نبود تعامل بین‌المللی؛ ضعف فعالان و مؤسسات قرآنی کشور
مشاور امور بین‌الملل معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه برگزاری سلسله‌نشست‌های شبکه تعاملی مراکز ایران و جهان طی نمایشگاه مجازی قرآن، گامی نخست برای گسترش تعاملات بین‌المللی است، گفت: توسعه این قبیل تعاملات به حرکتی ملی نیاز دارد.
همزمان با نمایشگاه مجازی قرآن کریم(11 تا 22 اردیبهشت‌‌ماه 1400 از طریق سامانه iqfa.ir)، چندین نشست تشکیل شد؛ نشست‌هایی که فعالان قرآنی دیگر کشورها نیز به صورت وبیناری در آن حضور داشتند و به تعامل با فعالان قرآنی کشورمان پرداختند. موضوعی که بسیاری آن را نقطه قوت نمایشگاه مجازی قرآن می‌دانند. در همین باره خبرنگار ایکنا با محمود واعظی، مشاور امور بین‌الملل معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، گفت‌‌وگو داشت که در ادامه می‌خوانید؛
وی با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران در مدت چهل و اندی سال بعد از پیروزی انقلاب، در زمینه قرآن کریم سرمایه‌گذاری بی‌نظیری کرده است، گفت: هیچ کشوری در چنین سطحی برای قرآن کریم سرمایه‌گذاری نکرده و این اقدام از تدوین قانون اساسی قرآن محور گرفته، تا تولید محتواهای قرآنی تفسیری که بیش از چهل دوره را به خود اختصاص داده است تا تأسیس مؤسسات بسیار متعدد و متنوع و دایر کردن رشته‌های مرتبط با علوم قرآن و حدیث در دانشگاه‌ها، جذب هزاران عضو هیئت علمی در مراکز عالی دانشگاه‌ها و تربیت هزاران قاری حرفه‌ای و بین‌المللی و حافظ است. اما این توانمندی‌ها عمدتاً در داخل کشور بر جای مانده و به جهان اسلام نرسیده است، چرا که بسیاری از آنها به زبان فارسی تنظیم شده و مؤلفان و ناشران با مؤسسات همسطح و هم‌تراز خود در سایر نقاط جهان ارتباط و همکاری ندارند یا آنقدر اقتصادی‌محور کار کرده‌ایم که متأسفانه امکان بهره‌برداری آن برای یک ناآشنا به زبان فارسی فراهم نیست؛ مثلاً یک نرم‌افزار قرآنی بسیار خوبی طراحی کرده‌ایم که افتخار مکتب اهل بیت(ع) است، اما چندین قفل سخت‌افزاری روی آن گذاشته‌ایم که کاربر غیر ایرانی نمی‌تواند از آن استفاده کند، حتی گاه در داخل کشور هم به سختی می‌توانیم از آن بهره‌گیری کنیم.
واعظی تصریح کرد: کتاب‌هایی که در این باره به نگارش درمی‌آید عموماً فارسی است و مؤسسات نیز به زبان فارسی فعالیت می‌کنند و عمده نهادها و مؤسسات ما هم نتوانسته‌اند این ظرفیت را به صورت بومی به خارج از کشور منتقل کنند. بنابراین توانمندی مؤسسات و فعالان قرآنی در محدوده کشور باقی مانده است و این حبس تجارب و دست آوردها، خطای استراتژیک فعالان قرآنی است که خطای نابخشودنی محسوب می‌شود، چرا که میلیون‌ها عاشق و دلداده به قرائت حضرت امام (ره) در سراسر جهان چشم به ام‌القرای جهان اسلام دارند و بسیاری از آنها فقط از ما درخواست انتقال تجارب و تولیدات علمی را دارند و لاغیر. مستضعفان جهان ما در روزگار فعلی بیش از تجارب نظامی یا همسطح با تجارب نظامی به تجارب قرآنی و تولیدات تفسیری بر اساس قرائت حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری نیازمند هستند. اگر بخواهیم دستاوردهای قرآنی‌مان را به دیگر کشورها ارائه دهیم، این مهم کار سازمان یا یک نهاد یا یک مؤسسه نیست، بلکه در این زمینه به یک عزم و حرکت ملی نیازمندیم.
وی به برگزاری سلسله‌نشست‌هایی در نمایشگاه مجازی قرآن کریم اشاره و اظهار کرد: با ابتکار و نوآوری معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد، نمایشگاه مجازی قرآن کریم به این سمت حرکت کرد. بدین ترتیب یکی از برنامه‌ها طراحی 10 نشست تخصصی با حضور اندیشمندان و اساتید 10 کشور خارجی بود تا رویکردهای جدید قرآنی و تفسیری در جهان اسلام بررسی شود. امسال یکی از اندیشمندان الجزایری کتابی را درباره ایران نگاشته که ما در جمهوری اسلامی نتوانسته‌ایم چنین کاری را انجام دهیم. این اثر 700 صفحه دارد و خدمات ایران به قرآن تشریح شده است. بنابراین موضوع یکی از نشست‌های نمایشگاه نقد و بررسی همین کتاب بود.
وی با تأکید بر اینکه در نشست‌ها جدیدترین آثار جهانی بررسی شد، گفت: یکی دیگر از اقدامات نوآورانه، برگزاری سلسله نشست‌هایی در قالب شبکه تعاملی بین مراکز ایران و جهان بود. بدین ترتیب با حمایت معاونت وزارت ارشاد با 10 کشور ارتباط برقرار و ظرفیت قرآنی و مؤسسات آن کشورها شناسایی شد و نیز مؤسسات توانمند داخلی دارای سابقه درخشان معرفی شدند. این کار برای جمهوری اسلامی ایران ضرورتی بود تا در پی ارتباط با نهادها، تجربیات خود را منتقل کند. بسیاری از مؤسسات به آثار علمی نیاز دارند، اما ما تاکنون آثاری را به زبان‌های دیگر منتشر نکرده‌ایم. همچنین ایجاد شبکه تعاملی بین مراکز ایران و جهان قدم اول برای ارتباط با دیگر کشورها و توسعه این مسیر است و می‌توانیم با کشورهای بیشتری ارتباط برقرار کنیم و برای این اقدام به پشتیبانی و حمایت نیاز داریم.
وی در مورد بازخورد این سلسله‌نشست‌ها بیان کرد: با هر کشوری که ارتباط برقرار کرده‌ایم بر ارزشمند و ادامه‌دار بودن این امر حتی بعد از کرونا تأکید کرده‌اند. علاوه بر این، بر ارائه محتوای این نشست‌ها در کشورهای مبدأ تأکید کردند و کمترین خروجی آن شناخته شدن مؤسسات در کشور مبدأ است. همچنین چندزبانه بودن فضایی که محتوای این نشست‌ها را بارگذاری می‌کند اهمیت دارد و باید همچون ایکنا پایگاهی چندزبانه باشد تا فعالان قرآنی کشورهای دیگر بتوانند از آن بهره‌مند شوند.
واعظی با اشاره به اینکه فعالیت در عرصه بین‌الملل نباید به یک بخش دولتی محدود شود، بلکه باید همه فعالان خود را مسئول بدانند، گفت: لازمه این کار ترجمه، یادگیری زبان‌های خارجی، جلب اعتماد و تعامل با کشورهای دیگر است. امیدوارم این اقدام را به ماه رمضان محدود نکنیم، بلکه همه روزها روزهای قرآن است و باید بتوانیم تعامل خود را با کشورهای اسلامی و غیر اسلامی تداوم ببخشیم.
مشاور امور بین‌الملل معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد با تأکید بر اینکه در دنیای اسلام تنها یک خبرگزاری قرآنی وجود دارد و باید به آن به صورت ملی نه سازمانی نگاه شود، گفت: دستگاه‌های دیگر باید ظرفیت‌‌های خود را در اختیار ایکنا قرار دهند تا به زبان‌های مختلف اطلاع‌رسانی شود. امیدوارم ظرفیت ایکنا بیش از پیش به کمک ما بیاید و زمینه تعامل ما و جهان اسلام را فراهم کند، زیرا نداشتن تعامل با کشورهای دیگر از جمله ضعف‌های مؤسسات قرآنی است. در امتیازبندی‌ها برای مؤسسات یک امتیاز هم برای فعالیت‌های بین‌المللی در نظر گرفته شود تا در صورت نبود آن نمره منفی برای آنها لحاظ شود. در حال حاضر مؤسساتی حدود چهار دهه فعالیت دارند، اما هنوز فعالیت‌شان را در سطح بین‌الملل گسترش نداده‌اند.
انتهای پیام
