حجتالاسلام محمد فاکر میبدی، عضو هیئت علمی جامعه المصطفی(ص) در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا)، درخصوص آزاداندیشی در رشته علوم قرآن و حدیث اظهار کرد: هم اکنون در حوزههای علمیه، پژوهشگاهها، دانشگاهها و در جامعه المصطفی(ص) به عنوان یک نهاد بینالمللی و در سایر مراکز آموزشی بحث آزاداندیشی در رشتههای علوم قرآن دنبال میشود.
وی ادامه داد: این مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی است و من عضو یکی از کرسیهای نظریهپردازی و آزاداندیشی در رشته علوم قرآن هستم. قبلا کرسی علوم قرآن، حدیث و ادبیات با هم بود، ولی امروزه فقه و اصول هم به این کرسی اضافه شده است.
این استاد دانشگاه عنوان کرد: پیشنهاد ما این بود که بین این رشتهها تفکیک شود تا نظریهپردازی دقیقتری حاصل شود، اما حقیقت این است مجموعا کرسیهای آزاداندیشی آن نشاط لازم را ندارد. به نظر من شاید همین عطف شاخههای علوم به یکدیگر یکی از آسیبهای جدی است که سد راه آزاداندیشی در این رشتههای دینی میشود.
ناهمگونی اعضای هیئت داوری
وی توضیح داد: در این جلسات، اهالی علوم قرآن از یک زاویه سخن میگویند و فقها و اصولیون و ادباء از زاویه نگاه خود به مسئله مینگرند و این باعث میشود که جمعبندی کردن این موضوعات مشکل باشد. به نظر من بهتر است کرسیها فقط در رشتههای همگون تمام عیار برگزار شود.
این پژوهشگر علوم قرآنی بیان کرد: قرآن و حدیث تا حد زیادی نزدیک به هم هستند، ولی ادبیات عرب و فقه و اصول را باید در کرسی مستقل دیگر مورد بررسی قرار داد. علم حقوق را میشود با علم فقه هماهنگ کرد، اما فلسفه و کلام و علوم عقلی باید کرسی مستقل داشته باشد.
غیبت اساتید و رسمیت نیافتن جلسات
حجتالاسلام فاکر میبدی خاطرنشان کرد: از دیگر مشکلات برپایی کرسیهای آزاداندیشی، عدم حضور اساتید مدعو است که باعث میشود جلسه به حد نصاب نرسد. اینکه ما از افراد به صرف اینکه یک دعوتی از آنها شود، قول بگیریم و آنها هم نیایند و جلسه به حد نصاب نرسد، امری پسندیده نیست. اگر بخواهیم که کرسیها حقیقتا برگزار شود، باید افراد و اساتید به صورت جدی پای کار بیایند.
وی افزود: اساتید این کرسیها باید خود صاحبنظر باشند و نقاد نظریههای مختلف باشند و به صورت منظم در جلسات شرکت کنند و به صرف اسم و عضویت در این کرسیها بسنده نکنند. جایگاهی که میخواهد این کرسیها در آن برگزار شود، باید دارای مرکزیت علمی و عنوان و شهرت خوبی برخوردار باشد.
آزاداندیشی مطلق، امری پسندیده نیست
این عضو هیئت علمی جامعه المصطفی(ص) در پایان تصریح کرد: اگر همه این عوامل حل شود، میتوانیم به دستاوردهای خوبی در نظریات جدید در علوم قرآن برسیم. در برخی از موارد آزاداندیشی به معنای مطلق آن، یعنی افراد آزاد باشند تا هرچه به ذهنشان میآید بیان کنند، امری مطلوب نیست. زیرا امکان اینکه انسان هرآنچه را که آزاد میاندیشد، بخواهد آزادانه هم بیان کند، وجود ندارد.