به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) نشست خبری حمیدرضا طیبی، رئیس جهاد دانشگاهی امروز دوشنبه 13 مرداد ماه در آستانه سی و چهارمین سالروز تأسیس این نهاد انقلابی برگزار شد.
در بخش اول این نشست خبری رئیس جهاد دانشگاهی به بیان مقدماتی در خصوص شرایط جهاد دانشگاهی در کشور پرداخت و در بخش دوم آن گزارشی از عملکرد این نهاد طی دوران مدیریت خود را ارائه کرد.
طیبی در بخش اول سخنان خود گفت: اقتدار دانش‌بنیان جزو ضرورت‌های نظام است و ما ناچار هستیم این راه را برویم؛ در جهاد دانشگاهی نیز وظیفه خودمان را الگوسازی توان رفتن این راه می‌دانیم تا بیان کنیم که می‌توان راه توسعه را طی کرد.
رفتن راه پیشرفت نیاز به تعامل و برنامه‌ریزی بلند مدت دارد که ما در آن ضعیف هستیم
وی تصریح کرد: با فرهنگ و روحیه جهادی و تعامل ایمان و عمل قطعاً توسعه امکان‌پذیر است. البته رفتن راه پیشرفت نیاز به تعامل و برنامه‌ریزی بلند مدت دارد و اینکه همه نهادهای مرتبط با هم همکاری کنند که متأسفانه در این زمینه در کشور دچار مشکل هستیم.
طیبی به تجربه موفق سایر کشورها در مسیر توسعه اشاره و اظهار کرد: کشورهایی که مسیر پیشرفت موفق خود را طراحی می‌کنند، معمولاً سازمان‌هایی را تعبیه می‌کنند که خارج از ضوابط دست‌وپاگیر دولتی و به صورت غیر دولتی بتوانند راه‌های توسعه را به صورت میان‌بر طی کنند.
چون برنامه‌ریزی پیشرفت دانش‌بنیان نداریم جایگاه جهاد دانشگاهی برای دولت‌ها جا نیفتاده است
وی به تعدادی از این شرکت‌‌ها و مؤسسات در کشورهای پیشرفته اشاره و عنوان کرد: جهاد دانشگاهی نیز با همین ایده در ایران تشکیل شد. اما متأسفانه چون تا به امروز برنامه‌ریزی جامع دراز مدت برای پیشرفت دانش‌بنیان کشور نداشته‌‌ایم، جایگاه جهاد دانشگاهی برای دولت‌ها جا نیفتاده است و زمانی جایگاه جهاد دانشگاهی برای دولت‌ها جا می‌افتد که دولت‌ها به این نهاد مأموریت واگذار کرده و با اعلام مشکلات، خواستار رفع آنها شوند.
همیشه ما به دنبال دولت‌ها بوده‌ایم تا اعلام کنیم کشور چه نیازهایی دارد
طیبی ادامه داد: بر اساس تشخیص خودمان که وجود جهاد دانشگاهی یک ضرورت است به دنبال شناسایی مشکلات، به دست‌آوردن راه‌حل‌ها و ارائه آن به دولت‌ها هستیم. به عبارت دیگر همیشه ما به دنبال دولت‌ها بوده‌ایم تا اعلام کنیم کشور چه نیازهایی دارد و ما چه توانمندی‌هایی داریم.
رئیس جهاد دانشگاهی موفقیت‌های حاصل را نتیجه تلاش اعضای این جهاد دانست و گفت: این اقدامات محدود به چند واحد جهاد دانشگاهی می‌شد، اما کاری که در دوره قبلی مسئولیت انجام دادیم سعی شد که این حرکت را در همه واحدهای جهاد توسعه دهیم، بر همین اساس سندی را تحت عنوان جایگاه جهاد در افق 1404 طراحی کردیم تا مشخص شود جهاد در این افق باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد تا بتواند تأثیرگذارتر شود.
وی افزود: بر مبنای همین سند برنامه چهارم توسعه جهاد تدوین شد که بر اساس آن سعی می‌شود همه واحدهای جهاد دانشگاهی دارای فعالیت‌های شاخص باشند و همه واحدها باید صاحب قطب علم و فناوری شده مرجعیت علمی و فناورانه در سطح ملی و فناورانه پیدا کنند.
طیبی پژوهشگاه رویان را یکی از نمونه‌های این تلاش دانست و اظهار کرد: مجموعه رویان مرجعیت ملی و بین‌المللی پیدا کرده و سعی ما این بود که چند مجموعه دیگر نیز چنین قطبیتی پیدا کنند.
وی در خصوص ارتباط جهاد دانشگاهی با دولت‌های نهم و دهم نیز گفت: علی‌رغم برخی نامهربانی‌هایی که از طرف تعدادی از افراد در دولت نهم و دهم بر جهاد دانشگاهی اعمال می‌شد ارتباط خوبی با بدنه دولت گذشته برقرار شد به طوری که جهاد در عقد قرار دادهای تحقیقاتی و حرفه‌ای و تفاهم‌نامه‌های پژوهشی رتبه اول را در کشور کسب کرد.
وی در خصوص دوره مدیریت جدید خود نیز که از 27 مهر ماه 92 آغاز شده است، گفت: دو استراتژی در دوره جدید انتخاب شد که یکی پیگیری این مسئله است که همچنان ما به دنبال دولت و نظام باشیم و توانمندی‌های خود را ارائه کنیم که به طور طبیعی این استراتژی زمان‌بر است اما آن را در قالب برنامه پنجم توسعه جهاد ارائه کرده‌ایم.
طیبی از ایجاد ارتباط با وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و معاونت علمی و فناوری برای تأمین منابع مالی لازم برای اجرای اهداف تعیین شده و ارتباط مناسب با مجلس برای افزایش بودجه نیز خبر داد و استراتژی دوم جهاد را اینگونه تحلیل کرد که با توجه به تهیه نقشه جامع علمی کشور و اینکه هر سازمان باید نقش خود را در اجرایی شدن نقشه جامع علمی کشور مشخص کند، با شورای راهبردی نقشه جامع علمی کشور صحبت و پیشنهادهای خود را به این شورا ارائه کردیم.
ارائه پیشنهاد تشکیل نهاد ملی پژوهش و فناوری به صورت رسمی
وی به تعدادی از پیشنهادهای ارائه شده از سوی جهاد به شورای راهبردی نقشه جامع علمی کشور نیز اشاره و اعلام کرد: پیشنهاد شده است که جهاد دانشگاهی یک نهاد ملی پژوهش و فناوری به صورت رسمی تشکیل دهد که مسئولیت‌های شاخصی را برای اجرای طرح‌های کلان ملی و پروژه‌های اولیت‌دار کشور بر عهده بگیرد و در قبال آن امکانات دریافت کند.
تأسیس مراکز انتقال و تولید علم و فناوری در طرح‌های توسعه‌ای و عمرانی کشور
رئیس جهاد دانشگاهی ادامه داد: همچنین تأسیس مراکز انتقال و تولید علم و فناوری در طرح‌های توسعه‌ای و عمرانی کشور، عضویت جهاد دانشگاهی در کمیسیون علم و فناوری دولت و رصد و پایش روند‌ها و شاخص تولید فناوری‌ها در حوزه‌های مختلف پیشنهاد شده است.
وی از پیشنهاد طرح «جهت‌گیری‌ها و پیشنهادهای جهاد دانشگاهی برای کمک به اجرای سیاست‌های دولت تدبیر و امید با محوریت تحقق اقتصاد مقاومتی دانش‌بنیان و ایجاد اشتغال برای جوانان» و ارائه آن به دولت تدبیر و امید نیز خبر داد.
طیبی نگرانی رئیس‌‌جمهور در خصوص اشتغال فارغ‌التحصیلان را به حق دانست و گفت: زمانی مراسم فارغ‌التحصیلی برای خانواده‌ها به معنی روز جشن بود اما امروزه این روز به دلیل مسئله اشتغال به روز عزا تبدیل شده است در صورتی که کشور پتانسیل‌های قوی برای ایجاد شغل دارد.
وی در جمع‌بندی این بخش از سخنان خود، محور پیشنهادهای ارائه شده را اینگونه عنوان کرد: محور پیشنهادهای ارائه شده بر این اساس است که فناوری‌هایی که در داخل جهاد کسب کرده‌ایم را در حد ملی و بین‌المللی توسعه دهیم؛ اکنون در حد محدود در حال تولید هستند.
طیبی افزود: جهاد دانشگاهی با گستره جغرافیایی و رسانه‌هایی که در اختیار دارد می‌تواند فرهنگ سازی ایجاد خودباوری و کار آفرینی فارغ‌التحصیلان را بر عهده بگیرد، همچنین با توجه به اینکه یکی از مشکلات مهم در قانون‌گذاری این است که ذینفعان از بخش‌های غیر دولتی در قانون‌گذاری حضور ندارند، جهاد به عنوان نهادی که مراحل مختلف تولید علم را در حوزه‌های مختلف طی کرده است می‌تواند در تدوین برنامه‌ها و ارائه مشاوره به دولت در تدوین قوانین مؤثر باشد.
ارائه گزارش عملکرد
وی در بخش دوم سخنان خود به ارائه گزارشی از عملکرد این نهاد پرداخت و عنوان کرد: تلاش بسیار زیادی شد که توانمند‌های جهاد دانشگاهی به بخش کارفرمایی دولتی و غیر دولتی معرفی شود تا بتوان زمینه را برای عقد قرار دادهای جدید فراهم کنیم اما به دلیل رکود حاکم بر کشور و کمبود منابع مالی شرایط فراهم نیست و به محض اینکه شرایط فراهم شود قراردادهای جدیدی را منعقد خواهیم کرد.
طیبی با اشاره به اینکه با معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری مذاکره و مبلغ مناسبی را هم معاونت و هم جهاد دانشگاهی برای اجرای پروژه‌های جدید در کشور اختصاص داده‌اند، گفت: در سال‌های گذشته تعداد زیادی قرارداد با سازمان گسترش برای تولید فناوری‌های مورد نیاز کشور منعقد شده است.
وی به معرفی تعدادی از این طرح‌ها که به ثمر رسیده و آماده تشکیل شرکت‌های دانش‌بنیان هستند پرداخت و اعلام کرد: طرح تولید ups های اداری که می‌تواند زمینه اشتغال جوانان را فراهم کند، تولید مس و الومینیوم به روش الکترولیز، تولید پست‌های برق مترو و ... تعدادی از این طرح‌ها هستند.
رئیس جهاد دانشگاهی از انعقاد قراردادهایی با صنعت نفت، وزارت نیرو و صدا و سیما نیز سخن گفت و اظهار کرد: برخی این طرح‌ها آماده بهره‌برداری هستند. با مناطق نفت‌خیر جنوب برای ساخت مته‌های سه‌دندانه نیز پروژه‌ای داشته‌ایم که 90 درصد مراحل آزمایشی خود را به صورت موفقیت‌آمیز طی کرده و این برای اولین بار است که چنین محصولی با دانش کاملاً ایرانی تولید شده است.
وی ادامه داد: به سفارش شرکت پایانه‌های نفتی برای جلوگیری از تشکیل رسوبات نفتی در کف مخازن نفتی سامانه‌ای طراحی شده، مجموعه مدار ذره 1800 ولت به سفارش وزارت نیرو ساخته شده، فرستنده‌های رادیویی fm در انواع مختلف تولید شده که اکنون صاحب فناوری پیشرفته در دنیا هستیم و به زودی کار فرستنده‌های تلویزیونی را آغاز می‌کنیم. در پژوهشگاه رویان و پژوهشگاه فناوری‌های نوین ابن سینا و پژوهشگاه گیاهان دارویی نیز فناوری‌هایی ایجاد شده که به دلیل اینکه تخصص من نیست اشاره نمی‌کنم.
طیبی با اشاره به تأکیدات صورت گرفته توسط مقام معظم رهبری و ریاست جمهوری مبنی بر ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان، گفت: بر همین اساس در جهاد دانشگاهی تصمیم گرفتیم که فناوری‌هایی که در جهاد تولید شده است را در قالب شرکت‌های دانش‌بنیان و با پیدا کردن سرمایه‌گذاران مناسب برای تأمین نیازهای ملی و کسب سهم از بازارهای بین‌المللی توسعه دهیم.
ایجاد اولین شرکت دانش‌بنیان در پژوهشگاه رویان
وی از ایجاد اولین شرکت دانش‌بنیان در پژوهشگاه رویان خبر داد و افزود: تلاش می‌کنیم تولیدات رویان را در زمینه سلول‌های بنیادین برای تأمین نیازهای منطقه‌ای و بین‌المللی گسترش دهیم. مجموعه ابن‌سینای جهاد دانشگاهی نیز با سرمایه‌گذاری بانک ملت مجموعه دانش‌بنیانی را برای تولید آنتی‌بادی‌ها در کشور ایجاد کرده است که در حال پیشرفت است؛ به دنبال سرمایه‌گذار برای تشکیل مجموعه‌ای بزرگ برای فناوری‌های الکترونیک قدرت و الکترومکانیک نیز هستیم.
به دنبال سرمایه‌گذار هستیم
وی تصریح کرد: به دنبال سرمایه‌گذارانی هستیم که بتوانیم فناوری‌ها را در قالب شرکت‌های دانش‌بنیان از بدنه جهاد خارج کنیم.
طیبی از تدوین برنامه پنجم توسعه جهاد نیز سخن گفت و اظهار کرد: سعی شده با توجه به توصیه‌های مقام معظم رهبری مجموعه‌ای از برنامه‌ریزی‌ها را انجام دهیم تا بتوانیم حداکثر تأثیرگذاری‌ها را داشته باشیم که یک بحث آن تهیه برنامه پنجم توسعه جهاد بوده است و اکنون بر عهده دولت است که از مجموعه توانمندی‌های جهاد استفاده کند.
نیازمند به روز رسانی دائم افق‌های چشم‌انداز توسعه هستیم اما ...
وی تأکید کرد: پیشرفت دانش‌بنیان کشور نیاز به برنامه‌ریزی جامع و دراز مدت، هماهنگ عمل کردن کلیه نهادهای مرتبط و به روز رسانی دائم افق‌های چشماندازی دارد و اینگونه نیست که یک افق برای 1404 تعریف شود و تا خود 1404 منتظر تحقق آن باشیم بلکه مدام در پایان برنامه‌های توسعه این افق باید به روز رسانی شود اما متأسفانه فرماندهی پیشرفت کشور فرماندهی مناسبی نیست.
دولت‌ها سعی می‌کنند برنامه‌ها را بدون شاخص تدوین کنند تا مورد سؤال قرار نگیرند
رئیس جهاد دانشگاهی با اشاره به اینکه به یک شورا و مجموعه‌ای که این سیاست‌گذاری عالی در کشور را به درستی انجام و رصد کند نیاز داریم، گفت: تجربه برنامه‌های گذشته که توسط دولت‌ها تهیه شده بود این بود که دولت‌ها سعی می‌کنند برنامه‌ها را بدون شاخص تدوین کنند تا مورد سؤال قرار نگیرند در صورتی که برنامه باید شاخص‌مدار باشد تا سنجیده شود.
وی شورای عالی انقلاب فرهنگی را محل مناسبی برای این سیاست‌گذاری‌ها و رصد برنامه‌های توسعه‌ای دانست و گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌تواند با تغییراتی این کار را انجام دهد.
مدیران امید دارند مذاکرات هسته‌ای به نتیجه برسد تا خرید کنند
طیبی مطلب مهم دیگری که باید ذکر شود را اینگونه عنوان کرد: گاهی احساس می‌شود همه هم وغم برخی از مدیران این است که امید دارند مذاکرات هسته‌ای به نتیجه برسد و بعد سریع به سراغ خریدهای خارجی بروند تا خرید‌هایی برای سریع‌تر اجرا شدن پروژهها انجام دهند و مسئله غم‌انگیز خریدهای تکراری باز هم تکرار شود در حالی که با یک برنامه‌ریزی دقیق می‌توان هم نگرانی دولت‌مردان در زمینه اجرای سریع پروژهها را رفع کرد و هم از بازار داخلی حداکثر استفاده را انجام داد.
تقاضا از دولت: اجازه ندهند توانمندی که در داخل ایجاد شده از خارج تهیه شود
وی افزود: قطعاً در این مذاکرات، خارجی‌ها اینگونه عمل می‌کنند که پولی که خارج از کشور است برای خرید از خودشان اختصاص پیدا کند ولی مذاکره کنندگان ما باید هوشمند باشند. ما ضمن اینکه حمایت قاطعانه از دولت و تلاش‌هایی که برای رفع تحریم صورت می‌گیرد انجام می‌دهیم، اما از دولت تقاضا داریم به هیچ وجه اجازه ندهند توانمندی که در داخل ایجاد شده از خارج تهیه شود.
رئیس جهاد دانشگاهی تصریح کرد: باید برای انجام خریدهای خارجی برنامه‌ریزی برای انتقال تکنولوژی صورت گیرد و ما به عنوان جهاد دانشگاهی آمادگی کامل پذیرش مسئولیت برنامه‌ریزی برای انتقال تکنولوژی را بدون توقف و آسیب‌دیدن پروژه‌های ضروری کشور داریم.
وی در پایان تصریح کرد: دولت تدبیر و امید در برنامه‌ای که برای خروج از رکود ارائه کرده یکی از راه‌حل‌ها را افزایش صادرات غیر نفتی عنوان کرده است اما ما زمانی می‌توانیم صادرات داشته باشیم که اول محصولات را در داخل کشور استفاده کنیم بنابراین باید ضمانت خرید محصولات داخلی را نیز در نظر بگیریم.
طیبی اعلام کرد: طرح‌هایی که از سوی ما به دولت و شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد شده در طول دو تا پنج سال آینده می‌تواند 20 هزار شغل مستقیم و 120 هزار شغل غیر مستقیم برای فارغ‌التحصیلان و جوانان ایجاد کند.