بدخلقی، تمسخر، حرص، حسد، بدگمانی، فخرفروشی، خصومت، سرزنش، ظلم، غفلت، فحش، فسق، فساد میان مردم، انتقام، قساوت قلب، لعن، مکر، نفرین، نفاق، آزار؛ هنوز تمام نشده باز هم هست، اهانت، بخل، جهل، خشونت، دروغ، سخنچینی، شک، طمع، عصیان، عیبجویی، غیبت و بسیاری دیگر از رذایل اخلاقی خصلتهایی هستند که وجود آنها مانع همدلی است.
یعنی اگر میخواهیم در کشورمان همدلی وجود داشته باشد، همدلی میان مردم با همدیگر، همدلی میان سیاستمداران جناحهای مختلف، همدلی میان تمام کسانی که به نحوی صدای مردم هستند یا صدایشان را مردم میشنوند، همدلی میان همه آنهایی که فکر میکنند منافعشان با همدیگر متفاوت و یا مخالف است، همدلی میان تمام کسانی که تفاوت افکارشان تفاوت در رفتارشان را ایجاد کرده است و در یک کلام اگر میخواهیم در میان ایرانیان همدلی ایجاد کنیم باید برای کاهش رذایل اخلاقی در جامعه ایران تلاش کرد.
هر ساله مقام معظم رهبری پس از تحویل سال نامی برای سال جدید اعلام میکنند. عنوانی نه تنها به صرف یک نام بلکه به عنوان اولویتگذاری در برنامهریزی امور کشور که باید مورد توجه مردم و مسئولان قرار گیرد.
نوروز 78 اولین سال با نام ویژه
نوروز 78 اولین سالی بود که مقام معظم رهبری نامی مشخص را برای سال برگزیدند؛ سال امام خمینی (ره). دلیل این نامگذاری همزمانی آن سال با یکصدمین سالگرد تولد بنیانگذار کبیر جمهوری اسلامی ایران بود. سال 79هم سال «امام علی (ع)» نام گرفت که دلیل آن وجود دو عید غدیر در آن سال بود. این اتفاق در سال بعد هم تکرار شد تا نخستین سال دهه 80 مجدداً سال «امیرالمومنین (ع)» نام بگیرد. رهبر معظم انقلاب سال 1381را نیز به عنوان سال «عزت و افتخار حسینی» نامگذاری کردند که دلیل این نامگذاری، تقارن ماه محرم و سالروز شهادت سیدالشهدا(ع) با ایام نوروز بود.
سال 1382سال «خدمتگذاری» بود و سال بعد سال «پاسخگویی». سال 84 سال «همبستگی ملی و مشارکت عمومی» نامگذاری شد، سال 85 به نام مبارک «پیامبر اعظم (ص)» انتخاب شد. دلیل این نامگذاری از آن جهت بود که در آن سال دوبار تاریخ وفات پیامبر(ص) در تقویم بود. سال 86 نیز سال «اتحاد ملی و انسجام اسلامی» نام گرفت.
ایشان سال 87 را سال «نوآوری و شکوفایی» نامیدند. سال 88 هم از سوی حضرت آیتالله خامنهای سال «اصلاح الگوی مصرف» نام گرفت، سال 89 به عنوان سال «همت مضاعف و کار مضاعف» نامیده شد، سال 90 سال «جهاد اقتصادی»، سال 91 سال تولید ملى و حمایت از کار و سرمایه ایرانى، سال 92 سال حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی، سال 93 سال اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی و در نهایت سال جاری با عنوان سال دولت و ملت، همدلی و همزبانی نام گذاری شد.
پس از اعلام این عنوانها مسئولان کشور به روشهای مختلف این نامگذاری را در سخنرانیها و برنامههای خود مورد استفاده قرار داده و عموماً همایشها و نشستهایی برای دستیابی به آنچه محور نامگذاری سال است برگزار میکنند.
البته توجه صرفاً شعاری به این نامگذاری و اکتفا به برگزاری همایشهای بعضاً صوری آن هم با صرف هزینههای هنگفت مسئلهای بود که مورد انتقاد مقام معظم رهبری قرار گرفت و موجب شد تعداد همایشهایی که با محور شعار سال برگزار میشود کاهش پیدا کند، البته این کاهش قرار بود با هدف توجه عملی به تحقق شعار سال صورت گیرد اما نتیجه مطلوبی حاصل نشد.
6 سال پیاپی توجه به اقتصاد در نامگذاری سال؛ اکنون اقتصاد ما در چه شرایطی است؟!
شش سال پیاپی توجه به اقتصاد در نامگذاری سال نشان دهنده توجه و تأکید بر اصلاح اقتصادی کشور بود اما بررسی وضعیت اقتصادی نشان میدهد مسئولان همچنان نامگذاری سال را بیشتر محور سخنرانیهای خود میدانند تا برنامههای عملی و اجرایی.
اثبات این ادعا را میتوان در کلام مقام معظم رهبری شاهد بود که عنوان کردهاند: «من بیش از یک هزار بار واژه اقتصاد مقاومتی را از زبان مسئولان شنیدهام ولی عملی متناسب با آن ندیدهام».
«همدلی» یک محور از چهار محور نام گذاری سال 94 است. محوری فرهنگی که عمل به آن تأثیرهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی خواهدداشت. اما رذایل اخلاقی که در اسلام به خوبی، تفکیک و با بیان جزئیات نام برده شده است، از موانع بزرگ همدلی هستند. چگونه میتوان با داشتن رذایل اخلاقی همچون دروغ، مکر، خیانت به ویژه خیانت به بیتالمال، رحم نکردن به یکدیگر، پارتیبازی، ریاکاری و ... جامعهای هم دل داشت.
بیایید فرض کنیم که قرار است نام گذاری سال جاری بیش از سالهای گذشته مورد توجه مسئولان به ویژه مسئولان فرهنگی قرار داشته باشد، آیا این مسئولان طرح و برنامهای عملی برای کاهش رذایل اخلاقی که مانع همدلی و همزبانی است دارند؟