فدایی حسین: حمایت‌های صدقه‌ای در رشد هنر مؤثر نیست/ رشد تئاتر منوط به اجرای نمایش‌هاست

حسین فدایی‌حسین، کارگردان تئاتر در گفت‌وگو با ایکنا پیرامون وضعیت تئاتر در شرایط کرونایی اظهار کرد: با توجه به شرایطی که تئاتر دارد، حضور مخاطب در سالن نمایش یکی از الزامات این حوزه است، بنابراین با توجه به شرایطی که به‌واسطه بیماری کرونا بر جامعه حاکم شده، این هنر عملاً به تعطیلی کامل کشیده شده است. آسیب وارد شده به تئاتر به‌اندازه‌ای است که می‌توان ادعا کرد تابه‌حال چنین مشکلی را هنر گرم تجربه نکرده است.

وی افزود: مرکز هنر‌های نمایشی به‌عنوان متولی اصلی تئاتر در ابتدا وضعیت کرونایی یکسری سیاست‌های را برنامه‌ریزی کرد تا بتواند مشکلات اهالی تئاتر را به‌نوعی کاهش دهد، ولیکن متأسفانه این برنامه‌ریز‌های منجر به‌اتفاق خوبی نشد، برای همین هم سرخوردگی و گوشه‌نشینی معضلی جدید برای این شکل از هنر شده است. جدا از این مشکل بسیاری از اهالی تئاتر برای تأمین نیاز‌های مادی خود به سمت کار‌های دیگر سوق پیداکرده‌اند.

این کارگردان تئاتر ادامه داد: مشکلی که برای تئاتر رخ داد در همه جای دنیا بوده، اما در کشور‌هایی که در تئاتر نامشان مطرح است تلاش کردند برای این وضعیت، راهکار پیدا کنند. برای همین اجرای آنلاین راه‌اندازی شد. یعنی تئاتر به‌صورت صحنه‌ای بدون حضور تماشاگر اجرا و فیلم‌برداری شد. در ادامه محصول به‌صورت گسترده در اختیار مردم قرار گرفت و به‌نوعی تئاتر به خانه‌ها رفت. این امر علاوه بر اینکه تئاتر را احیا کرد، سبب شد این هنر فراگیرتر شود، اما در کشور ما این اتفاق رخ نداد.

این پژوهشگر تئاتر بابیان اینکه تئاتر آنلاین در کشور ما جواب نداد، گفت: اجرای تئاتر به‌صورت آنلاین به‌صورت خودجوش و پراکنده در کشور ما نیز رخ داد، اما، چون این اقدام نه در اجرا و نه در پخش، منسجم و برنامه‌ریزی‌شده نبود، نتیجه مثبت نیز به بار نیاورد. جدا از این اقدام، اخیراً روشی دیگر برای احیای تئاتر اخیراً مدنظر قرارگرفته ولیکن مشخص نیست، آیا این اقدام جواب خواهد داد یا خیر؟ در برنامه‌ریزی جدید قرار است فیلم‌ها به‌صورت ویدیویی ضبط شده و در اختیار مردم قرار گیرد.

وی درباره نقش تلویزیون در بهبود وضعیت موجود هم‌چنین توضیح داد: به نظرم رسانه ملی، مهم‌ترین ابزاری بود که می‌شد به‌واسطه آن مشکلات پیش روی تئاتر را حل کرد، چون هم بحث برنامه‌سازی تأمین می‌شد هم اینکه رونق اقتصادی به تئاتر بازمی‌گشت، ولی نمی‌دانم چرا این رویکرد به‌صورت جدی مدنظر رسانه ملی قرار نگرفت.

این مدیر فرهنگی درباره آینده تئاتر هم‌چنین توضیح داد: وضعیت بغرنج موجود به معنای نابودی تئاتر نیست، چون معتقدم در هر شرایطی تئاتر قادر است در نهایت راه خود را پیدا کند. تاریخ این هنر، گواه بارز این اتفاق است، چون اتفاقاتی بدتر از شیوع بیماری کرونا نیز در جهان رخ داده، اما هنر درنهایت راه خود را پیدا کرده است.

فدایی‌حسین در پاسخ به این سؤال که نهاد‌های فرهنگی در این عرصه چه اقدامی را باید انجام دهند؟ جواب داد: به نظرم حمایت‌های صدقه‌ای هیچگاه منجر به اتفاقات خوبی در هنر نبوده است. منظور اینکه بخواهیم با دادن پول به اهالی تئاتر مشکلات آن‌ها را برطرف کنیم، اما اگر بتوانیم فضا را به‌گونه‌ای باز کنیم که هر گروه تئاتری بتواند اثر موردنظر خود را روی صحنه برد، مطمئن باشید در یک برهه زمانی مشخص تئاتر رشد خواهد داشت. این رسالتی است که بخش فرهنگی دولتی و خصوصی مکلف به اجرای آن هستند.