نسبت امیرالمومنین(ع) با سوره توحید چیست؟/ شباهت امام علی(ع) و مسیح

به گزارش ایکنا، مراسم سخنرانی به مناسبت ولادت امیرالمومنین(ع) شب گذشته بیست و چهارم بهمن‌ماه با سخنرانی سیدمجتبی حسینی برگزار شد.

حسینی در این جلسه به تبیین آیه 157 سوره اعراف پرداخت. گزیده متن جلسه را در ادامه می‌خوانید؛

«الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَّ الَّذِي يَجِدُونَهُ مَكْتُوبًا عِنْدَهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَالْإِنْجِيلِ يَأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَاهُمْ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّبَاتِ وَيُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ الْخَبَائِثَ وَيَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالْأَغْلَالَ الَّتِي كَانَتْ عَلَيْهِمْ فَالَّذِينَ آمَنُوا بِهِ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ أُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ؛ همانان كه از اين فرستاده پيامبر درس نخوانده كه [نام] او را نزد خود در تورات و انجيل نوشته مى‏ يابند پيروى مى كنند [همان پيامبرى كه] آنان را به كار پسنديده فرمان مى‏ دهد و از كار ناپسند باز مى دارد و براى آنان چيزهاى پاكيزه را حلال و چيزهاى ناپاك را بر ايشان حرام مى‏ گرداند و از [دوش] آنان قيد و بندهايى را كه بر ايشان بوده است برمى دارد پس كسانى كه به او ايمان آوردند و بزرگش داشتند و ياريش كردند و نورى را كه با او نازل شده است پيروى كردند آنان همان رستگارانند.»

آیه می‌فرماید: «فَالَّذِينَ آمَنُوا بِهِ وَ عَزَّرُوهُ وَ نَصَرُوهُ وَ اتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ». در تفسیر «دُرّ المنثور» سیوطی گفته هرجا در قرآن «الَّذِينَ آمَنُوا» آمده است در صدرش علی بن ابی‌طالب(ع) است. بعد می‌فرماید: «وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ» آن نوری که همراه پیامبر(ص) نازل شد چه بود؟ یک مصداقش قرآنی است که بر پیامبر(ص) نازل شد. در روایاتی هم آمده است آن نور علی بن ابی طالب(ع) است. پس همراه پیامبر(ص) یک نور نازل شده است که هر کس از آن پیروی کند «أُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ».

یگانگی قرآن با علی(ع)

واقعیت قضیه این است که قرآن و علی بن ابی طالب(ع) یک چیز است. خداوند یک حقیقتی را در عالم بالا قرار داده است، این حقیقت در هر فضایی قرار می‌گیرد قیافه آن فضا یک چیز متفاوت با دیگری است. وقتی آن نور در فضای کلمات معمولی قرار می‌گیرد به آن قرآن می‌گوییم، وقتی در فضای اجسام آدم‌ها قرار می‌گیرد علی بن ابی طالب(ع) است. هرچه اینها لایه‌های این عالم را طی کنند و بالا بروند، به هم نزدیک‌تر می‌شوند تا آنجا که یکی می‌شوند: «وَإِنَّهُ فِي أُمِّ الْكِتَابِ لَدَيْنَا لَعَلِيٌّ حَكِيمٌ». فردی از یکی از ائمه(ع) سوال کرد در قرآن اشاره‌ای به امیرالمومنین(ع) داریم؟ امام فرمود بله، در سوره حمد. آن شخص گفت کجای سوره حمد به امام علی(ع) اشاره دارد؟ حضرت می‌فرماید از آن جهت که نام سوره حمد «ام الکتاب» است. «ام الکتاب» را باز کنید سوره حمد می‌شود، سوره حمد را باز کنید کل قرآن می‌شود. رابطه قرآن و علی(ع) اینطوری است و یک یگانگی در عالم بالا برقرار است. وقتی در عالم پایین می‌آید قیافه و شکل آن عالم را می‌گیرد.

امیرالمومنین(ع) و قرآن با هم یک انس وجودی دارند. سوره توحید ویژه‌ترین سوره است چون به مهمترین بحث یعنی توحید می‌پردازد. در روایت آمده است کسی سه مرتبه سوره توحید را بخواند ثواب ختم قرآن را می‌برد. پیامبر(ص) فرمود مَثل تو مَثل سوره توحید است. اگر کسی یک‌سوم سوره توحید را بخواند ثواب یک‌سوم ختم قرآن را دارد، اگر دو مرتبه بخواند، ثواب دوسوم ختم قرآن را می‌برد و اگر سه مرتبه بخواند ثواب ختم کل قرآن را می‌برد. همینطور اگر کسی با قلبش تو را دوست داشته باشد یک‌سوم ایمانش کامل است. کسی که با قلب و زبانش تو را دوست داشته باشد دوسوم ایمان کامل است، کسی که با قلب و زبان و عملش تو را دوست داشته باشد ایمانش کامل است. این یکی از تقارن‌های علی(ع) با قرآن است.

محبت علی(ع) برای ما جواز کسب است

قرآن می‌فرماید: «لَوْ أَنْزَلْنَا هَذَا الْقُرْآنَ عَلَى جَبَلٍ لَرَأَيْتَهُ خَاشِعًا مُتَصَدِّعًا مِنْ خَشْيَةِ اللَّه». اگر این قرآن را بر کوه نازل می‌کردیم آن را می‌دیدی که از خشیت الهی پودر شده است. جالب است که ما قرآن را می‌خوانیم و هیچ اثری بر ما نمی‌گذارد و راحت به قرآن قسم دروغ می‌خوریم. چرا ما هیچ چیزمان نمی‌شود؟ اگر قرآن، قرآن است باید بر انسان اثر بگذارد. اهل بیت(ع) خاص‌ترین لحظاتشان لحظاتی بود که قرآن می‌خواندند. امام صادق(ع) فرمود گاهی اوقات که قرآن می‌خوانم احساس می‌کنم خداوند دارد با من صحبت می‌کند. قرآن آنقدر اهمیت دارد که خط‌نوشته کاغذش هم احترام دارد. خلاصه این آیه می‌فرماید قرآن بر کوه نازل می‌شد کوه را تکه‌پاره می‌کرد. حضرت علی(ع) در روایتی می‌فرماید «لَوْ أَحَبَّنِي جَبَلٌ لَتَهَافَتَ» اگر کوه محبت مرا پیدا می‌کرد تکه‌پاره می‌شد. محبت علی(ع) برای ما جواز کسب است. بالاخره محبت علی(ع) را داشته باشی باید فرق بکنی.

شباهت علی(ع) با مسیح

قرآن در مورد حضرت مسیح می‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ». پیامبر(ص) فرمود تو با مسیح چند وجه شباهت داری. یکی از آنها این است که یک عده با مسیح خیلی بد بودند، یک عده زیادی خوب بودند. آنها که بد بودند یهودیانی بودند که می‌خواستند او را بکشند. از آن طرف یک عده او را خدا دانستند. این شباهت تو با مسیح است. یکی دیگر از شباهت‌های حضرت امیر(ع) با مسیح این است که پیامبر(ص) فرمود اگر نبود چالشی که در مسیحیان اتفاق افتاد در مورد تو حرف‌هایی می‌زدم که از جایی رد نشوی مگر اینکه خاک پایت را برای شفا و عبادت بردارند. تازه پیامبر(ص) هیچ چیز نگفت و اینطوری شد. نگفت و وقتی به شافعی گفتند در وصف علی(ع) چیزی بگو، گفت: «قیل لی قل فی علی مدحاً مدحه یخمد ناراً مؤصدة قلتُ لا أقدر فی مدح امرءٍ ضلَّ ذو اللبَّ إلی أن عبَده». بیت اول یعنی مدح علی(ع) آتش را خاموش می‌کند. ما آتش نگرفتیم که مدح علی(ع) خاموشمان کند. بیت دوم یعنی من درباره علی(ع) چه بگویم، هر صاحب عقلی آن‌قدر محو علی می‌شود تا او را عبادت کند.