به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، نشست خبری تشریح اقدامات کارگروه روانشناسی شورای تحول و ارتقای علوم انسانی صبح امروز، چهارشنبه، 23 مردادماه با حضور سیدحمید طالب‌زاده، دبیر شورای تخصصی تحول و ارتقای علوم انسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی و علی فتحی آشتیانی، رئیس کارگروه روانشناسی شورای تحول و ارتقای علوم انسانی و حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر آذربایجانی، عضو این کارگروه برگزار شد.
در ابتدای این نشست طالب‌زاده با اشاره به پیشینه فعالیت این شورا اظهار کرد: مقام معظم رهبری در سال 87 بحث تحول در علوم انسانی را مطرح فرمودند و در این راستا شورای تحول و ارتقای علوم انسانی با 15 کارگروه فعالیت خود را آغاز کرد. این نخستین نشست خبری این شورا است و سیاست ما در این زمینه این است که ابتدا فعالیت‌های خود را به حد قابل قبولی برسانیم و سپس درباره آنها اطلاع‌رسانی و تبلیغ کنیم.
وی ادامه داد: این شورا بحث تعداد پذیرش دانشجویان در رشته‌های علوم انسانی و بحث نیاز هر منطقه به تعداد دانشجویان و بحث آمایش سرزمینی را در دست اجرا دارد که قطعا درباره تعداد پذیرفته‌شدگان این رشته‌ها بر اساس نیاز کشور، اشتغال و ...بررسی‌ها و اقدامات لازم را انجام می‌دهد.
فتحی آشتیانی سخنران دوم این نشست خبری بود که ضمن تشریح فعالیت‌های این کارگروه عنوان کرد: کارگروه روانشناسی کار خود را از 21 دی ماه سال 1389 آغاز کرد و در ترکیب آن 20 نفر به عنوان اعضای شورای مرکزی آن انتخاب شدند که همگی از اساتید با سابقه و معروف این عرصه هستند. ما در جلسات خود همواره حداقل 12 نفر از این اساتید را به همراه داشتیم و 61 جلسه دو تا 8 ساعته برگزار کردیم.
رواج جزوه‌محوری به جای کتاب درسی
وی با بیان گزارشی از وضع موجود افزود: رشته روانشناسی 25 سال بود که مورد بازبینی قرار نگرفته بود و تعداد دانشجویان آن توسط دانشگاه‌هایی مانند پیام نور و دانشگاه آزاد اسلامی گسترش بی‌رویه داشت. 80 درصد منابع این رشته غالبا ترجمه و قدیمی بودند و جزوه‌محوری جای منابع را گرفته بود و پژوهش‌ها حتی در مقطع دکتری بسیار سطح پایین و بدون توجه به نیازهای جامع انجام می‌شد.
83 درصد دانشجویان این رشته بانوان هستند!
این استاد دانشگاه تصریح کرد: ما ابتدا وضع موجود 10 دانشگاه برتر آمریکا، 10 دانشگاه برتر اروپا، دانشگاه‌های برتر جهان اسلام و چند دانشگاه شرق آسیا را بررسی کردیم و نکات قوت آنها را استخراج کردیم. در کشور ایران 250 هزار نفر در مقاطع مختلف رشته روانشناسی در دانشگاه مشغول به تحصیل هستند که 222 هزار نفر در مقطع لیسانس تحصیل می‌کنند که 83 درصد آنها را بانوان تشکیل می‌دهند.
وی ادامه داد: در مقطع کارشناسی ارشد 26 هزار نفر وجود دارند که تنها 10 درصد آنها در دانشگاه‌های دولتی تحصیل می‌کنند که بیش از 70 درصد را بانوان تشکیل می‌دهند. بقیه نفرات نیز در مقطع دکتری ادامه تحصیل می‌دهند که نیمی از جمعیت دانشجویان دکتری را بانوان تشکیل می‌دهند. این حجم از پذیرش دانشجو باعث تاثیر منفی بر کیفیت تدریس اساتید نیز شده است به گونه‌ای که برخی از اساتید به اندازه 40 واحد درسی تدریس دارند.
رئیس کارگروه روانشناسی شورای تحول و ارتقای علوم انسانی گفت: ما جلسات متعدد را با حضور بیشتر اساتیدی که معتقد به بحث تحول در این رشته بودند برگزار کردیم و سرفصل‌ها و عناوین این رشته را تدوین کردیم و در گردهمایی‌های تخصصی از نقاط قوت و ضعف و نظرات اساتید درباره شیوه تدریس آنها مطلع شدیم.
وی اظهار کرد: این سرفصل‌ها در سال 1393 با همکاری سازمان سنجش به صورت اختیاری در دانشگاه‌ها ارائه می‌شود، ولی در سال 1394 متون درسی این رشته کاملا متفاوت تدریس می‌شود. البته دو دانشگاه علامه طباطبایی و شهید بهشتی از سال گذشته این سرفصل‌ها را اعمال کردند و دانشجویان آنها در ترم دوم و سوم هستند.
فتحی آشتیانی تصریح کرد: در دوره جدید، 118 واحد تخصصی و 20 واحد عمومی عرضه می‌شود و دانشجو در مقطع کارشناسی بدون داشتن گرایش این دوره را به اتمام می‌رساند و در مقطع کارشناسی ارشد گرایش خود را انتخاب می‌کند. از نظر ما مقطع کارشناسی زمانی برای آشناشدن با مبانی و نظرات مختلف روانشناسی آن است و نه متخصص شدن در آنها.
ایجاد سرفصل‌های جدید
وی توضیح داد: بیش از 80 درصد عناوین این دوره مانند گذشته است و فقط سرفصل‌های آن دچار تغییر شده است و منابع جدید تدوین شد و سرفصل‌هایی مانند روانشناسی از دیدگاه قرآن و حدیث، معرفت‌شناسی، روانشناسی دین، فلسفه اسلامی، و ... اضافه شده است تا دانشجو بتواند با پیشینه روانشناسی اسلامی آشنا شود و در برابر نظرات غربی، قدرت نقد را داشته باشد.
حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر آذربایجانی، عضو این کارگروه سخنران دیگر این نشست بود که با اشاره به کاستی‌های رشته روانشناسی خاطرنشان کرد: 93 درصد پژوهش‌هایی که در این رشته انجام می‌شود، کمی است در حالی که در دنیا پژوهش‌های این رشته چندین سال است که به سمت کیفیت‌گرایی سوق داده شده است.
وی ادامه داد: روانشناسی باید در عمل بتواند به نیاها بومی توجه کند و بتواند مشکلات جامعه را حل کند. از این رو در سرفصل‌هی جدید سعی شده است که نگاهی جامع از این علم به دانشجو ارائه شود و نیازهای روحی و معنوی انسان را که چالش بزرگ غرب است، مورد توجه قرار دهیم.
این استاد دانشگاه گفت: در سال 93، دانشگاه‌های علامه، شهید بهشتی، اراک، بابلسر، بجنورد، بین‌المللی قزوین، مراغه، خوارزمی کرج و اردکان اینشته را به صورت اختیاری ارائه می‌کنند و مجموعا 25 دانشگاه کشور اعلام آمادگی کردند که این سرفصل‌ها را در سال 93 اعمال کنند و دانشجو بپذیرند.
ارزیابی مستمر کارایی تغییرات
این عضو کارگروه روانشناسی شورای تحول و ارتقای علوم انسانی در پایان ابراز کرد: فعالیت این کارگروه به اتمام نرسیده است و در یک بازه پنج ساله، از نقاط قوت و ضعف آن به صورت ارزیابی دائمی باخبر می‌شود و در حین اجرا نیز اصلاحات لازم را اعمال می‌کند.