ایجاد یک دستگاه فکری براساس انسان دفاع مقدس

به گزارش خبرنگار ایکنا، نشست «تبیین موضوعی معرفت دفاع مقدس و چگونگی پرداختن به آن» بعدازظهر یکشنبه، 13 آذر، به همت و میزبانی مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران و با همکاری بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، با حضور اسماعیل منصوری لاریجانی، استاد فلسفه و عرفان اسلامی و نویسنده و داوود ضامنی، معاون فرهنگی ـ هنری امور استان‌ها و مجلس حوزه هنری برگزار شد.

اسماعیل منصوری لاریجانی، استاد فلسفه و عرفان اسلامی در این نشست ضمن اشاره به مفهوم ارزش و تعریف آن در نگاه انسان‌ها در ادوار مختلف، عنوان کرد: ما ارزش را از مقوله حقیقت می‌دانیم و مراد از حقیقت هم حقیقت مطلق و متصل به حضرت حق تبارک و تعالی است. ارزش، امر حق است و هم خداوند و هم کسی که به آن امر عمل می‌کند، از انجام آن راضی است به همین دلیل است که شهدا از این امر راضی‌اند.  

این استاد فلسفه در ادامه به تعاریف فلاسفه غرب از ارزش اشاره کرد و گفت: مشکل فلاسفه غرب این بود که ارزش را از مقوله مفهوم و ادراکات عقلی می‌دانستند، در حالی که ارزش از مقوله حقیقت است و حقیقت یعنی گذر از زمان و مکان، لذا ارزش بر همه چیز غالب است، به همین دلیل بر اعصار احاطه دارد، پیام نو می‌سازد و از پویش و رویش برخوردار است.

وی ادامه داد: از ما سؤال می‌شود چرا پس از گذشت سه دهه از دفاع مقدس باز هم از دفاع مقدس حرف می‌زنید؛ باید گفت درست است که در این جنگ تجاوزی صورت گرفته اما در این منازعه ارزش‌هایی خلق شده است که دائم پویش و زایش دارد. اساساً ارزش از مقوله‌هایی است که هم پویش و هم زایش دارد.

منصوری لاریجانی ضمن تأکید بر ارزش‌های پویا و زایای دفاع مقدس و لزوم معرفی درست این ارزش‌ها به نسل جدید جامعه، افزود: در خلق ارزش ممکن است بنده صد کتاب هم بنویسم اما به ارزش منتهی نشود اما ممکن است کسی تنها یک قدم بردارد که ارزش‌آفرین باشد لذا باید دید هر فعلی که بار ارزشی دارد، فعل احسن است یا هر فعلی که عقل به آن رأی می‌دهد، فعل اخلاقی است یا عامه بگویند که آن کار خوب است؛ اگر این سه را بحث کنیم، به یکی از پایه‌ترین معرفت‌ها در حوزه فلسفه اخلاق می‌رسیم که عزیزان ما در هشت سال دفاع مقدس آن را رقم زدند.  

نمود عالی امر اخلاقی در دفاع مقدس

داوود ضامنی، معاون فرهنگی ـ هنری امور استان‌ها و مجلس حوزه هنری دیگر سخنران نشست هم در ادامه این بحث عنوان کرد: اگر ما تمام حیات فلسفه غرب و حتی حیات فلسفه خود را به یک معنا تفکیک کنیم، تمام کسانی که به حوزه اخلاق پرداختند، باید تکلیف خود را روشن کنند که آیا در جهان‌بینی آن‌ها چیزی به اسم خداوند وجود دارد یا خیر؟ یعنی در ساختمان فکری اول باید تکلیف خود را با امر متعال و مطلق روشن کنیم که به اعتقاد من این مشخص می‌کند ما در چه سرزمین گفتمانی به موضوع اخلاقی بپردازیم.

وی با تأکید بر اینکه از دستگاهی که خداوند را فقط در زمان نیاز می‌‎بیند، نمی‌توانیم یک سیستم معرفتی جدید برای خود بنا کنیم، اضافه کرد: تفاوت امر اخلاقی که شاهد نمود عالی آن در هشت سال دفاع مقدس بودیم با امر غیراخلاقی در این است که گفتار و احوال و اقوال انسانی که در طول جنگ بود با مفهومی به نام خداوند منتهی می‌شد و در واقع یک نوع وحدت و یگانگی را شاهد هستیم که در گفتار، کردار، نوشتار و حتی نظام فکری شهدا و رزمندگان هشت سال دفاع مقدس جاری است.

ضامنی ادامه داد: به همین دلیل است که برخی مواقع شاهد هستیم فرماندهان جنگ باید تصمیمی می‌گرفتند که به لحاظ استراتژیک و نظامی تصمیم درستی بود اما امر اخلاقی به آن‌ها اجازه نمی‌داد این تصمیم را بگیرند و اینجا است که به این درک می‌رسیم اخلاق فقط وجه ذهنی ندارد، بلکه نمود بیرونی هم دارد.

وی در بخش دیگر صحبت‌های خود در لزوم شناخت معرفتی انسان دفاع مقدس، عنوان کرد: باید ببینیم انسان دفاع مقدس واجد چه نوع ارزشی است که این ارزش محدود به همان هشت سال جنگ نیست و زایایی و قدرت پویایی خود را حفظ کرده و امروز می‌توانیم بر مبنای تبلور این انسان دفاع مقدس یک دستگاه فکری بنا کنیم.

ضامنی تأکید کرد: باید ببینیم لوازم این دستگاه فکری چیست؟ آیا در این 33 سالی که از جنگ گذشت توانستیم یک دستگاه فکری بنا کنیم یا خیر؟ و اگر قرار یک دستگاه فکری و سیستم معرفتی بنا شود، الزامات و مقدمات آن چیست؟