چرا گاهی مؤمنان از نعمات الهی برخوردار نیستند + صوت

به گزارش ایکنا، به مناسبت ایام اربعین حسینی، پای درس گفتار «سلوک حسین(ع)» از زبان عباس تقویان، عضو هیئت‌ علمی دانشگاه امام صادق(ع) نشسته‌ایم تا مروری بر درس‌های عملی از زندگی و سیره امام حسین(ع) برای زندگی امروز بشر داشته باشیم.

عباس تقویان در پنجمین قسمت از این مجموعه به موضوع «رابطه نعمت و شکر» پرداخت که مشروح آن را در ادامه می‌شنوید و می‌خوانید.

«یکی از آموزه‌های عملی و تربیتی وجود اقدس امام حسین(ع) این است که حضرت در فرمایشاتشان به رابطه نعمت و شکر اشاره می‌کنند. سیدالشهدا(ع) می‌فرمایند: «الاستِدراجُ مِن اللّه سبحانَهُ لِعَبدِهِ أن يُسبِغَ علَيهِ النِّعَمَ و يَسلُبَهُ الشُّكرَ» استدراج و مهلت دهى خداوند سبحان به بنده‌اش اين است كه به او نعمت‌های فراوان دهد و توفيق شكرگزارى را از وى بگيرد. استدراج یعنی این‌که فرصت عمل کردن به فردی داده شود و امکاناتی در اختیار او قرار گیرد تا معلوم شود با این امکانات چه برخوردی می‌کند و چگونه از آن استفاده می‌کند؛ آیا هر امکان و نعمتی را در جایگاه خود قرار می‌دهد یا نمی‌دهد؟

امام حسین (ع) می‌فرماید: «أن يُسبِغَ علَيهِ النِّعَمَ» یعنی خداوند متعال نعمت‌ها را کم یا زیاد بر بندگانش وارد می‌کند تا معلوم شود فرد چند مرده حلاج است. آیا شاکر نعمات خواهد بود یا کفران نعمت می‌کند؛ چیزی که در زندگی خودمان هم زیاد می‌بینیم این است که افراد در استفاده از امکانات متفاوت عمل می‌کنند. برخی‌ افراد به جایگاه اجتماعی بالایی دست می‌یابند و همین‌که به قدرت، ثروت، جاه و مقامی رسیدند، گذشته خود را فراموش می‌کنند و نه‌فقط کمک‌حال دیگران نیستند بلکه در ارتباط با خودشان نیز دچار یک نوع خود فراموشی می‌شوند.

در آیه ۷ سوره مبارکه ابراهيم آمده است: «وَإِذ تَأَذَّنَ رَبُّكُم لَئِن شَكَرتُم لَأَزيدَنَّكُم ۖ وَلَئِن كَفَرتُم إِنَّ عَذابي لَشَديدٌ؛ و همچنین به خاطر بیاورید هنگامی را که پروردگارتان اعلام داشت: اگر شکرگزاری کنید، (نعمت خود را) بر شما خواهم افزود و اگر ناسپاسی کنید، مجازاتم شدید است» قرآن کریم می‌فرماید اساساً رمز زیادشدن نعمت برای انسان شکر است، کفران نعمت ممکن است در کوتاه‌مدت به نظر ما خاصیت و اثری نداشته باشد ولی در بلندمدت موجب سلب نعمت می‌شود.

فرمایشی از وجود اقدس امیرالمؤمنین علی(ع) در این رابطه آمده که شبیه همان را سیدالشهدا(ع) نیز فرموده‌اند با این مضمون که اگر دیدید خداوند نعمت فراوانی به شما داده است، این فراوانی نعمت را حمل بر سزاواری و شایستگی خودتان ندانید، اگر دیدید نعمتی خدا به شما می‌دهد و شما در مسیر بندگی او نیستید، بترسید و بر حذر باشید. این موضوع همان بحث استدراج است یعنی خداوند شما را می‌آزماید که با این نعمت‌ها چه‌کار می‌کنید.

گاهی اوقات این سؤال برای ما مطرح می‌شود که چرا کسانی که مطیع خداوند نیستند نوعاً برخوردار از نعمت هستند ولی فرد مؤمنی مشکلات فراوان دارد و دچار فقر و بیماری و صدها مشکل است. یا این سؤال برای ما پیش می‌آید که چرا فردی که در مسیر اطاعت خداوند نیست برخوردار است و آن‌کسی که در مسیر اطاعت است دچار گرفتاری می‌شود؟ این ماجرا مشمول همان بحث آزمون و ابتلای الهی و استدراج است.

خداوند ما را به انحای گوناگون آزمایش می‌کند؛ اگر ما می‌بینیم که افرادی که در مسیر بندگی خدا نیستند اما برخوردار از نعمتند، باید بدانیم که این برخورداری لزوماً به معنای شایستگی آن‌ها و یا مورد توجه خداوند بودن نیست، در تحلیلمان اشتباه نکنیم ممکن است با یک دید کوتاه و غیر عمیق گمان کنیم که این فرد برخوردار از نعمت مورد توجه و مهر خداوند قرار دارد اما این دید اشتباه است.

باید با دید الهی به این قضیه نگاه کنیم که خداوند در آیه ۲۱۶ سوره بقره می‌فرمایند: «وَعَسَىٰ أَنْ تُحِبُّوا شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَكُمْ؛ و چه بسیار شود چیزی را دوست دارید و در واقع شر و فساد شما در آن است» برای مثال مقام و ثروتی که خداوند به شما عطا فرموده به نظرتان بسیار خوب است ولی اگر به شکل نامطلوب از آن استفاده کنید، همین امر اسباب ذلالت و گمراهی شما را  فراهم خواهد کرد. امیدواریم آموزه‌های عملی و اخلاقی اهل‌بیت(ع) فرا روی ما در زندگی قرار گیرد.»