مجری اقتصاد مقاومتی در دوره خود

به گزارش ایکنا، شب بیست‌و‌سوم برنامه «ضیافت» شبکه قرآن و معارف سیما به بررسی شخصیت علمی و مبارزاتی شهید آیت‌الله سیدحسن طباطبایی زواره معروف به مدرس با حضور حجت‌الاسلام سیدیدالله شیرمردی اختصاص یافت.

 

وی درخصوص این روحانی مجاهد اظهار کرد: اجداد شهید مدرس از سادات زواره هستند و لذا ایشان دارای یک پیشینه بسیار محکمی است؛ تا جایی که بررسی کردم همه اجداد ایشان از زهّاد و اولیا بوده‌اند. مثلاً جد هفتم یا هشتم ایشان، سیدمیرحیدر است که در زمان حمله مغول‌ها به مقابله برخاست و نقل است که تنها جایی که مغول‌ها نتوانستند اشغال کنند، منطقه تحت کنترل ایشان بوده است. شهید مدرس در «سرابه کچو» از توابع اردستان به دنیا آمده است. پدر ایشان سیداسماعیل او را در کودکی به شهر قمشه که یک شهر مذهبی و عملی بوده و نزد جدشان می‌برند و سیدحسن از شش تا ۱۳ سالگی نزد پدربزرگش دروس لازم را می‌آموزد.

شیرمردی افزود: ایشان بعد از آن به اصفهان می‌رود و در مدت ۱۳ سالی که در اصفهان بوده است، محضر نوادری از علما را درک می‌کند که از میان آن‌ها می‌توان به آیت‌الله‌العظمی سیدمحمدباقر درچه‌ای که به استادالمراجع معروف بود و همچنین آیت‌الله میرزا جهانگیرخان قشقایی که از عظائم روزگار و صاحب درجات عالیه بوده است، اشاره کرد. ایشان بعد از ۱۳ سال حضور در اصفهان به درجه اجتهاد رسید. خودش نقل کرده است که وقتی به عتبات عالیات و سامرا مشرف شدم، اکثر درس‌هایی که در آن‌ها شرکت کردم، تبرکا و تیمناً حضور یافتم. وی در این مدت در محضر اساتیدی همچون مرحوم آخوند خراسانی، آیت‌الله العظمی سیدمحمدکاظم یزدی و آیت‌الله میرزای شیرازی بهره می‌برد.

شیرمردی تصریح کرد: سیدحسن بعد از بازگشت از نجف، در اصفهان مشغول به تدریس شد و از همین‌جا بود که به مدرس شهرت یافت. همدرسی‌های ایشان حضرت آیت‌الله بروجردی، آیت‌الله‌العظمی سیدابوالحسن اصفهانی و آیت‌الله نخودکی اصفهانی بوده‌اند و همین همنشینی با چنین شخصیت‌های برجسته‌ای از او عارف و مجاهدی ساخت که می‌توان ادعا کرد او پیش از شهادت، به شهادت رسیده بود. وی بسیار ساده زیست و مقید به استفاده از اجناس ایرانی بوده است. در واقع ایشان مجری اقتصاد مقاومتی در دوره خودش بوده و جالب است که سعی می‌کرده مایحتاجش را خودش تولید کند. مثلاً در دورانی که در زندان خواف تبعید بود، سبزی می‌کاشت و مسجد و حسینیه‌ای در مرز ایران و افغانستان می‌سازند؛ او در زهد و تقوا مانند اولیا خدا زیست.

این پژوهشگر تاریخ متذکر شد: باید یادآوری کرد در مدتی که در اصفهان حضور داشته، عمده فعالیت شهید مدرس فقط درس و بحث نبوده است؛ واقعه دخانیه یا همان فتوای تحریم توتون و تنباکوی میرزای شیرازی که استعمار انگلیس به نوعی با آن فتوا به زمین خورد، با نقش‌آفرینی امثال شهید مدرس عینیت یافت و همین حضور پررنگ ایشان بوده که دستگاه حاکم از وجودش احساس خطر کرد و بار‌ها دست به ترور ایشان زد.

شیرمردی با اشاره به نقش شهید مدرس در ملغی شدن قرارداد ۱۹۱۹ بیان کرد: این قرارداد در دوران وثوق‌الدوله به دنبال دریافت چهارصد هزار تومان رشوه و ۶ - ۷ ماه مذاکره مخفیانه با انگلیسی‌ها اتفاق افتاد و چنانچه به اجرا در می‌آمد، انگلیس برای همیشه بر تمام امور کشوری و لشکری ما مسلط می‌شد. در واقع آن‌ها قصد داشتند همه آموزش‌ها و مجوز‌های کشور را در اختیار بگیرند تا فرهنگ انگلیسی به طور کامل بر کشور چیره شده و ایران به هند دیگری تبدیل شود، ولی با مجاهدت شهید مدرس در مجلس، ورق برگشت و جریان به گونه‌ای پیش رفت که هم دولت استعفا داد و هم این قرارداد باطل شد. پس از این واقعه، احمدشاه بر سر کار می‌آید و در این فرصت انگلیس و روس هر بلایی توانستند بر سر ایران آوردند. یکی از برگ‌های مغفول تاریخ ایران که امیدوارم عمدی در آن نباشد، نقش شهید مدرس در ملغی کردن قرارداد سری بین روس و انگلیس و نقشه تقسیم ایران به سه منطقه بود که بر مبنای آن جنوب تحت تسلط بریتانیا، مرکز در اختیار دولت مرکزی و شمال ایران به روسیه واگذار می‌شد.

وی ادامه داد: باید یادآور شد که در جنگ جهانی اول کشور‌های جدیدی خلق و عثمانی بزرگ تجزیه شد؛ لذا استعمارگران برای ایران هم چنین خوابی دیده بودند؛ اما امثال شهید مدرس در برابر این زیاده خواهی و خیانت سینه ستبر کردند. ایشان زمانی‌که روس به سرحدات ایران تجاوز کرد و به قدری پیشروی کرد که تا نزدیکی‌های دوشان تپه تهران آمد، دولت مهاجر تشکیل داد تا زیر بار حرف زور استعمارگران نرود. ایشان در زمان انعقاد پیمان صلح، به آلمان‌ها و عثمانی‌ها می‌گوید که در قرارداد بنویسید روس و انگلیس باید تمامیت ارضی ایران را به رسمیت بشناسد، لذا با مجاهدت و مقاومت شهید مدرس و یارانش در دولت مهاجرت، قرارداد ۱۹۰۷ به سرانجام نرسید و مهاجران بعد از دو سال، پیروزمندانه به ایران بازگشتند.

این استاد حوزه با بیان اینکه شهید مدرس در تمام دوران زندگی اش بر ایرانی بودن و اسلامی بودن بسیار پای فشرد، تصریح کرد: در واقع وی اولین کسی است که بحث ایرانی اسلامی را مطرح می‌کند؛ ایشان داعیه‌دار سیاست عدم تعهد و معتقد به شعار نه غربی و نه شرقی بود. شهید مدرس وطن‌دوستی را بالاترین ایمان می‌دانست؛ لذا باید ادعا کنیم که شهید مدرس برترین ملی‌گرا بود و پای این اعتقاد خود بار‌ها تا مرز شهادت پیش رفت.

«ضیافت» عنوان ویژه برنامه‌ای است که در ماه مبارک رمضان، با اجرای سیدعلی قوامی نود دقیقه پیش از افطار از شبکه قرآن و معارف سیما پخش می‌شود.