مسعود انصاری، مترجم قرآن کشاف زمخشری در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، با اشاره به ترجمه‌های انجام شده از قرآن کریم طی سال‌های اخیر گفت: هم‌اکنون در این حوزه توفیق به دست آوردیم، اما این موضوع آرمانی نیست، مگر اینکه در شکل آرمانی جمع شود و با همدلی و همزبانی، یک کار جمعی استواری را ارائه دهند تا ملاک و معیاری برای سایر ترجمه‌های قرآن باشد.
وی در پاسخ به اینکه آیا منظورتان ترجمه‌های گروهی است، افزود: ترجمه گروهی نه به آن معنای معمول، بلکه به این معنی که مترجمان، متنی را مبنا قرار دهند و بر روی آن با یکدیگر اعمال نظر کرده و ترجمه مشترکی را استخراج کنند و متنی را بیافرینند تا از ترجمه‌های دیگر بالاتر و ارزشمندتر باشد.
بهترین ترجمه آن است که با ذائقه مخاطب همخوانی دارد
انصاری در ادامه و در پاسخ به اینکه بهترین ترجمه قرآن چه ویژگی‌ها و معیارهایی دارد، اظهار کرد: این یک سؤال کلی است و بارها به آن پاسخ گفته شده، اما به نظر من ترجمه‌ای بهترین است که کاملاً دقیق بوده و با ذائقه مخاطب همخوانی داشته باشد.
این مترجم قرآن، وجود لغزش‌ها و خطاها در ترجمه‌های قرآن را مورد اشاره قرار داد و تصریح کرد: این لغزش‌ها ناگزیر است؛ چرا که قرآن کلام حق بوده و ویژگی‌های خاص خود را دارد و یک سخن فرابشری است و در این راستا باید توانایی‌های مترجم را در نظر گرفت؛ از این رو این امر زمینه بروز خطا را ایجاد می‌کند و به همین دلیل هیچ موقع نمی‌توان احتمال بروز خطا را از بین برد.
استخراج رأی درست‌تر از متون فقهی
انصاری ادامه داد: آنچه را که می‌توان از بین برد، خطاهای اجتناب‌پذیر است؛ از این رو تا جایی که ممکن است مترجمان باید در ویرایش‌ها و ترجمه‌های قرآن دقت لازم را داشته باشند تا از بروز چنین خطاهایی جلوگیری شود.
وی در پاسخ به اینکه آیا مترجم قرآن باید مفسر هم باشد، بیان کرد: مترجم باید در هر زمینه‌ای، مهمترین متون تفسیری، بلاغی، نحوی و روایی را شناسایی کند و تا جایی که امکان رجوع برایش وجود داشته باشد باید به این متون مراجعه کند؛ حتی به کتاب‌های فقهی در برگردان آیات و احکام مراجعه و رأی درست‌تر را از آنها استخراج کرده و به ترجمه خود منتقل کند.
ترجمه به تنهایی رجوع به متون نیست
مترجم تفسیر کشاف زمخشری در رابطه با ترجمه‌های قرآن و توانمندی مترجم در این باره گفت: ترجمه به تنهایی به معنی رجوع به متون نیست و فقط ترجمه متن اصلی مهم نیست، بلکه مترجم باید ویژگی‌های آن متن را درک کند و بداند آن را چگونه باید به متن ترجمه شده برگرداند.
به عقیده این کارشناس ترجمه قرآن، اقتضائات دو زبان فارسی و عربی باید توسط مترجم قرآن در نظر گرفته شود و از داشته‌های قبلی هم آگاهی یابد؛ چرا که ممکن است یک عبارت قرآن به صورت تلمیح در شعری و یا نثری به کار رفته باشد که می‌تواند به برگردان آیات کمک کند.