توجه به شخصیت امام هادی (ع) در کنار امام رضا(ع)/ مبارزه کتابخانه‌ای با کرونا

به گزارش ایکنا، نشست خبری مهدی رمضانی، معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، با ارائه گزارش برگزاری نهمین دوره جشنواره کتابخوانی رضوی، فعالیت‌های کتابخانه‌های عمومی در شش ماهه اول سال و هفته دفاع مقدس و تشریح برنامه‌های نهاد در هفته کتاب امروز سه‌شنبه، ششم آبان، با حضور اهالی رسانه در تالار جلسات کتابخانه مرکزی پارک شهر برگزار شد.

افزایش استقبال مردم از کتاب در ایام کرونا

رمضانی با اشاره به برنامه‌های این نهاد در روز‌های بیست و هشتمین دوره هفته کتاب، گفت: رویداد‌های کتاب‌محور همچون دیگر فعالیت‌های کشور در سایه بیماری کرونا، ضربه‌های سهمگینی را متحمل شدند؛ از‌ جمله برگزار نشدن سی‌و‌سومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران. ضمن اینکه فشار اقتصادی به ناشران و اهالی حوزه کتاب بر اثر این بیماری وارد شد. البته در ایام کرونا استقبال و مشارکت مردم به کتاب افزایش یافت. نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور تلاش می‌کند که در این شرایط اقدامات مؤثر و مناسبی را انجام دهد. یکی از آنها امضای تفاهم‌نامه با نرم‌افزار «طاقچه» بود که برای حمایت از حوزه کتاب و کتابخوانی صورت گرفت. تلاش داریم که در بحث کتاب و کتابخوانی و خدمات‌رسانی در حوزه مجازی کتاب اتفاقات خوبی را رقم بزنیم.

وی بیان کرد: هفته کتاب نیز در پی تداوم شرایط کرونایی کشور، متأثر از این جریان خواهد بود. این هفته یکی از هفته‌های پرکار نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور است. یکی از برنامه‌های مهم نهاد در این ایام، برگزاری مراسم ویژه روز «کتاب، کتابدار و کتابخوانی» است که با حضور کتابداران برگزار می‌شود اما تاکنون و با توجه به شرایط حاکم بر جامعه، امکان برگزاری این برنامه در سطح گسترده آن ممکن نیست. سال گذشته برای اولین بار این برنامه از محدوده شهر تهران خارج و در شهر یزد، پایتخت کتاب ایران، برگزار شد. امسال هم بنا داشتیم در شیراز این مراسم را برگزار کنیم که هنوز امکان برگزاری آن فراهم نشده ‌است.

افتتاح 53 باب کتابخانه

رمضانی با اشاره به برنامه‌های نهاد در روز‌های هفته کتاب، بیان کرد: البته با وجود این مشکلات، برنامه‌ریزی‌ کاملی در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور  برای هفته کتاب انجام شده‌ که یکی از این برنامه‌ها، افتتاح کتابخانه‌های عمومی در هفته کتاب است. براساس برنامه‌ریزی‌ها، ۵۳ باب کتابخانه در هفته کتاب افتتاح خواهد شد که ۴۶ کتابخانه جدید و بقیه کتابخانه‌هایی هستند که بازسازی و بازگشایی می‌شوند.

وی ادامه داد: در هفته کتاب نیز دو کتابخانه تخصصی کودک را هم راه‌اندازی خواهیم کرد. در تلاشیم که فعالیت‌های جدی‌ای را در نهاد کتابخانه‌های عمومی برای افزایش سهم کودکان و نوجوانان از کتابخانه‌های تخصصی انجام دهیم. در مجموع  حدود ۱۷ هزار مترمربع به فضای کتابخانه‌های عمومی کشور اضافه خواهد شد. البته در دوره مدیریت علیرضا مختارپور هر ساله بیش از صد کتابخانه به مجموعه کتابخانه‌های عمومی کشور اضافه شده‌ که با نشانی و اطلاعات قابل پیگیری است.

امکان تأسیس کتابخانه در شهرهای فاقد کتابخانه

رمضانی با اشاره به افتتاح کتابخانه در شهرهای فاقد کتابخانه در کشور، گفت: 250 شهر در کشور فاقد کتابخانه بودند اما حالا این رقم به ۱۲۵ شهر رسیده است و پروژه‌های فعالی در این شهرها برای ایجاد کتابخانه وجود دارد. امیدواریم که با ورود به سال 1400 این رقم کاهش پیدا کند و شهرهای فاقد کتابخانه به صفر برسد. اگر همت استانی برای اجرای این طرح به وجود بیاید، نهاد کتابخانه‌های عمومی این امکان را دارد که تمامی تجهیزات را در اختیار استان‌ها قرار بدهد. یکی دیگر از برنامه‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی در هفته کتاب، حضور در بهشت زهرا، زیارت مرقد امام(ره) و شهداست که به صورت محدود نیز امسال در آغاز هفته کتاب صورت خواهد گرفت. همچنین تجلیل از برگزیدگان ملی و استانی کتابداران، کتابخانه‌ها، مروجان کتابخوانی ایران، خیران حوزه کتاب و انجمن‌های برتر سراسر کشور در ایام هفته کتاب انجام خواهد شد و شیوه برگزاری آن بنا بر شرایط موجود خواهد بود. علاوه بر این، با شبکه‌های سازمان صدا و سیمای کشور رایزنی‌ شده تا در ذیل هفته کتاب اتفاقات خوبی صورت بگیرد. امیدواریم که برنامه ملی هفته کتاب هم از یکی از شبکه‌های سیما همچون دو سال گذشته پخش شود.

وی ادامه داد: رونمایی از «پژوهشگران و متخصصان نهاد کتابخانه‌های عمومی»، برگزاری محفل مجازی شاعران کودک و نوجوان، برگزاری برنامه آموزشی خواندن و مشاوره خوانندگان به صورت مجازی، اختتامیه جشنواره کتابخوانی رضوی به‌صورت مجازی در هفته کتاب، رونمایی از «اپلیکیشن جامع مسابقه کتابخوانی در هفته کتاب» و اعلام عمومی کتاب‌های اهدایی یا نذر دانایی از دیگر برنامه‌هاست. امیدواریم بتوانیم با ظرفیت‌های موجود نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور بهترین بهره‌برداری را در این ایام داشته باشیم. یکی از اتفاقاتی که سال گذشته رخ داد افتتاح کتابخانه مرکزی یزد با بخش ویژه کودک و نوجوان بود که قرار شد در سالروز تأسیس نهاد کتابخانه‌ها صورت بگیرد. به ‌دلیل شیوع کرونا افتتاح آن به تأخیر افتاد و در اولین فرصت این کار انجام خواهد شد. یکی دیگر از برنامه‌ها نیز برگزاری جشنواره کتابخوانی رضوی بود که در روزهای پایانی سال 1398 و ماه‌های آغازین 1399 صورت گرفت و توفیق خوبی هم در این جشنواره حاصل شد.

رمضانی با اشاره به آمار مشارکت‌کنندگان در پنج دوره این جشنواره بیان کرد:‌ در سال 1395، 235 هزار و 382 نفر در سال 1396، 648 هزار و 228 نفر در سال 1397، 858 هزار و 695 نفر و در سال 1398، یک میلیون و 364 هزار نفر در بخش مکتوب و الکترونیک این جشنواره مشارکت کرده‌اند. البته در دهمین دوره این جشنواره در سال 1399 شاهد مشارکت یک میلیون و 606 هزار نفر بودیم.

توجه به شخصیت امام هادی (ع) در کنار امام رضا(ع)

وی درباره اختصاص جشنواره رضوی به یکی از ائمه در کنار امام رضا (ع) گفت:‌ در این دوره شخصیت امام هادی (ع) نیز مورد توجه قرار گرفت و آثار مرتبط با ایشان هم لحاظ شد. هر چند تلاش کرده‌ایم که این دوره از جشنواره رضوی را نسبت به دوره‌های گذشته با وجوه متمایز برجسته‌تری برگزار کنیم. از این رو تلاش شد رشته‌هایی متنوع به آن افزوده شود. مثلاً کارگروهی لحاظ شد که باز هم کرونا مانع از برپایی آن شد یا تهیه روزنامه‌ دیواری را در نظر گرفته بودیم که آن هم جزء وجوه متمایز جشنواره نسبت به سنوات گذشته بود.

معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور تصریح کرد: در بخش‌های مختلف جشنواره توفیق کسب کردیم اما فرایند در این دوره در بستر الکترونیک انجام شد. به ‌طور مثال در بخش نقاشی ۶۲ درصد رشد داشتیم و در بخش کار گروهی چهار درصد و در بخش کودک و نوجوان و بزرگسال هم شاهد رشد بودیم. البته تلاش کردیم که کتابخانه‌ها به‌ عنوان واحد اصلی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور هویت داشته باشند و جوایزی را هم به کتابخانه‌ها اهدا کنیم.

وی اعلام کرد: 53 درصد از مشارکت‌کنندگان جشنواره خانم‌ها هستند که 694 هزار نفرند و 47 درصد آقایان هستند که 612 هزار نفرند. همچنین 67 درصد از این مشارکت‌کنندگان جوانان و بزرگسالان و هشت درصد هم خردسالان بودند. 87 درصد از این تعداد اعضای کتابخانه‌های عمومی، هشت درصد کتابدار و پنج درصد هم افرادی که عضو کتابخانه نبودند، در این جشنواره شرکت کردند. فرایند جشنواره و داوری‌ها به پایان رسیده‌است و هم‌اکنون آماده برگزاری اختتامیه هستیم. هرچند فضای مجازی ویژگی‌های خوبی دارد اما منتقل‌کننده هیجان جشنواره نیست و امیدواریم که بتوانیم در شرایط مناسب مراسم اختتامیه را در ذیل هفته کتاب و در سطح کتابخانه‌‌ای و ملی برگزار کنیم.

معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با اشاره به اینکه اهمیت بالایی برای کتابخانه‌ها قائل هستیم، گفت: در تلاشیم تا این هویت‌بخشی و توجه در برنامه‌هایمان شکل بگیرد. همچنین برای ارتقای کیفیت جشنواره تلاش می‌کنیم. باید گفت که بزرگ‌ترین برنامه کتابخوانی درباره علی‌ابن موسی‌الرضا(ع)، برگزاری جشنواره کتابخوانی رضوی است که نیازمند حمایت است.

مبارزه کتابخانه‌ای با کرونا

رمضانی درباره برنامه‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در شش ماه نخست سال گفت: با توجه به شرایط کرونایی حاکم بر جامعه تلاش کردیم که برنامه‌های مناسب و مؤثری را برگزار کنیم. پویش نقاشی «کرونا را شکست می‌دهیم» در سطح کتابخانه‌های عمومی کشور با 11 هزار و 708 اثر و 678 برگزیده نهایی، پویش «هر کتابدار، یک کتابخوان» که در راستای فعالیت کتابداران در ایام کرونا صورت گرفت، پویش «هر خانه، یک کتابخانه» در راستای امر کتابخوانی در خانه، پویش «اقتراح ماسک» که ذیل کانون‌های ادبی و با مشارکت اهالی ادب صورت گرفت، پویش «کتابخانه عاشورایی» در ایام محرم و پویش «خادم ارباب کیست» در ماه صفر از برنامه‌های نهاد در این ایام بود.

وی با اشاره به تلاش نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور از ظرفیت فضای مجازی برای پیش‌برد برنامه‌ها، بیان کرد: تلاش کردیم تا محافل استانی شکل بگیرد و هر کتابخانه بتواند محفل ادبی برگزار کند و آرزوی دیرینه محقق شود. همچنین یک برنامه بین‌المللی را با عنوان «مرثیه‌سرایی در ایران و هند» با حضور اهالی ادب دو کشور برگزار کردیم. در هفته دفاع مقدس نیز برنامه‌های متعددی را در کنار محافل ادبی همچون «بانوان راوی حماسه» و «بستر مطالعاتی جوهر سرخ» داشتیم.

رمضانی در پایان درباره تداوم فعالیت نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور گفت: خدمات‌رسانی در کتابخانه‌های شهر تهران در هفته جاری و آینده صورت نمی‌گیرد. البته استان‌هایی فعالیت کتابخانه‌هایشان فعال و درحال انجام است، اما برخی استان‌ها نیز در وضعیت قرمز شیوع کرونا به ‌سر می‌برند. فعالیت کتابخانه‌های شهر تهران طبق ابلاغیه استاندار تهران و هماهنگ با ستاد استانی انجام می‌شود.

در پایان این نشست از پوستر نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در هفته کتاب رونمایی شد.