روحانیت و حوزه نباید از مردم فاصله بگیرند

به گزارش ایکنا؛ آیت‌الله محسن فقیهی، استاد سطح خارج حوزه علمیه، ششم اسفندماه در ادامه تفسیر سوره مبارکه بقره به آیه 129 «رَبَّنَا وَابْعَثْ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِكَ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُزَكِّيهِمْ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ»، اشاره کرد و گفت: در این آیه، ابراهیم(ع) از خداوند می‌خواهد که در ذریه او رسولی قرار دهد تا آیات خدا را بر مر دم بخواند و آنها را تزکیه و تعلیم دهد.

وی افزود:  براساس این آیه، هر امتی که دارای نظم و نظامی می‌شود، نیاز به این دارد که در یک مرکز عمومی مراسم دینی و عبادی خود را انجام دهد که به این وسیله مردم برای انجام آن عبادت به آن جایگاه وارد و اجتماع شوند و مشکلات اجتماعی آنها مطرح و تصمیم‌گیری در آنجا انجام شود.

استاد سطح خارج حوزه با بیان اینکه مسجد برای سیاست و عبادت و رفع نیازهای مردم از جایگاه والا در اسلام برخوردار است، تصریح کرد: مسیر تعلیم و تزکیه مردم از مسجد شروع می‌شود، بنابراین خداوند رسولانی را فرستاد تا آنها بتوانند در مسجد به مفهوم عام هدایت مردم بر عهده بگیرند، بنابراین وجود افرادی که صلاحیت هدایت مردم را دارند و مکانی که این کار از آن پایگاه شروع شود، جزء ضروریات است.

آیت‌الله فقیهی اظهار کرد: یکی از مهمترین موضوعاتی که برای نظام اسلامی لازم است، وجود پایگاه‌های عبادی و سیاسی؛ یعنی مساجد و راهنمایان صالحان و استمرار مسیر ایشان است، مسیری که با احیای کعبه از سوی حضرت ابراهیم(ع) و با کمک اسماعیل(ع) وارد نقطه عطف خود شد.

استاد حوزه علمیه با بیان اینکه پیامبر(ص)، حکمت عملی را هم بیان و هم برای مردم پیاده کردند، اضافه کرد: در این آیه چند موضوع به ترتیب بیان شده است؛ ابتدا به تلاوت قرآن کریم اشاره کرده است؛ تلاوت قرآن از موضوعات بسیار مهمی است که در خود قرآن و روایات بر آن تأکید شده و علما و بزرگان هم اهتمام جدی نسبت به آن داشتند.

وی با بیان اینکه میان تلاوت و قرائت تفاوت وجود دارد، گفت: قرائت خواندن قرآن است، اما تلاوت قرائت همراه با تدبر و فهمیدن است و فراتر از این دو هم تعلیم قرآن به مردم است و حکمت هم یعنی بیان یک مطلب توأم با اتقان و سداد باشد و مستند به نقل و عقل هم باشد. 

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم اظهار کرد: مرحله بعد هم تزکیه مردم است و وقتی مردم ببینند پیامبر خودش قرآن می‌خواند و به مردم تعلیم می‌دهد و حکمت نظری و عملی را بیان می‌کند، در این صورت آنان هم به تبعیت از ایشان انجام داده و تزکیه می‌شوند.

فقیهی ادامه داد: مردم وقتی متلبس به صفات حسنه می‌شوند که ببینند رهبرانشان هم به این موارد ملتزم است؛ تقاضای بنده از علما و مروجان و مبلغان دین این است که وقتی یک آیه را تلاوت می‌کنند، دلایل عقلی و نقلی آن را توضیح و معنایش را در ذهن و جان مردم تثبیت کنند، خودشان هم به آن عمل کنند تا مردم هم تبعیت داشته باشند. در این صورت جامعه سعادتمند خواهد شد.

عواقب ناگوار فاصله گرفتن روحانیت از مردم

وی افزود: یکی از نکات آیه این است که تعلیم و تزکیه و ... با صیغه مضارع بیان شده که نشان‌دهنده دوام و استمرار است؛ یعنی نه اینکه یک یا چند روز مطلبی بیان و بعد ترک شود، در این صورت قضیه گوساله سامری رخ خواهد داد؛ ما باید مرتب در ارتباط با مردم باشیم و هدایت را انجام دهید و خودمان هم عمل کنیم تا مردم آن را ببینند، اگر فاصله گرفتیم و بی‌تفاوت بودیم، انحرافات در جامعه رخ خواهد داد. بنابراین ما هم در اتفاقات ناگوار جامعه سهیم هستیم.

فقیهی بیان کرد: اینکه در قرآن و روایات بیان شده هر روز قرآن بخوانید و ذکر خدا را زیاد بکنید، برای حفظ استمرار است تا هوای نفس موجب تغییر مسیر انسان و انحراف او  نشود. همچنین نکته دیگر در آیه معنای تزکیه است؛ این کلمه از ماده «زکو» و به معنای آن است که شما عناصر فاسد را از سالم تفکیک کنید. بنابراین تزکیه غیر از تطهیر و مرحله بالاتر از آن است. 

استاد سطح خارج حوزه علمیه گفت: مثلاً انسان از صفات رذیله پاک است و نه دروغ می‌گوید، نه غیبت می‌کند و نه تهمت می‌زند، اما سکوت می‌کند، اما گاهی حقایق را بیان و تبلیغ قرآن و اسلام می‌کند و در عرصه سیاسی و اجتماعی فعالیت سالم دینی دارد که در این صورت به زیور صفات حسنه و تقوا و فضیلت متلبس شده است.

فقیهی با تأکید بر رفتار عادلانه به عنوان مصداق بارز حکمت عملی، تصریح کرد: همه بزرگان و علما و صلحا و شهدا و انبیاء در مسیر هدایت جامعه این فرایند را متناسب با ظرفیت و مراتب خود طی کردند و هر روحانی و انسان و مبلغی باید این مسیر را طی کند که خودش و مردم را به تزکیه برساند.