ۲۵ دستگاه فرهنگی و نهادها، عملیاتی می‌شدند.
ارتقای سطح کمی و کیفی مراکز قرآنی استان، تأسیس مدارس قرآنی، ارتقای تعداد محافل انس با قرآن در سطح استان، توانمندسازی معلمان قرآن، توسعه فعالیت‌های قرآنی در فضای مجازی، صدا و سیمای استان و رسانه‌ها، تولید محتوای قرآنی و حمایت از فعالیت‌های قرآنی در خبرگزاری‌ها به‌ویژه خبرگزاری قرآنی ایکنا، تشکیل بانک جامع چهره‌های قرآنی استان، ارزیابی دوره‌ای مؤسسات و مراکز قرآنی، دایر کردن سطح سه تفسیر در حوزه‌های علمیه استان و دوره کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث در دانشگاه شهرکرد از جمله اقدامات شاخص تعریف شده در سند راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی استان است که اجرای هر یک از این اقدامات به تنهایی منشأ خیرات و برکات فراوانی در عرصه فعالیت‌های قرآنی است.
این سند راهبردی در مرحله رونمایی و سپس ابلاغ به نهادها و دستگاه‌ها متوقف شد و مسکوت ماند و تاکنون که بیش از سه سال از فرصت هشت ساله اجرای آن گذشته، هیچ یک از اقدامات پیش‌بینی شده در سند اجرا نشده است. رسانه قرآنی ایکنا سلسله گفت‌وگوهایی را با برخى اعضای درگیر در سند راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی استان در دستور کار قرار داده است تا چرایی عملیاتی نشدن آن را از زبان این افراد جویا شود. بخش نخست این گفت‌وگوها در اين گزارش از نظر مخاطبان می‌گذرد.
اجرا نشدن سند قابل پيش‌بینی بود
مهدی پرتویی، فعال با سابقه قرآنی در استان و سرگروه تیم تدوین‌گر سند راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی استان، در گفت‌وگو با ایکنا، از چهارمحال و بختیاری، با اشاره به اینکه این سند حاصل کار و تلاش بیش از یکساله یک مجموعه آکادمیک و صاحب‌نظر قرآنی بود، گفت: در بدو رونمایی و ابلاغ سند بارها تذکر داديم بیم آن می‌رود که این سند نیز مانند بسیاری دیگر از طرح‌ها و برنامه‌ها تنها تشریفات رونمایی را طی کند و در عمل اجرایی نشود که متأسفانه همین اتفاق نیز افتاد و سند روی اجرا به خود ندید.
وی ادامه داد: در نشست‌های شورای هماهنگی و توسعه فعالیت‌های قرآنی با حضور مسئولان ارشد استان این تذکرات و هشدارها و نگرانی‌ها در راستای لزوم پیگیری مصوبات و اقدامات تعریف شده ارائه شد و در عمل، شاهد هستیم که این سند جامع و کامل به مرحله اجرا نرسید و جای این پرسش وجود دارد که چرا بندهای اجرایی این سند معطل مانده‌اند. البته با روندی که در تخصیص اعتبارات قرآنی در سطح کلان شاهد هستیم نباید منتظر اتفاقات خوبی در این خصوص باشیم.
موانع قانونى رفع نشد
مجید روحی، دبیر کارگروه پژوهش و آموزش عالی قرآنی چهارمحال‌وبختیاری و مدیر سابق گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهرکرد در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به اینکه تمامی اقدامات مطرح شده در این سند راهبردی با در نظر داشتن ظرفیت‌ها و سرمایه‌های قرآنی استان پیش‌بینی شده است، اظهار کرد: تلاش تدوین‌کنندگان سند این بود که اقدامات پیشنهادی، قابلیت اجرا و عملیاتی شدن داشته باشند و اقدامات غیر معقول و غیرقابل اجرا در سند آورده نشوند.
وی در خصوص اقدامات گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهرکرد در راستای اجرایی کردن سند راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی، گفت: گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهرکرد در مقطع کارشناسی از 9 سال پیش فعالیت خود را آغاز کرده است و تاکنون شش ورودی از دانشجویان این رشته فارغ‌التحصیل شده‌اند.
روحی ادامه داد: از سال ۹۶ و با رونمایی رسمی از سند راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی در استان، پیگیری بیشتری برای دایر کردن مقطع کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث آغاز شد که عمدتاً به دلیل موانع قانونی از جمله اینکه الزاماً یکی از اعضای هیئت علمی گروه باید درجه دانشیاری داشته باشد، تاکنون این مهم محقق نشده است. البته تدوین و نهایی کردن سند، با علم به این قوانین و موانع احتمالی انجام شد اما امیدوار بودیم که با رایزنی و کمک مسئولان دانشگاه و پیگیری آنان و همچنین فراهم کردن شرایط لازم بتوانیم این موانع را برطرف کنیم و اکنون نیز امید است که با همراهی بیشتر دست‌اندرکاران این امر بتوان در آینده‌ای نزدیک شاهد تحقق این اقدام در دانشگاه شهرکرد بود.
عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهرکرد تأکید کرد: دانشجویان و دانش‌آموختگان هم‌استانی رشته علوم قرآن و حدیث در دانشگاه شهرکرد در طی سال‌های اخیر درخواست‌های مکرر خود را برای دایر کردن مقطع کارشناسی ارشد این رشته در دانشگاه به شکل‌های مختلف به مسئولان دانشگاه اعلام کرده‌اند، ما نیز بارها طرح توجیهی و دلایل خود را براى ضرورت دایر کردن این مقطع که در هیچ یک از دانشگاه‌های استان دایر نیست، به مسئولان ذیربط ارائه داده‌ایم اما متأسفانه به هر دلیل، این پیگیری‌ها تاکنون به جایی نرسیده است.
روحی راه‌اندازی مجله علمی ـ پژوهشی قرآنی توسط دانشگاه شهرکرد را که یکی از بندهای اقدامات سند راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی استان است را مرتبط با توسعه گروه علوم قرآن و حدیث در مقاطع بالاتر دانست و افزود: موانع اداری و قانونی در این مورد نیز بر سر راه ما قرار دارد و تا زمانی که گروه کوچک است و اجازه بالندگی نمی‌یابد، عملیاتی کردن طرح‌های علمی و پژوهشی دشوارتر می‌شود.
اجرای سند نيازمند پشتوانه مالى است
در ادامه گزارش، علی امینی، رئیس گروه امور قرآن و عترت اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان به خبرنگار ایکنا گفت: سند راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی استان به دلیل جامع و کامل بودن، از سوی معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد به‌عنوان یک الگو به دیگر استان‌ها پیشنهاد شد.
وی تأکید کرد: این سند قطعاً برای اجرایی شدن نیازمند پشتوانه مالی است؛ متأسفانه تصویب سند راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی، تقریباً همزمان با ادغام جلسات شورای هماهنگی و توسعه فعالیت‌های قرآنی استان‌ها و شورای فرهنگ عمومی بود که بر این اساس، یک یا دو جلسه در سال به موضوع فعالیت‌های قرآنی در این شورا اختصاص یافته است.
همه دستگاه‌ها پاى كار بيايند
امینی اجرای سند راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی را در گرو درگیر و ملزم ساختن تمامی دستگاه‌های اجرایی استان دانست و افزود: برای پیشبرد اهداف قرآنی و دستیابی به اصول و چشم‌انداز کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت، دستگاه‌های اجرایی به‌ویژه فرهنگی باید وارد کار شوند که متأسفانه با شرایط فعلی و وضعیت اعتبارات، اجرای سند دشوار است.
رئیس گروه امور قرآن و عترت اداره‌کل ارشاد استان گفت: اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان به‌عنوان یکی از دستگاه‌های فرهنگی دخیل در اجرای سند، حتی توان حمایت از بیمه‌شدگان خود را ندارد و این معضل در سطح کلان نیز وجود دارد. با این حال، انتظار می‌رود که تمامی دستگاه‌های درگیر حتی با بضاعت اندک پاى كار بيايند و بخشی از کار را در دست بگیرند تا در حد توان بتوان سند را به مرحله اجرا درآورد.
جبران را در دستور کار قرار دهیم
حجت‌الاسلام والمسلمین ابوذر کارگر، سرپرست اداره امور قرآنی اداره‌کل تبلیغات اسلامی استان با اشاره به اینکه اجرای سند راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی استان با تشکیل کمیته‌های مختلف دیده شده بود، اظهار کرد: این سند به تمامی دستگاه‌های اجرایی نظیر آموزش و پرورش، دانشگاه‌ها، اداره اوقاف و امور خیریه، فرهنگ و ارشاد اسلامی، تبلیغات اسلامی، جهاددانشگاهی و ... به‌عنوان سرمایه‌های اجرایی استان ابلاغ شد تا ذیل سند توسعه قرآنی کشور و با افقی هشت ساله اجرایی شود و این گلایه وجود دارد که چرا دستگاه‌ها هیچ اقدامی در این خصوص انجام نداده‌اند.
وی با بیان اینکه اکنون باید جبران سال‌های گذشته را در دستور کار قرار دهیم، ادامه داد: اگرچه اجرای برنامه‌های هشت ساله در طی چهار سال باقیمانده دشوار است اما هر کاری که بتوان در این راستا انجام داد سبب رشد و پیشرفت در امور قرآنی استان خواهد شد.
حجت‌الاسلام کارگر با ابراز تأسف از تعطیل شدن نشست‌های شورای هماهنگی و توسعه فعالیت‌های قرآنی، بیان کرد: علاوه بر این، نشست‌های هم‌اندیشی ذیل سند راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی که باید با حضور تمامی دستگاه‌های اجرایی برگزار می‌شد نیز تعطیل شده و این ظرفیت اجرایی بسیار خوب در عرصه قرآنی استان تاکنون معطل مانده است.
سرپرست اداره امور قرآنی استان گفت: تلاش می‌شود در نشستی با حضور دستگاه‌های درگیر در سند تشکیل و بخشی از عقب‌ماندگی اجرای آن تا حد امکان جبران شود. این انتظار را داریم که دستگاه‌ها پای کار بیایند و موانع تا حد امکان رفع شوند تا با همکاری و تعامل به رشد قرآنی استان کمک کنیم.
تا سال ۱۴۰۴ هنوز سال‌های زیادی را پیش رو داریم و در صورت وجود عزم همگانی در مسئولان و متولیان امر فرهنگ و قرآن هنوز هم می‌توان به اجرای بندهایی از سند راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی استان امیدوار ماند؛ مصوباتی که حتی اجرای یک مورد از آن‌ها افق روشن و امیدبخشی را در عرصه قرآنی استان پیش روی قرآنیان و دلسوزان قرآن ترسیم خواهد کرد.
انتهای پیام
