ضرورت تدوین آیین‌نامه مصوب تجلیل از خادمان قرآن / حذف عناوین ممتاز و برگزیده اشتباه بود

محمدحسین فریدونی، مشاور دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا، در مورد بیست و ششمین دوره همایش خادمان قرآن، به تعیین شاخص دقیق برای انتخاب زبدگان قرآنی اشاره کرد و گفت: این اقدام باید مانند هر سیستم شایسته‌گزینی دیگری، با رعایت قوانینی همراه باشد.

وی افزود: در شایسته‌گزینی همه افرادی که انتخاب می‌شوند، ویژگی‌های لازم را دارند، به گونه‌ای که وقتی اسم آن فرد ذکر می‌شود، هم‌صنفی‌های او بر زبده بودنش صحه می‌گذارند. همچنین او در بین زبدگان همان صنف در مقایسه با دیگران برتری دارد. روش شایسته‌گزینی در دنیا یک رسته علمی است و منابع مکتوب بسیار زیادی درباره آن وجود دارد و می‌توان آنها را در هر قالبی از جمله قالب خادمان قرآن وارد کرد تا به نتیجه مطلوب رسید.

فریدونی با تأکید بر اینکه برای انتخاب خادمان قرآن باید اولویت‌ها دقیق مشخص شود، اظهار کرد: علاوه بر این باید به موارد مختلفی دقت شود و امتیاز دقیق هر مورد، که نشان‌دهنده میزان توانمندی آن فرد است، تعیین شود و افرادی امتیاز دهند که از متخصصان همان صنف و مورد وثوق باشند.

مشاور دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی با اشاره به اینکه باید برخی انتخاب‌های مصلحتی را نیز مد نظر قرار داد، تصریح کرد: باید مصلحت‌‌سنجی‌ها در چارچوب آیین‌نامه باشد. به عنوان مثال در یک دوره خادمان قرآن از اولویت اول تا پنجم انتخاب می‌شوند، اما ممکن است فرد دارای اولویت هفتم یا دهم به خاطر کهولت سن در آینده در قید حیات نباشد. بدین ترتیب او می‌تواند در اولویت اول قرار گیرد. همچنین باید مصلحت‌سنجی‌ها افراد دارای اولویت، مخاطبان را قانع کند. بنابر این اگر انتخابی باعث بی‌اعتمادی تعدادی از زبدگان شد، تصمیم‌گیرندگان باید توضیح دهند و مشخص کنند که بر اساس چه مصلحتی بوده است.

فریدونی با تأکید بر اینکه انتخاب یک فرد به عنوان خادم قرآن در حالی که در آن صنف جا ندارد یا در زمره زبده‌گان آن صنف نیست، ظلم به کشور، ظلم به اعتماد عمومی و ظلم به خود انتخاب‌کنندگان است، گفت: تمام حرف من این است که نظام شاخص‌بندی دقیق برای معرفی خادمان قرآن باید وجود داشته باشد و بر اساس آن افراد دارای اولویت بالاترین نمره‌ها و مصلحت‌ها مشخص شوند به گونه‌ای که این انتخاب برای تصمیم‌گیرندگان قابل دفاع باشد؛ اگر اینگونه نباشد کسی انتخاب می‌شود که می‌تواند هر اولویتی داشته باشد، اما مطمئناً اولویت اول تا پنجم نخواهد بود. اگر این رعایت نشود و بر اساس مصالح قابل دفاع نباشد «إِنَّ الشَّيْطَانَ يَنْزَغُ بَيْنَهُمْ» می‌شود. نتیجه طبیعی این است که ممکن است فکر کنیم این افراد در پی تأمین منافع یکدیگر هستند یا برخورد سیاسی دارند و می‌خواهند شخصی را به قدرت برسانند و عنوان خادم قرآن را برای او در نظر گرفته‌اند.

وی با اشاره به اینکه تلقی من از 26 دوره انتخاب خادمان قرآن این است که اکثر افراد انتخاب‌شده‌ زبده قرآنی محسوب می‌شوند، اما ممکن است از نظر فعالان آن حوزه جزو اولویت اول تا بیستم نباشند، گفت: این اختلاف نگاه به دلیل شفاف نبودن روند انتخاب و پاسخگو نبودن در مورد انتخاب‌هاست. وقتی چیزی مشخص نباشد، اختلاف سلیقه باعث نزاع می‌شود.

فریدونی ضمن ابراز گلایه‌ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، گفت: در آیین‌نامه‌ای که وزارت ارشاد برای انتخاب خادمان قرآن تدوین کرد، این خادمان به سه دسته «فعال برگزیده قرآنی»، «فعال ممتاز قرآنی» و «خادم قرآن» تقسیم شده‌اند، اما متأسفانه این دسته‌بندی را از بین بردند، در حالی که می‌توانست مصلحت‌سنجی‌ها را توجیه کند.

مشاور دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی با تأکید بر اینکه در حال حاضر آیین‌نامه‌ای برای انتخاب خادمان قرآن وجود ندارد که به تصویب مرجع قانونی رسیده باشد، افزود: هر کسی که مدعی آن است مصوبه را ارائه دهد. با اطمینان اعلام می‌کنم که تاکنون آیین‌نامه‌ داخلی وزارت ارشاد وجود داشته است.

فریدونی در مورد ضرورت داشتن آیین‌نامه‌ای قانونی برای انتخاب خادمان قرآن گفت: شرایط کنونی ضرورت داشتن آن را ایجاب کرده و البته پیش از این نیز ضروری بود و باید با آگاهی نگاشته شود و حداقل در کمیسیون تبلیغ و ترویج قرآن کریم به تصویب برسد.

وی درباره لزوم پاسخگو بودن مسئولان برای انتخابشان، اظهار کرد: پاسخگویی یکی از ضروریات جامعه اسلامی است، حتی اگر نمی‌توانیم جزئیات یک امر را به دلیل برخی مصلحت‌ها بازگو کنیم، باید کلیات آن را بگوییم و از این بابت جامعه قرآنی ضربه‌های اساسی خورده است.