بلاتکلیفی 350 میلیون از بودجه طرح ملی حفظ قرآن / استقرار دبیرخانه ستاد راهبری در اوقاف برای پنج سال تمدید شد

به گزارش ایکنا، بیست و چهارمین جلسه ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم صبح امروز 23 شهریورماه با حضور برخی اعضای این ستاد و نمایندگان دستگاه‌های عضو در ساختمان مهر سازمان اوقاف و امور خیریه برگزار شد.

در ابتدای این جلسه و پس از قرائت دستورهای جلسه از سوی مهدی قره‌شیخ‌لو، دبیر ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم؛ جواد شیخ‌اکبری، مدیر شبکه قرآن و معارف سیما به ارائه گزارشی از طرح قرآنی 1455 پرداخ و گفت: طرح ملی 1455 تابستان امسال با همکاری نهادها و سازمان‌های قرآنی و با شعار «قرآن، امید، زندگی» برگزار شد.

برای اجرای این طرح ابتدا شورای سیاستگذاری تشکیل شد،‌ در این شورا مدیران دستگاه‌هایی همچون شورای توسعه فرهنگ قرآنی، سازمان دارالقرآن،‌ ستاد عالی کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد، معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد، مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه،‌ اداره کل قرآن، عترت و نماز وزارت آموزش و پرورش،‌ رادیو قرآن، معاونت استان‌های سازمان صدا و سیما و ... حضور داشتند.

تبیین ابعاد اجرایی طرح 1455

وی افزود: مصوباتی که این شورا داشت، بحث تعیین محتوا در مورد موضوعات محوری طرح بود. این طرح طی 70 روز یعنی از پنجم تیرماه تا 12 شهریورماه ادامه داشت. این شورا سه کمیته فرعی داشت که شامل کمیته‌های «اجرایی»، «علمی» و «روابط‌عمومی و فضای مجازی» بود. در این طرح چهار معاونت سازمان صدا و سیما شامل معاونت سیما، معاونت صدا، معاونت استانی و معاونت فضای مجازی درگیر کار شدند. همچنین شش سازمان و نهاد از جمله معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد، مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه، اداره کل قرآن، عترت و نماز وزارت آموزش و پرورش، ستاد عالی کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد، سازمان دارالقرآن و اتحادیه تشکل‌ها و موسسات قرآنی کشور نیز در طرح ملی 1455 همکاری داشتند.

شیخ‌اکبری با اشاره به اینکه ذیل شورای سیاستگذاری 33 ستاد استانی نیز در استان‌ها با محوریت صدا و سیمای مراکز شکل گرفت، گفت:‌ در کمیته علمی در مورد آیات محوری و سوالاتی که به صورت روزانه باید طرح می‌شد، تصمیم‌گیری شد. در این طرح که 10 هفته به طول انجامید، هر هفته ذیل شعار آن هفته آیات مرتبط و محوری را انتخاب کرده بودیم. سعی شده بود در انتخاب این موضوعات علاوه بر نیازهای روز جامعه به مناسبت‌ها نیز توجه شود به عنوان مثال بحث ولایت دهه ولایت و ایام منتهی به عید غدیر انجام شد.

مدیر شبکه قرآن و معارف سیما تصریح کرد: در این برنامه بر اساس آیات انتخاب شده، سوالات پیامکی طراحی شد و این سوالات به تمام شبکه‌های سراسری و استانی و نیز نهادهای همکار ارسال می‌شد تا علاوه بر پخش از شبکه‌های صدا و سیما از بسترهای فعال در فضای مجازی نیز پخش شود.

وی بیان کرد: کمیته روابط عمومی نیز کارهای حوزه فضای مجازی و تبلیغ و ترویج را به صورت نظام‌مند و هدفمند انجام می‌دادند. انتشار محتوای طرح در کانال‌ها و سایت شبکه و قرعه‌کشی روزانه سوالات پیامکی و اعلام اسامی از طریق زیرنویس شبکه و فضای مجازی بخشی از وظایف این کمیته بود.

شیخ‌اکبری با اشاره به اینکه‌ کمیته اجرایی هم بحث پیگیری مباحث اجرایی را پیگیری می‌کرد،‌ گفت: در مسابقات پیامکی روزانه به 10 نفر و هر نفر دو میلیون ریال جایزه اهدا می‌شد که پرداخت‌ها به روز بود. همچنین مسابقات حفظ و مفاهیم نیز در این طرح به همت سازمان دارالقرآن برگزار شد و در انتهای طرح 313 نفر مبلغ سه میلیون ریال اهدا شد. خواست ما این بود که جوایز در تعداد و در میزان بیشتر باشد، اما بضاعت در همین حد بوده است.

اتفاقات خوب طرح 1455

مدیر شبکه قرآن و معارف سیما با اشاره به اینکه یکی از اتفاقات خوب این دوره نسبت به ادوار گذشته برگزاری جشنواره‌ قرآنی – هنری بود، افزود:‌ این جشنواره به همت ستاد عالی کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد برگزار شد و در آن 1510 اثر دریافت شد که آمار قابل قبولی است.

وی یکی دیگر از اتفاقات خوب این دوره را انسجام و هماهنگی دستگاه‌های قرآنی در اجرای طرح عنوان کرد و گفت:‌ این اتفاق خوبی بود که دستگاه‌ها و نهادهای قرآنی با محوریت مراکز صدا و سیما منسجم شدند و یک کار مشترک قرآنی را به انجام رساندند.

شیخ‌اکبری اظهار کرد: معاونت امور استان‌های سازمان صدا و سیما امسال به صورت جدی پای کار بود. علاوه بر اینکه هر مرکز استانی یک ویژه برنامه خاص برای این طرح تدارک دیده بود، برنامه‌های خانواده خود را منعطف به این طرح کرده بودند. جمعاً حدود 66 هزار دقیقه برنامه در معاونت امور استان‌ها تولید و پخش شده است و سوالات مسابقات پیامکی هم به تناوب در این شبکه‌ها پخش می‌شد. این واقعاً اتفاق بزرگی بود و تأثیر خوبی در استان‌ها داشت.

وی بیان کرد: در خود معاونت سیما نیز به محوریت شبکه قرآن و معارف سیما کارها به خوبی پیگیری شد، در شبکه قرآن یک برنامه روتین روزانه به مدت دو ساعت پخش می‌شد در این برنامه روزانه دو ارتباط با مراکز استان‌ها برقرار می‌شد و سایرشبکه‌های صدا و سیما نیز به خوبی پای کار بودند. امسال همچنین طرح به برنامه‌های خانوادگی شبکه‌ها وارد شد و با استقبال خانواده‌ها هم همراه شد. شبکه یک سیما هر روز در برنامه «سیمای خانواده» هر یک آیتم 10 دقیقه‌ای مربوط به طرح پخش می‌کرد همچنین شبکه دو یک برنامه 10 دقیقه‌ای مستقل، شبکه چهار برنامه بیست دقیقه ای مستقل و شبکه پنج هم در برنامه «به خانه بر می‌گردیم» دقایقی را به این طرح اختصاص داده بود.

دریافت دو میلیون و 500 هزار پیامک 

مدیر شبکه قرآن و معارف سیما در بخش دیگری از این گفت‌وگو با اشاره به استقبال خوب مردم از طرح قرآنی 1455 به ارائه آماری از آن پرداخت و گفت: میزان استقبال از این طرح نسبت به سال قبل بسیار بیشتر شده بود. در مسابقه پیامکی 753 هزار 574 نفر از طریق وب سایت مشارکت داشتند و یک میلیون و 713 هزار نفر هم از طریق ارسال پیامک به شماره‌ای که اعلام شده بود شرکت کردند. مجموعاً حدود دو میلیون و 500 هزار نفر در مسابقه پیامکی این طرح شرکت کردند که متوسط روزانه 25 هزار پیامک ارسال شده است. البته این طرح با ایام دهه اول و محرم همزمان شد که در هیچ کدام از این مناسبت‌ها، طرح تعطیل نشد.

شیخ‌اکبری بیان کرد: حضور این حجم از مخاطبان در برنامه باعث شد تا بانک اطلاعاتی خوبی از مخاطبان قرآنی را داشته باشیم و آن را هم ساماندهی کردیم. در واقع شماره افرادی که شرکت کرده‌اند، جمع آوری شده و در واقع تمام شماره‌های این افراد جمع‌آوری شده است و این بانک برای فعالیت‌های آینده ما بسیار مفید خواهد بود. این بانک می‌تواند به ما کمک کند تا تعاملی بین شبکه و مخاطبان ایجاد شود.

وی تصریح کرد: تعداد شرکت‌کنندگان این طرح از طریق پیامک با افزایش 38 درصدی نسبت به سال قبل مواجه شده بود. همچنین این آمار از طریق وب سایت شبکه با افزایش 70 درصدی مواجه بوده است. همچنین تعداد شرکت‌کنندگان در مسابقه حفظ و مفاهیم هم نسبت به سال قبل یازده برابر شده است.

دبیر شورای معارف سیما در بخش دیگری از سخنان خود به گوشه‌هایی از همکاری دیگر نهادها در اجرای طرح 1455 اشاره و اظهار کرد: معاونت صدای سازمان صدا و سیما نیز 13 شبکه رادیویی را درگیر کار کرده و آیتم‌های کوتاه به ویژه مسابقات پیامکی و طرح درس‌ها را از این طریق پخش می‌کردند. اداره کل قرآن، عترت و نماز وزارت آموزش و پرورش نیز به خوبی ظرفیت شبکه شاد را به خدمت گرفت و محتوای طرح در این شبکه بارگذاری شد و بازدیدهای خوبی هم رقم خورد. بازدیدها در این شبکه از روزی 15 هزار تا 650 هزار بازدید بوده و در مجموع نیز هشت میلیون و 123 هزار بازدید داشته است. این نشان می‌دهد اگر ظرفیت آموزش و پرورش مورد استفاده قرار بگیرد، اثرگذاری را شاهد خواهیم بود.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه طرح 1455 یک طرح تابستانی است،‌ گفت: بحثی که با دوستان مطرح شد این بود که طرح‌های ملی در طول سال امتداد پیدا کند، طرح 1455 اگر برای طول سال در نظر گرفته شود، شاید کشش و جذابیت لازم را نداشته باشد. به همین خاطر پیشنهاد دادیم در بحث حفظ یک کار منسجم انجام دهیم تا همه دستگاه‌ها درگیر موضوع شوند، ضمن اینکه بازه زمانی مشخص و هدف مشخصی هم داشته باشد که بگوید باید از کجا به کجا برسیم.

مدیر شبکه قرآن و معارف سیما اظهار کرد: بر همین اساس در جلساتی که با محوریت ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم برگزار شد، به این جمع‌بندی رسیدیم که طرح حفظ سه ساله قرآن کریم در دستور کار قرار بگیرد و در اجرای آن از تجربه‌ای که از اجرای طرح‌های ملی داشته‌ایم استفاده کنیم و هدف این باشد که بتوانیم عموم مردم را با موضوع حفظ درگیر کنیم.

شیخ‌اکبری افزود: در نهایت و پس از بحث‌هایی که صورت گرفت طرح حفظ سه ساله پیشنهاد شد. هدف این بود که در این سه سال مخاطبان پنج جزء از قرآن کریم را حفظ کنند. بنابراین به این جمع‌بندی رسیدیم که این طرح در قالب یک برنامه تلویزیونی با عنوان «حافظ» اجرا شود. این برنامه به صورت ویژه و متمرکز بر روی موضوع حفظ قرآن کریم خواهد بود و آیتم‌های متنوعی خواهد داشت که در 100 برنامه 60 دقیقه‌ای تدارک دیده شده است.

وی با اشاره به اینکه این برنامه تلویزیونی برای مخاطب کودک و بزرگسال طراحی شده است، بیان کرد: در این برنامه محوریت بر روی خانواده است و لوکیشن آن هم در یک خانه قدیمی طراحی شده است. در بخش بزرگسال آموزش حفظ با سوره‌های مشخصی از قرآن کریم همراه است و در بخش کودک نیز آیتم‌های نمایشی در نظر گرفته شده است. در آیتم‌های نمایشی محوریت با مادر است و مسائل مربوط به حفظ قرآن در دل این آیتم طراحی شده است. در این برنامه علاوه بر بحث حفظ، نکات تجویدی، روخوانی و روخوانی و ... هم مطرح می‌شود. در واقع در این طرح محوریت با خانواده‌ای که یک مادر تحصیل کرده و چهار فرزند در سنین مختلف دارد، خواهد بود.

شیخ‌اکبری اظهار کرد: یکی دیگر از آیتم‌های این برنامه «با حافظان» است که با همکاری مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه تهیه شده و در طول آن فعالیت حافظان در سراسر کشور به تصویر کشیده شده است. آیتم‌های تدبری بخش دیگری از این برنامه است. آیتم مونشن‌گرافی و اینفوگرافی را نیز طراحی‌کرده‌ایم تا آموزش تخصصی حفظ در آن برای مخاطبان تسهیل شود. از این طریق هر مخاطبی که با ما همراه باشد در انتهای طرح می‌تواند با مشاهده مجموع کارهای گرافیکی بحث حفظ را پیگیری کند.

مدیر شبکه قرآن و معارف سیما اظهار کرد: ذیل برنامه حافظ پویشی با عنوان «پویش حافظ شو» در شبکه‌های اجتماعی طراحی خواهد شد،‌ این پویش بیشتر متناسب با شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی طراحی شده است. افرادی که در این پویش شرکت خواهند کرد می‌توانند موضوع حفظ را موثرتر پیگیری کنند. شبیه کاری که در حوزه 1455 انجام گرفت،‌ در این برنامه هم نهادها و سازمان‌های قرآنی پای کار آمدند و ظرفیت همه دوستان استفاده خواهیم کرد.

سه اتفاقی که 1455 در حوزه حفظ قرآن رقم زد

بر اساس گزارش ایکنا در بخش دیگری از این جلسه مهدی قره‌شیخلو، رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه به بیان دیدگاه‌های خود در مورد اجرای این طرح 1455 و نیز برنامه «حافظ» پرداخت و گفت: در اجرای طرح 1455 سه اتفاق خوب رخ داد. اولین اتفاق مشارکت سایر شبکه‌های صدا و سیما در این برنامه بود که این یک موفقیت بزرگ است. همیشه این گلایه مطرح بود که چرا سهم شبکه‌های دیگر در بحث قرآن کم است، برنامه 1455 نشان داد که این موضوع نیز در حال پیگیری است.

وی افزود: اتفاق خوب دوم مشارکت دستگاه‌های قرآنی در طرح 1455 است، در این طرح هر دستگاهی به اندازه مقدورات خود همکاری داشته است. اتفاق خوب سوم که مهم‌تر است، تبدیل کردن برنامه 1455 به یک برنامه جدید سالانه است. به همت شبکه قرآن این برنامه فصلی در قالب‌های مختلف تبدیل به یک برنامه سالانه می‌شود تا افتراقی با مخاطبین به دست آمده ایجاد نشود.

بر اساس گزارش ایکنا در بخش دیگری از این جلسه هر کدام از اعضای به بیان دیدگاه‌ها خود پرداختند که مهم‌ترین آنها به شرح زیر است.

- مطلوب بودن طرح 1455 از نظر محتوایی و موضوعی؛
- درگیر شدن شبکه‌های استانی و سایر شبکه‌های صدا و سیما در اتفاق مبارک 1455؛
- پرداخت به روز هدایا اتفاق خوبی بود که ناچیز بودن آن را تحت‌الشعاع قرار‌داد؛
- تأکید بر حفظ ارتباط با مخاطبان در مناسبت‌های مختلف؛
- اگر قرار است دستگاه‌ها در طرحی همکاری داشته باشند،‌ هماهنگی‌های لازم زودتر به عمل بیاید؛
- در اختیار گرفتن همه ظرفیت‌ها بسیار ارزشمند است؛

بر اساس گزارش ایکنا در پایان بررسی این موضوع مقرر شد نمایندگان دبیرخانه ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم،‌ شبکه قرآن و معارف سیما، سازمان دارالقرآن معاونت قرآن و عترت وزات ارشاد و اداره قرآن،‌ عترت و نماز وزارت آموزش و پرورش جلسه‌ای را برگزار کنند و در آن جلسه سهم هر کدام از دستگاه‌ها در برنامه سه ساله حفظ قرآن، تکلیف‌ها،‌ مشارکت مالی و نیز اجرای برنامه «حافظ» هم‌اندیشی شود.

وضعیت طرح‌های ستاد راهبری طرح ملی حفظ 

در بخش دیگری از این جلسه نوبت به بررسی آخرین وضعیت بودجه طرح‌های مربوط به حفظ قرآن کریم رسید. در این بخش محمدمهدی بحرالعلوم با اشاره به بودجه پنج میلیارد تومانی طرح ملی حفظ،‌ گفت: بخشی از این بودجه برای طراحی سامانه در نظر گرفته شده است، این سامانه در حال نهایی شدن است و امیدواریم تا پایان شهریورماه به انعقاد قرارداد با موسسه مجری طرح منجر شود، اگر این کار صورت بگیرد تا پایان سال شاهد رونمایی از این سامانه خواهیم بود.

بحرالعلوم در ادامه به بودجه 350 میلیون تومانی که به سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی اختصاص یافته است اشاره کرد و گفت: این بودجه در نظر گرفته شده است تا سازمان پژوهش منابع حفظ قرآن کریم برای دوره‌های تربیت مربی مهد کودک و پیش دبستانی تهیه کند. یک سال است که به دنبال این موضوع هستیم و هنوز نتوانسته‌ایم به نتیجه برسیم.

بر اساس این گزارش، پس از طرح مباحث مختلف در این موضوع مقرر شد اگر سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی تا پایان شهریورماه تکلیف این منابع را مشخص نکند، بودجه در نظر گرفته شد در جای دیگری هزینه شود.

در ادامه این جلسه، گزارشی از فعالیت‌های دستگاه‌ها در مورد برگزاری دوره‌های تربیت معلم قرآن کریم ارائه و اعلام شد، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، آستان عبدالعظیم‌(ع) و کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد این کار انجام داده‌اند، برخی دستگاه‌ها هم در حال اجرا هست و تنها نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها از وضعیت نامعلومی برخوردار است.

پس از ارائه توضیحات نماینده نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها در مورد دلایل برگزار نشدن دوره‌ها، مقرر شد با قید دو شرط «آغاز کردن دوره از مهرماه» و «رعایت کیفیت و استانداردهای لازم»،‌ تفاهم‌نامه امضا شده معتبر باقی بماند، در غیر این صورت این تفاهم‌نامه منقضی خواهد بود.

همچنین در بخشی از این جلسه در مورد وضعیت آزمون‌های عمومی قرآن کریم که قرار بود از نیمه دوم سال اجرایی شود نیز بحث شد.

جلسه ارزیابی تصویب آیین‌نامه آزمون

حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی اخوان صباغ، رئیس سازمان دارالقرآن در مورد وضعیت این آزمون‌ها بیان کرد: طبق ابلاغیه‌ای که دریافت شد، کارهای مقدماتی انجام شده اما دو مسئله باقی مانده است. مسئله اول تصویب آیین‌نامه آزمون در شورای ارزیابی است. جلسه ارزیابی روز یکشنبه هفته آینده برگزار می‌شود و طی آن کار تصویب آیین‌نامه انجام خواهد گرفت.

وی افزود: مسئله دیگر مباحث مالی این برنامه است. با توجه به اینکه اولین بار است که این آزمون اجرا می‌شود، لذا برای راه‌اندازی شبکه‌ای که این اتفاق را رقم بزند، نیاز به دریافت هزینه‌ای از ستاد راهبری داریم. مقرر شده بود این بودجه در مصوبات قید شود، اما هنوز نتیجه آن به دست ما نرسیده است، اگر این دو موضوع انجام شود، از اول مهر کار را اجرایی خواهیم کرد.

بر اساس گزارش ایکنا،‌ در بخش پایانی این جلسه به موضوع پایان زمان استقرار دبیرخانه ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم در سازمان اوقاف و امور خیریه که اردیبهشت‌ماه امسال زمان دو ساله آن به پایان رسیده است،‌ پرداخته شد.

در این بخش با توجه به صحبت‌های مطرح شده از سوی اعضا مقرر شد دبیرخانه ستاد به مدت پنج سال دیگر در سازمان اوقاف و امور خیریه مستقر شود. بر اساس قانون این دبیرخانه باید در دوره‌های زمانی دو ساله در نهادهای قرآنی و با درخواست آنها استقرار یابد. این مصوبه باید در مجمع مشورتی شورای توسعه فرهنگ قرآنی تأیید شود.