کتایون نجفیزاده، رئیس اداره پیوند اعضا و بیماریهای خاص وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) با تاکید بر اینکه 25 هزار بیمار دیالیزی در کشور وجود دارند، عنوان کرد: از این تعداد در دنیا حدود 50 تا 80 درصد قابلیت انجام پیوند برای آنها وجود دارد که اگر ما 50 درصد آن را برای کشور در نظر بگیریم بنابراین انتظار میرود حداقل ما حدود 12 هزار بیمار نیازمند به پیوند داشته باشیم. از سوی دیگر اگر نیازمندان به سایر اعضای حیاتی را نیز به این آمار اضافه کنیم در این صورت میتوان گفت که 20 هزار نیازمند به پیوند عضو در کشور وجود دارد.
25 درصد بیماران در لیست انتظار پیوند جان خود را از دست میدهند
نجفیزاده با بیان اینکه معمولا به دلیل نرسیدن عضو پیوندی تعدادی از بیماران در لیست انتظار پیوند جان خود را از دست میدهند، گفت: آمار مرگ و میر لیست انتظار در دنیا حدود 10 درصد است ولی در ایران این اعداد و ارقام به 25 درصد میرسد که این آمار در خصوص لیست انتظار پیوند گروه قلب بیشتر مشهود است.
سالیانه بین 5 تا 8 هزار مورد مرگ مغزی در کشور اتفاق میافتد
وی با ابراز تاسف از وضعیت فعلی، خاطرنشان کرد: طبق بررسیهای صورت گرفته سالیانه بین پنج تا هشت هزار مورد مرگ مغزی در کشور اتفاق میافتد که اگر ما در سال سه هزار و 500 اهدای عضو در کشور داشتیم تقریبا هیچ بیماری در لیست انتظار پیوند فوت نمیکرد و از طرفی افراد زنده نیز مجبور نمیشدند یکی از کلیههای خود را به بیماران نیازمند به پیوند اهدا کنند .
رئیس اداره پیوند اعضا و بیماریهای خاص وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ادامه داد: ما سرمایه ملی در کشور داریم که همان اعضای افراد مرگ مغزی است، مقامات کشور ضمن اینکه باید نهایت تلاش خود را به منظور کاهش میزان تعداد مرگ مغزیهای کشور انجام دهند ولی این تعدادی که وجود دارد و به وجود میآیند نیز نباید اعضای سالم خود را به زیر خاک برند، اعضای که میتواند جان بیماران بسیاری را نجات دهد.
کمبود واحدهای فراهم آوری اعضای پیوندی در کشور/ کم کاری برخی از مراکز موجود
نجفیزاده افزود: برای اینکه این کار انجام شود اتفاقات زیادی باید صورت بگیرد، نخست مسئله تعداد واحدهای فراهم آوری و فعالیت آنهاست که این به عهده وزارت بهداشت است. براین اساس تاکنون 16 واحد فراهم آوری اعضای پیوندی و 44 واحد شناسایی مرکز مغزی در استانهای مختلف کشور ایجاد شده ولی طبق قانون مصوب هیئت وزیران باید تمامی دانشگاههای علوم پزشکی واحد فراهم آوری داشته باشند بنابراین تعداد واحدهای فراهم آوری ما کم است.
رئیس اداره پیوند اعضا و بیماریهای خاص وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تصریح کرد: برخی از واحدهایی هم که وجود دارند فعالیت کافی انجام نمیدهند و در نتیجه بیماران مرگ مغزی را شناسایی نمیکنند بنابراین باید در این مورد نهایت تلاش صورت بگیرد که آموزش، نظارت و بازرسی شاهد وجود آمار قابل قبولی در این زمینه باشیم.
تمامی مردم باید از قبل با اصطلاح مرگ مغزی آشنا باشند/ تببین آن نباید به بیمارستانها بکشد
وی به لزوم فرهنگ سازی پیوند اعضا در کشور نیز اشارهای کرد و گفت: مردم ما باید از قبل با این مسئله آشنا باشند و این گونه نباشد که ما در بدترین لحظات زندگی یک خانواده بخواهیم به آنها اطلاعات علمی در خصوص مرگ مغزی بدهیم. ما باید به گونهای فرهنگ سازی کنیم که تمامی مردم با اصطلاح مرگ مغزی آشنا باشند و بتوانند به درستی تصمیم بگیرند.
ارائه اطلاعات غلط در خصوص اهدای عضو جنایت است
نجفیزاده ادامه داد: برای تحقق این مقوله لازم است تمامی ارگانهای کشور و به خصوص رسانهها و صداوسیما اطلاعات درست و دقیق را به مردم بدهند مطمئنا اطلاعات ندادن بهتر از آن است که اطلاعات غلط داده شود. اگر فیلمی پخش شود که در آن بیمار مرگ مغزی زنده شود یا خرید و فروش در مورد اعضای مرگ مغزی که امری غیر ممکن است صورت بگیرد مسلما منجر به کاهش آمار اهدای عضو خواهد شد و این یک جنایت است چرا که اطلاعات غلط به مردم رسیده است.
رئیس اداره پیوند اعضا و بیماریهای خاص وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تاکید کرد: اگر تمامی ارگانها دست به دست هم دهند مطمئن هستم مردم ما به قدری خوب هستند که بتوانند در آن لحظه بهترین تصمیم را بگیرند و راه غلط نروند. بنابراین بیشتر از اینکه نیاز باشد بر روی مردم کار شود شاید لازم است نحوه صحبت با مردم برای فعالان در این بخش روشن شود تا بدانند با مردم چگونه برخورد و اطلاع رسانی کنند.
برپایی دوره بینالمللی اهدای عضو با همکاری کشور اسپانیا
وی اظهار کرد: طبق برنامهریزی صورت گرفته در شهریورماه دوره کشوری آموزش نحوه ارتباط با خانواده افراد مرگ مغزی را در کشور برگزار خواهیم کرد و پس از آن نیز دوره بینالمللی اهدای عضوی را مشترکا با همکاری کشور اسپانیا برپا خواهیم کرد که در آن تمامی هماهنگ کنندکان اهدای عضو کشوری حضور خواهند داشت و مدرک بینالمللی اهدای عضو خواهند گرفت.
تشدید نظارت و بازرسیها از واحدهای فراهم آوری اعضای پیوندی
نجفیزاده با بیان اینکه پس از برگزاری دوره یاد شده به سختی نظارت و بازرسی در این زمینه صورت میگیرد، عنوان کرد: براین اساس لازم است که واحدها براساس آموختههای خود به بهترین شکل به فعالیت بپردازند و اگر این اتفاق بیفتد و رسانهها برای اطلاع رسانی درست به مردم همکاری مناسبی داشته شاند مطمئنم آمار اهدای عضو در ماههای آینده بسیار بالا خواهد رفت و نخواهیم دید بیماری را که در لیست انتظار پیوند به دلیل نرسیدن عضو پیوندی از حق حیات محروم شود.
رئیس اداره پیوند اعضا و بیماریهای خاص وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بیان کرد: اعضای برخی از افراد به دلیل سن بالا یا بیماریهای مسری و بدخیم قابلیت اهدا ندارند ولی سایر افراد را نباید بگذاریم که اعضایشان را با خود به زیر خاک ببرند. حتی در برخی از کشورها اعضای مرگ مغزی را به عنوان سرمایه ملی ذکر میکنند.