امیرعبدالرضا سپنجی، رئیس پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، با اشاره به سازوکارهای غربال‌گری اطلاعات در شبکه‌های اجتماعی، اظهار کرد: کاربر زمانی که خبر و اطلاعی به دستش می‌رسد باید حداقل از دو منبع معتبر و بی‌طرف، آن را ارزیابی کند تا به صحت و سقم آن پی ببرد. در شبکه‌های اجتماعی کاربران به دلیل مجازی‌بودن فضا و ارتباطات مجازی تنها به دلیل آنکه در گروه اعلام حضور کرده باشند، بلافاصله فایلی را که برای‌شان ارسال می‌شود را برای دیگر اعضای گروه ارسال می‌کند.

وی ادامه داد: رسانه‌های دنیا به واسطه شبکه‌های اجتماعی اخبار را در اختیار مخاطبان‌شان قرار می‌دهد اما متأسفانه در کشورمان چنین رویکردی وجود ندارد و کاربران بدون ارزیابی از صحت و سقم مطلب آن را برای دیگر اعضا ارسال می‌کنند. یکی از دلایل این امر جلب توجه کردن در گروه‌های مختلف شبکه‌های اجتماعی است.

رئیس پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی تصریح کرد: در شبکه‌های اجتماعی به دلایل و مسائل روانشناختی و جلب توجه کردن افراد، فضایی ایجاد می‌شود که می‌توان از آن به نام شایعه‌پراکنی نام برد و کاربران مستقر در گروه‌های شبکه‌های اجتماعی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

وی بیان کرد: غفلت رسانه‌های جمعی‌ از خبررسانی درست سبب شده است که بسیاری از کاربران اخبارشان را درست یا غلط از شبکه‌های اجتماعی جستجو کنند. در دوره‌ای این نیازها از طریق فیس‌بوک و توییتر تأمین می‌شد اما امروز شاهد جستجوی آنها در شبکه‌های اجتماعی بر بستر موبایل همچون لاین، وایبر و واتس‌آپ هستیم.

عضو هیئت علمی و استادیار گروه مطالعات رسانه، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تصریح کرد: زمانی که رسانه‌های عمومی، سنتی و جمعی‌مان همچون صداوسیما و روزنامه‌ها اخبار دقیق و درست را پوشش نمی‌دهند و به نحوی با بی‌اعتنایی و بی‌محلی به مخاطبان سبب می‌شود که مردم به سراغ دیگر کانال‌های ارتباطی می‌رود و نباید چندان از این وضعیت شگفت‌زده شد که چرا مردم نقل خبر می‌کنند و به شایعه دامن می‌زنند.

وی بیان کرد: متأسفانه خط‌قرمزهای خودساخته‌ای که توسط رسانه‌های عمومی، سنتی و جمعی ایجاد می‌شود، اشتباه است، زیرا نیاز ارتباطی مهم‌ترین نیاز انسان یعنی نیاز به اطلاعات و خبراست و زمانی که رسانه‌های سنتی و عمومی به دلیل سیاست رسمی مراجع قضایی، قانونی و دولت، به این نیاز پاسخ نمی‌دهند و چشم‌پوشی می‌کنند، قطعا مخاطب نیازش را از رسانه‌ای دیگر مرتفع می‌کند و به مرور مشتری ثابت آن رسانه‌ می‌شود. به همین شیوه به راحتی مخاطبان خود را از رسانه‌های داخلی از دست می‌دهیم.

سپنچی اظهار کرد: باید به این خط قرمزها بیشتر و جدی‌تر توجه کنیم. بسیاری از مواقع خودسانسوری‌ها سبب می‌شود تا در بسیاری از مواقع ریاکارانه حقایق را بپوشانیم و تنها از خوبی‌ها بگوییم و نقد نکنیم که در این صورت جامعه دچار بحران‌های اخلاقی، رفتاری، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی می‌شود.