مسئولان هیئات عزاداری درباره جایگاه قرآن توجیه شوند

عـزاداری بـرای سیدالشهدا(ع) در طول سال محدود به زمان خاصی نمی‌شود، اما محرم و صفر به ویژه دهه نخست آن، به دلیل حوادث عظیمی که بر اباعبدالله الحسین(ع) و خاندان اهل‌ بیت(ع) روی داد، رنگ و بوی متفاوتی دارد.

یکی از مهمترین حقایق ناب پیام امام حسین(ع) در جریان حادثه کربلا همانطور که می‌توان از گفتار و سیره‌شان برداشت کرد، دلدادگی به باریتعالی و مؤانست ایشان با کتاب خدا و آیات الهی بود. حضرت سیدالشهدا(ع) به اندازه‌ای به قرآن دلداده بود که می‌توان گفت یکی از حوادث شگفت‌انگیز پس از کربلا که مورخان و مقتل‌نویسان آن را گزارش کرده‌اند، قرآن خواندن سرمبارکشان بالای نیزه و نزد یزید ملعون بود.

بنابر این توجه به موضوع قرائت قرآن در هیئات حسینی در کنار میزان اهتمام به دعوت از سخنران و مداح باید مورد توجه بانیان و سوگواران ایشان باشد. موضوعی که طی دهه نخست ماه محرم در گفت‌وگو با پیشکسوتان، قاریان و خادمان قرآن کریم به بررسی آن خواهیم پرداخت. در ادامه گفت‌وگو با حسین طرقی، حافظ کل و مدرس قرآن کریم و چهره برتر قرآنی سال ۹۶ (در دوازدهمین همایش تکریم چهره‌های برتر قرآنی) را می‌خوانید؛

اهم مواردی که در این گفت‌وگو به آن اشاره شد؛

• قرآن، محور قیام امام حسین(ع) و ستون اصلی و پایدار دین ما
• مسئولان و افرادی که مجالس عزاداری اباعبدالله الحسین(ع) را مدیریت می‌کنند، توجیه شوند که جایگاه قرآن در کنار سوگواری، چه میزان دارای اهمیت است.
• قرآن هرچه زیباتر، خوب و درجه یک چه در بحث قرائت، چه بیان ترجمه و مفاهیم، چه بیان نکات تفسیری و سایر فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی ارئه شود، مسلماً به ذائقه مردم خوش می‌آید.
• ما به واسطه منتی که خداوند بر ما قاریان و حافظان گذاشته است، باید فدایی قرآن شویم.

ایکنا ـ درباره نقش تالیان قرآن در ترویج قیام امام حسین(ع) و یارانش بگویید.

خوشحالیم که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، فرهنگ توجه به قرآن در جامعه بیش از پیش رواج پیدا کرده است و توجه به قرآن بین مؤمنان و عاشقان ساحت اهل بیت(ع) بیشتر شده است. در گذشته به دلیل بی‌توجهی‌ها یا بسیاری از عواملی که در افکار گذشته و فرهنگ مردم تأثیر داشته است، مردم بیشتر به عزاداری می‌پرداختند بدون اینکه توجه داشته باشند که قرآن، محور قیام امام حسین(ع) و ستون اصلی و پایدار دین ما است.

همانطور که از آموزه‌های پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع) و امام حسین(ع)، این مشخص می‌شود که توجه به قرآن یکی از محورهای اصلی در دین است که نباید از آن غافل شد، اما متأسفانه در برهه‌ای این اتفاق افتاد و این عدم توجه حتی به حوزه‌های علمیه نیز ورود پیدا کرده بود که امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری و سایر علما این انتقاد را داشتند که در حوزه‌های علمیه که مرکز تبلیغ دین است و فرهنگ دینی از آنجاها منتج می‌شود و مبلغان دین در آنجا تربیت می‌شوند، دچار این بی‌توجهی شدند، البته در شرایط فعلی اهتمام بیشتر به قرآن از سوی حوزه‌های علیمه صورت گرفته است و از طرف دیگر طرح‌های خوبی نیز از سوی جامعه قاریان و حافظان در حال انجام است که توقع می‌رود بهتر از این نیز باشد.

ایکنا ـ با توجه به فرصتی که حضرت سیدالشهدا(ع) در شب عاشورا از لشکر یزید برای تلاوت قرآن گرفت، تلاوت سر مبارک بالای نیزه؛ نشانه جایگاه قرآن در قیام حسینی است. چه راه‌هایی را برای ورود قرائت قرآن، ترجمه یا تفسیر در این مراسم پیشنهاد می‌دهید؟

در مراسم عزاداری امام حسین(ع) باید مسئولان و افرادی که این مجالس را مدیریت می‌کنند، توجیه شوند که جایگاه قرآن چه میزان اهمیت دارد و ترویج قرآن و تحریک جامعه برای انس بیشتر با قرآن چه میزان اهمیت دارد. اگر این توجیه انجام شود، حتما در برنامه‌ریزی‌هایشان به این موضوع توجه می‌شود تا در ابتدای مراسم از قاریانی دعوت کنند تا اجرای برنامه داشته باشند از سوی دیگر شاید به دلایلی چون عدم در نظر گرفتن بودجه، عدم دستری به قاریان خوش‌خوان یا عدم آشنایی با جامعه قرآنی به این موضوع اهتمام لازم نشود.

البته قرآن هر چه زیباتر، خوب و درجه یک چه در بحث قرائت، چه بیان ترجمه و مفاهیم، چه بیان نکات تفسیری و سایر فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی ارائه شود، مسلماً به ذائقه مردم خوش می‌آید و بیشتر به آن توجه می‌کنند و باید گفت که قرآن خواندن به هر شکل و صورت، فضیلت است اما قرآنی که زیبا خوانده نمی‌شود، برای شنونده جذابیت ایجاد نمی‌کند. همانطور که اگر هیئتی، مداحی خوب و حرفه‌ای نداشته باشد، شنونده نیز خیلی استقبال نمی‌کند و تمایل ندارد، وجود قاری خوش‌خوان نیز لازم است و به طور کلی هر مقوله هنری با دعوت از استاد مبرز، جذابیت ایجاد می‌کند.

همچنین به سخنران و خطبای محافل عزاداری درخواست دهند تا درباره قرآن بیشتر صحبت کند به عبارت دیگر منابر بیشتر رنگ قرآنی داشته باشد، به طوری که منبری‌ها به بیان آیات، تفاسیر، بیان مفاهیم و توجه دادن به مردم برای انس با قرآن بیشتر توجه کنند. واضح است که فرهنگ مذهبی جامعه ما را منابر هدایت می‌کنند اگر منبری‌ها به این سمت روند که مردم را به قرآن، در همه جوانب توجه دهند، مسلماً توجه مؤمنین نیز بیشتر می‌شود و امید داریم در این زمینه اقدامات مؤثر برداشته شود تا به قرآن بیش از گذشته توجه شود و رنگ و بوی قرآنی جامعه بهتر شود به شکلی که انتظار رهبری است.

ایکنا ـ تلاوت کدام آیات را مناسب این ایام می‌دانید؟

تمام آیات دربردارنده جلوه‌ شخصیت اهل‌بیت(ع) است. اما آیاتی که بیشتر متناسب با این ایام است، آیات سوره صافات «وَ فَدَیْناهُ بِذِبْحٍ عَظِیمٍ» که بازگوکننده داستان حضرت ابراهیم(ع) و بردن حضرت اسماعیل(ع) به قربانگاه است. 

آیات بسیاری هستند که طبق روایات در شأن امام حسین(ع) است. همچنین آیات موضوعی زیادی است که درباره مودت اهل‌بیت(ع) «قُل لَا أَسئَلُکُم عَلَیهِ أَجراً إِلَّا المَوَدَّةَ فِی القُربَی» و درباره جهاد و مبارزه با ظالمان در سوره توبه و سایر سُور است که برای این ایام مناسب است. به عبارت دیگر ائمه(ع) در آیات بسیار مصداق دارند که می‌توان در تلاوت‌ها از این آیات بهره‌مند شد.

ایکنا ـ نظر شما درباره حضور خودجوش قاریان به منظور تلاوت در هیئات مذهبی یا اصطلاحاً «نذر تلاوت» چیست؟

طرح نذر تلاوت، خوب است، ما به واسطه منتی که خداوند بر ما قاریان و حافظان گذاشته است، باید فدوی قرآن شویم. اینکه شما به عنوان قاری، پیشنهاد تلاوت قرآن بدهید و جواب نه بشنوید، نه تنها کسر شأن نیست، بلکه ذخیره‌ای برای آخرت می‌شود. مگر غیر از این است که اهل‌بیت(ع)، امام حسین(ع) و شهدا، جانشان را در پای قرآن دادند؟! به نظرم اینکه فکر کنید نباید خودجوش این کار انجام شود، مقداری خود را دست بالا گرفتن است. اگر ما قرآن را در جایگاه بلند و رفیع خود ببینیم، هیچ اشکالی نخواهد داشت، اگر در مجلسی برویم و بگوییم قاری بین‌المللی و ممتاز هستیم و می‌خواهیم آیاتی را تلاوت کنیم. اگر اعتقاد داریم به اینکه قرآن روزی دست ما را می‌گیرد و شفاعت می‌کند، این امر به عنوان ذخیره‌ای برای آخرت می‌شود و در پیشگاه خدا سربلند هستیم که در مسیر تبلیغی قرآن، حتی از آبروی خودمان نیز مایه گذاشتم و در پیمودن این مسیر کوتاهی نکردیم.

ایکنا ـ کتابی را برای معرفی بهتر قیام حسینی و نیز احیای مفاهیم قرآن در قیام امام حسین(ع) نام ببرید.

مقتل امام حسین (ع) و یاران به ضمیمه قیام مختار و توابین ترجمه نفس المهوم اثر شیخ عباس قمی و ترجمه علی نظری‌منفرد، کتاب خوبیست که توسط انتشارات سرور به چاپ رسیده است.