آیین‌های بومی و ملی کارکرد اجتماعی دارند
دبیر نخستین سوگواره مجلس‌خوانی «شبیه علی (ع)» گفت: آیین‌های بومی و ملی کشورمان جملگی دارای کارکرد اجتماعی هستند که نوروز در این میان مثال بارز است.
مرشد محسن میرزاعلی؛ مدیر سابق دفتر تعزیه و آیین‌های نمایشی مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری در گفت‌و‌گو با ایکنا درباره ظرفیت‌های آیین‌های نوروزی برای تبدیل شدن به کارهای نمایشی اظهار کرد: بخش مهمی از زندگی بشر را آیین‌های بومی، ملی و دینی در بر گرفته است. این اتفاق نیز از طریق روایت سینه‌به‌سینه رخ داده و تا امروز حفظ شده اما در شرایط فعلی دیگر نمی‌توان تنها به روایت کلامی برای حفظ فرهنگ‌های ملی و باستانی اکتفا کرد چون به اندازه‌ای ارتباطات نزدیک و گسترده شده که اگر نتوانیم به واسطه رسانه داشته‌های فرهنگی خود را به نسل جدید منتقل کنیم آسیب جدی خواهیم دید اما شرط لازم برای تصویرگری مناسب از آیین‌ها این است که نویسنده یا سازنده چنین کارهایی خود نسبت به چیزی که می‌سازد یا می‌نویسد، آشنا باشد.
وی افزود: در اطراف میناب، آیینی تحت عنوان «زار» وجود دارد که شاید بسیاری با آن آشنا نباشند اما من در برخی فیلم‌های دفاع مقدسی اشاراتی جالب از این آیین را شاهد بوده‌ام. جدا از آشنایی نویسنده و کارگردان به آیینی که در کارش مد نظر قرار گرفته باید در جای صحیح از آن آیین‌ها بهره برد، والا اگر بخواهیم بدون توجه به الزامات قصه تنها به صورت نمایشی رسوم و مناسکی را نشان دهیم هیچ تاثیرگذاری فرهنگی روی مخاطبان خود نخواهیم داشت.
مرشد میرزاعلی تصریح کرد: اشتباهی در حوزه کارهای آیینی وجود دارد، آنهم اینکه برخی هنرمندان متصورند کارهای اینچنینی تنها در آثار سنتی نمود پیدا می‌کند. این تصور نیز از آنجا به وجود می‌آید که متصورند آیین‌ها در زندگی امروز کارکردی ندارد، درصورتیکه اینگونه نیست. بسیاری از آیین‌های ملی و باستانی ما کارکرد اجتماعی دارد که نوروز مهمترین آن است. درباره کارکرد نوروز همین اندازه بگویم که هر سال با آغاز عید مردم شور و نشاطی می‌گیرند که به سبب آن مشکلات به فراموشی سپرده می‌شود. این اتفاق خود اشاعه دهنده امید و شادی در جامعه است؛ اهرمی که انتظار می‌رود کشور را به سوی پیشرفت هدایت کند.
دبیر نخستین سوگواره مجلس‌خوانی «شبیه علی (ع)» ادامه داد: برای اعتلای فرهنگ این سرزمین نه تنها وزارت ارشاد و سازمان میراث فرهنگی یا مراکز فرهنگی باید ایفاگر نقش باشند، بلکه دیگر بخش‌های دولتی نیز باید به موضوعات فرهنگی و آیینی توجه کنند، حتی سازمان‌های اقتصادی هم از این موضوع مستثنی نیستند، چون باورم این است وقتی وضعیت فرهنگی مطلوب شود همه بخش‌ها نیز از تبعات مثبت آن بهره‌مند خواهند شد.
وی با بیان اینکه هنرهای آیینی مربوط به عموم مردم است، تصریح کرد: هنرهای آیینی تنها به بخش یا قشر خاصی منحصر نمی‌شود، بلکه توده مردم از این هنرها بهره‌مند هستند. با این توضیح اگر کارهای خوبی با محوریت آیین‌های بومی و ملی تولید شود به نظرم توده مردم از آنها استقبال خواهند کرد. در این میان فرهنگ نوروز به نظرم یکی از اتفاقات خوب است که نباید از کنار آن به راحتی گذشت.
مرشد میرزاعلی با تاکید بر اینکه ما درباره نوروز آگاه‌سازی لازم را انجام نداده‌ایم، متذکر شد: تصور کلی مردم از نوروز تنها به تحویل سال خلاصه می‌شود. درصورتیکه هر یک از اتفاقات این آیین در خود معنا و مفهوم دارد، حتی چینش سفره هفت‌سین و چیزهایی که در این سفر می‌گذارند هم برای خود دلایل خاص خود را دارد اما متاسفانه به دلیل اینکه در این زمینه کارهای نمایشی دقیقی تولید نشده ما به آنها به سطحی‌ترین شکل ممکن رو‌به‌رو می‌شویم، البته معدود کارهایی هم در این رابطه تولید شده‌اند که سعی کرده‌اند نگاهی دقیق به نوروز داشته باشند. نظیر نمایشی که جواد انصافی در این رابطه کار کرده اما با چند کار نمی‌توان توقع داشت آیین‌های ملی و باستانی بین نسل جوان اشاعه پیدا کند.
وی در پایان تصریح کرد: امیدوارم بتوانیم داشته‌های ملی و باستانی خودمان را به نسل جوان با زبان هنر منتقل کنیم، چون اگر آنها بدانند تا چه اندازه در این زمینه غنی هستند، شاید این امر احساس غروری در آنها ایجاد کند تا نگذارد به راحتی جذب فرهنگ بیگانه شوند.
انتهای پیام
