استغفار؛ آماده‌سازی دل برای توبه حقیقی + فیلم

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین کاوس روحی‌برندق، عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس و از شاگردان آیت‌الله بهجت، در درس‌گفتارهای رمضانی ایکنا به شرح ادعیه زبور آل محمد(ص) در صحیفه سجادیه می‌پردازد. این جلسات در ایام ماه مبارک رمضان هر روز  در صفحه اندیشه ایکنا منتشر می‌شود. در ادامه بیست‌ویکمین جلسه از این درس‌گفتار از نظر می‌گذرد؛

یکی از جمله‌های صحیفه سجادیه، از ادعیه وداع با ماه رمضان را مطرح می‌کنیم؛ امام سجاد(ع) آموزه‌هایی را در این دعا به ما یاد می‌دهند که باید در ماه رمضان رعایت می‌کردیم و آثار ماه رمضان در تمام سال را به زبان دعا به ما آموزش می‌دهند. فرمود «اللَّهُمَّ إِنَّا نَتُوبُ إِلَيْكَ فِي يَوْمِ فِطْرِنَا الَّذِي جَعَلْتَهُ لِلْمُؤْمِنِينَ عِيداً وَ سُرُوراً وَ لِأَهْلِ مِلَّتِكَ مَجْمَعاً وَ مُحْتَشَداً مِنْ كُلِّ ذَنْبٍ أَذْنَبْنَاهُ أَوْ سُوءٍ أَسْلَفْنَاهُ َوْ خَاطِرِ شَرٍّ أَضْمَرْنَاهُ تَوْبَةَ مَنْ لَا يَنْطَوِي عَلَى رُجُوعٍ إِلَى ذَنْبٍ وَ لَا يَعُودُ بَعْدَهَا فِي خَطِيئَةٍ تَوْبَةً نَصُوحاً خَلَصَتْ مِنَ الشَّكِّ وَ الِارْتِيَابِ فَتَقَبَّلْهَا مِنَّا وَ ارْضَ عَنَّا وَ ثَبِّتْنَا عَلَيْهَا».

در این روز فطر که ماه رمضان گذشته است توبه می‌کنم؛ توبه‌ای که در دل هوس گناه را نداشته باشم. می‌خواهد بگوید توبه واقعی این چنین است و امام(ع) توبه نصوح را برای ما معنا می‌کند؛ یعنی حتی در دل و ضمیرم نیز نمی‌گذرانم که دوباره به طرف گناه برگردم. توبه انقلاب درونی و رجوع و بازگشت درونی است و ارکانش این است که انسان از گذشته‌اش کاملاً پیشمان شود و در آینده نیز تصمیم بگیرد که دیگر ابداً برنگردد. اگر بعداً شیطان انسان را فریب داد، یک بحث دیگر است، چون ما معصوم نیستیم بلکه مؤمن هستیم.

خاصیت مؤمن این نیست که همیشه از گناه دوری کند، بلکه ممکن است گناه کند، مفتون شیطان واقع شود و فریب بخورد، اما پس از آن تواب است. ما از خود و دیگران انتظار نداریم که همواره بدون گناه زندگی کنیم. این شیوه برای انبیا و اوصیا و اولیا است، اما این انتظار را از خود داشته باشیم که بلافاصله پس از اینکه خدای ناکرده گناهی از ما صادر شد، توبه کنیم، به این صورت که واقعا تصمیم داشته باشیم که دیگر بازنگردیم و دیگر خطا نکنیم. نصوح به معنای ناصح و خالص است و در توبه حتی دودلی هم نباید داشته باشم که مبادا مجدد دلم گناه را بخواهد و قطعا باید دل بکنم، پس تا زمانی که واقعا دل نکندیم و همچنین دلمان می‌خواهد آن کار را انجام دهیم، هنوز توبه نکرده‌ایم،. در این مواقع باید استغفار کنیم که با توبه فرق می‌کند و به معنای طلب مغفرت است. فرمود: «اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ»، استغفار کردن، درگاه توبه را به روی ما باز می‌کند.

از سفارش‌های حضرت آیت‌الله‌العظمی بهجت بود که می‌فرمود بسیار استغفار کنید. استغفار کردن آدم را آماده می‌کند و آرام‌آرام دلش منقلب می‌شود تا برگردد و بعد توبه کند که توبه مقام خیلی بالایی است. ان شاالله خداوند در ماه رمضان توبه واقعی و نصوح را نصیب همه ما بفرماید که در آن دودلی نباشد.