آیات متناسب با ولایت و اطاعت در هیئات مذهبی تلاوت شود
علی‌اکبر حنیفی با تأکید بر اینکه بانیان جلسات عزاداری باید باور داشته باشند که تلاوت قرآن جزو برنامه عزاداری‌شان باشد، گفت: قاریان باید مطالعه کنند تا با آیاتی که امام حسین(ع) از لحظه خروج از مکه تا رسیدن به کربلا قرائت کردند آشنا شوند و آنها را در مجالس تلاوت کنند.
عـزاداری بـرای سیدالشهدا(ع) محدود به زمان خاصی نمی‌شود، اما محرم و صفر به ویژه دهه نخست آن به دلیل حوادث عظیمی که برای اباعبدالله الحسین(ع) و خاندان اهل‌بیت(ع) روی داد، رنگ و بوی متفاوتی دارد. یکی از مهمترین حقایق ناب پیام امام حسین(ع) در جریان حادثه کربلا همانطور که می‌توان از گفتار و سیره‌شان برداشت کرد، دلدادگی به باریتعالی و مؤانست ایشان با کتاب خدا و آیات الهی بود، به طوری که می‌توان گفت یکی از حوادث شگفت‌انگیز پس از کربلا، که مورخان و مقتل‌نویسان آن را گزارش کرده‌اند، قرآن خواندن سر مبارکشان بالای نیزه و نزد یزید ملعون بود.
بنابراین اهمیت قرائت قرآن در هیئات حسینی در کنار اهتمام به دعوت از سخنران و مداح باید مورد توجه بانیان و سوگواران باشد؛ موضوعی که طی دهه نخست ماه محرم در گفت‌وگو با پیشکسوتان، قاریان و خادمان قرآن کریم به بررسی آن خواهیم پرداخت. در ادامه مشروح گفت‌وگو با علی‌اکبر حنیفی، مدرس و پیشکسوت قرآنی، را می‌خوانید.
اهم مواردی که در این گفت‌وگو به آن اشاره شد:
- امام حسین(ع) در تمام لحظات حرکتشان(از مدینه به مکه و از مکه به کربلا) کارهایشان را با قرآن تطبیق می‌دادند.
- ضرورت مطالعه سیر حرکتی و سیره امام حسین(ع) برای قرائت آیات متناسب در مجالس سوگواره حسینی.
- محرم فرصتی است که به قرآن بازگردیم.
- باور بانیان و مدیران جلسات و مسئولان مساجد و حسینیه‌ها و ائمه جماعات به شروع مراسم عزاداری با «تلاوت قرآن» مهم است.
- بیان قصص قرآنی منجر به 10 برابر شدن حس ولایت و اطاعت از ائمه معصومین(ع) می‌شود.
ایکنا ـ تالیان قرآن در ترویج قیام امام حسین(ع) چه نقشی دارند؟
هنگامی که خداوند متعال حضرت رسول(ص) را به دین اسلام مبعوث و دین اسلام را به واسطه حضرت رسول(ص) به مردم ابلاغ کردند، نامه‌ای به واسطه جبرئیل به ایشان داده شد که با «اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ» آغاز می‌شود. اسم این نامه کتاب است(کتاب‌الله یعنی همان نامه). هرچه هست قرآن است و پیامبر(ص) نیز مجری قرآن بودند. خداوند دین را برای بشر مقرر کرد و برنامه دین در کتاب خدا آمده است و حضرت رسول(ص) مفسر، مروج و تالی قرآن بودند و قرآن را بر مردم می‌خواندند و به واسطه این کتاب، مردم را تزکیه می‌کردند و تعلیم می‌دادند. حتی برنامه دین و ائمه معصومین(ع) براساس قرآن است و اهل‌بیت(ع) هر امری را که فرمودند، موظفیم از آنها اطاعت کنیم، همانطور که در مصحف شریف آمده است: «أَطِیعُوا اللهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ». همیشه حرف معصومین(ع) بر حرف خودمان اولی‌تر است. «النَّبِيُّ أَوْلَىٰ بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ»؛ حفظ جان ائمه معصومین(ع) از حفظ جان خودمان، همیشه و در همه حال، بالاتر است، یعنی موظفیم برای حفظ جان و راه آنها بکوشیم و تمام اینها در قرآن آمده است.
اطاعت مهمترین عنصری است که خداوند بارها ما را به آن دعوت کرده است: «أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَلَا تُبْطِلُوا أَعْمَالَكُمْ»؛ یعنی هرچه اعمال خوب انجام داده باشیم، اما از رسالت و ولایت تبعیت نکنیم، تمام اعمالمان باطل است، چون قرآن این را می‌گوید و به آن تصریح کرده است. اهل‌بیت(ع) هرچه می‌گفتند و مردم را به آن دعوت می‌کردند طبق قرآن بود. بنابراین ما نیز باید تمام کارهایمان را با قرآن تطبیق دهیم. هنگامی که امام حسین(ع) از مدینه خارج می‌شدند، آیه 21 سوره قصص را تلاوت کردند: «فَخَرَجَ مِنْها خائِفاً يَتَرَقَّبُ...» و حتی هنگامی که سر ایشان بر نیزه بود آیه ۹ سوره مبارکه کهف «اَمْ حَسِبْتَ اَنَّ اَصْحابَ الْکَهْفِ وَ الرَّقِیمِ کَانُوا مِنْ آیَاتِنَا عَجَبا» را تلاوت کردند. این موارد نشان‌دهنده آن است که قیام ایشان برگرفته از قرآن بود.
لشکر یزید ملعون نیز به قرآن خیانت و سعی کرد با اسلام دروغین به جایی برسد و مقام‌های دنیایی را کسب کند و در پایان نیز خار و ذلیل نزد خداوند و رسول الله(ص) شتافت. تمام ریشه کلام معصومین(ع) قرآن است و ما هم باید تمام کارها و زندگی‌مان را براساس قرآن تنظیم کنیم و با آن به زندگی و اسلام اعتبار دهیم.
ایکنا ـ اشاره کردید به فرصتی که حضرت سیدالشهدا(ع) از لشکر یزید در شب عاشورا برای تلاوت قرآن گرفت. تلاوت سر مبارک بالای نیزه و در محفل یزید، نشانه جایگاه قرآن در قیام حسینی است. چه راه‌هایی را برای ورود قرائت قرآن، ترجمه یا تفسیر در این مراسم پیشنهاد می‌کنید؟
همواره باید به قرآن مراجعه کنیم. قرآن می‌فرماید: «وَمَا اخْتَلَفْتُمْ فِيهِ مِنْ شَيْءٍ فَحُكْمُهُ إِلَى اللَّهِ.» یا درجای دیگر فرموده است که اگر اختلاف کردید به رسول خدا و اهل بیت(ع) مراجعه کنید. همچنین در مصحف شریف بارها به قرائت قرآن، آن هم هراندازه که می‌توانیم، تأکید شده است. من به عنوان یک مرتل قرآن توصیه می‌کنم که مردم بیش از پیش قرآن بخوانند. ما با قرآن آشنا نیستیم و متأسفانه می‌بینیم که مردم برای زمزمه اشعار و ... رغبت بیشتری نشان می‌دهند تا اینکه یک آیه از قرآن را بخوانند.
با توجه به ایام عزاداری حضرت اباعبدالله الحسین(ع) و اهتمام ایشان به کلام وحی، چرا ما از قرآن غافل می‌شویم، در حالی که سراسر قرآن مدح و توصیف اهل‌بیت(ع) و نیز تمام اعتبار ولایت از قرآن است. آیه ولایت، مباهله و ... حکایت از این موضوع دارد و حال آنکه ما از قرآن به دور هستیم. تحت عنوان ولایت، قرائت را کنار گذاشته‌ایم که اشتباه است.
ایکنا ـ تلاوت کدام آیات را مناسب این ایام می‌دانید؟
قاریان باید مطالعه کنند تا با آیاتی که امام حسین(ع) از لحظه خروج از مکه تا رسیدن به کربلا قرائت کردند آشنا شوند و به منظور آشنایی بیشتر عموم مردم، آنها را تلاوت کنند، چراکه این آیات متناسب با این ایام است و حتی آیات با موضوع شهادت و ایثار و جهاد را بخوانند. از سوی دیگر مردم باید سعی کنند که به قرآن صرفاً برای آموختن اکتفا نکنند، بلکه باید به قرآن عمل شود. مصداق بارز عمل به قرآن، امام حسین(ع) و اهل‌بیت(ع) و حضرت رسول(ص) هستند. بنابراین در قرآن به هیچ چیز بیش از تلاوت قرآن دعوت نشده‌ایم؛ چنانکه در سوره یونس، هود، آیات پایانی سوره اسراء و در جای جای قرآن به این موضوع تأکید شده است. بنابراین محرم فرصتی است که به قرآن بازگردیم؛ مگر امام حسین(ع) برای قرآن شهید نشدند؟ ایشان فرمودند: «برای اقامه حدود الهی قیام کردم.»
ایکنا ـ نظر شما درباره حضور خودجوش قاریان به منظور تلاوت در هیئات مذهبی یا اصطلاحاً «نذر تلاوت» چیست؟
همانطور که می‌دانید، برای انجام یک کار، امکان دارد که طرح‌های مختلفی وجود داشته باشد. شاید این طرح خوب و زیبا باشد اما بانیان و مدیران جلسات و مسئولان مساجد و حسینیه‌ها و ائمه جماعت باید بگویند که مراسم سوگواری را با قرآن آغاز کنید یا به برنامه قرآنی در هیئات مذهبی به مانند سخنرانی و مداحی و سینه‌زنی اهمیت دهند. یعنی باید بانیان این باور و عقیده را داشته باشند. هنگامی که این عقیده وجود نداشته باشد، بدیهی است که به قاریان برای اجرای برنامه، آن هم بدون دعوت و خودجوش، اجازه نمی‌دهند. بنابراین باید از سوی سازمان‌های قرآنی یا سازمان تبلیغات اسلامی و سایر دستگاه‌های نظارتی به هیئات مذهبی و مساجد و حسینیه‌ها و تکایا ابلاغ شود تا بانیان و مسئولان آنها در برنامه‌هایشان حتما به قرائت و ترجمه قرآن بپردازند.
البته فقط به قرائت قرآن اکتفا نشود، بلکه در ادامه قاری باید به اندازه‌ای مطالعه و اشراف داشته باشد که به ترجمه و تفسیر آیات آن هم با بیانی گیرا و جاذب بپردازد. بهتر است آیات ولایت، امامت و رسالت خوانده و شأن نزول آنها و حتی قصه‌های قرآنی گفته شود. مردم اینگونه غرق در لذت می‌شوند. همچنین می‌توانند به واسطه داستان‌های قرآنی از اهل‌بیت(ع) و امام حسین(ع) بگویند. این امر منجر به 10 برابر شدن حس ولایت و اطاعات از ائمه معصومین(ع) می‌شود. باید ارادتمان به اسلام را از طرق مختلف به اثبات برسانیم که مهمترین آن «کتاب الله» و «عترتی» است. اینها در کلمه جدا هستند اما همانطور که در حدیث ثقلین نیز آمده: «لَنْ یَفْتَرِقا حَتّی یَرِدا عَلَیَّ الْحَوض» یکی هستند. ائمه(ع) تجسم قرآن و قرآن ناطق هستند و هرکاری که می‌کنند قرآن است و حجت خداوند هستند و هرکدام از ائمه معصومین(ع) آیه هستند و کوچکترین تکذیب ائمه(ع) و ولایت منجر به عذاب اخروی و جهنم می‌شود. این دو را باید با هم داشت.
انتهای پیام
