حجت‌الاسلام و المسلین محمدتقی فاضل‌میبدی، استاد حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، در خصوص امام علی‌النقی(ع) گفت: امام هادی(ع) هیچ وقت داعیه قدرت نداشت، ولی نفود معنوی گسترده‌‌ای در میان مردم داشت که باعث ترس و وحشت حاکمان عباسی شده بود.
میبدی در پاسخ به این پرسش که با توجه به قلت احادیث وارده از آن حضرت، شیعیان چگونه می‌توانند از ایشان درس بگیرند، گفت: الگو بودن تنها به تالیف، کتاب، روایت و قلم نیست و الگو می‌تواند از جهت عملی، فعلی و شیوه رفتار در میان مردم مطرح شود و ایشان از این جهت بهترین الگو است.
استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: امام هادی(ع) یا امام دهم شیعیان مدت چهل سال زندگی کردند که در زمان چند خلیفه عباسی بود.
وی تصریح کرد: خلفای عباسی انسان‌های قدرت‌طلبی بودند و خیلی از اولاد پیامبر وحشت داشتند و از این که امام شیعیان شاید روزی بر علیه حکومت عباسی خروج کرده و قدرت را از این‌ها بگیرند، می‌ترسیدند. بدترین خلیفه در طول حیات امام هادی(ع) متوکل عباسی بود که بسیار حاکم خشک، لجوج و مستبدی در میان حکام بنی‌عباس بود و امام هادی هم بیشتر عمرش در زمان این خلیفه به سر برد.
میبدی افزود: همین متوکل عباسی بود که ایشان را از مدینه به سامرا آورد، زیرا دید که اگر ایشان در مدینه باشند کرسی درسی که اجدادش داشتند را ادامه خواهد داد و ممکن است که افراد بسیاری اطرافش جمع شوند و او روزی خروج کند. به هر حال انسان‌های مستبد و قدرت‌طلب از کسانی که صاحب نفوذ معنوی در جامعه هستند وحشت دارند، حال آنکه ایشان چنین مقصودی هم نداشته باشند.
این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه امام هادی(ع) هیچ وقت داعیه قدرت نداشت، گفت: البته ایشان نفود معنوی گسترده‌‌ای در میان مردم داشتند و از آنجا که متوکل عباسی زورگو و ترسو بود، باعث وحشت این حاکم عباسی شده بود. دلیل این مساله آن است که خلیفه مستند و زورگو می‌ترسد که دیگران قصد قدرت او را بکنند.
وی ادامه داد: متوکل دستور داد که امام علی النقی(ع) را از مدینه به سامرا بردند. فاصله این دو شهر بسیار زیاد بود و همان جا هم در زمان معتمد عباسی بود که ایشان مسموم و شهید شد.
میبدی تصری کرد: متاسفانه نمی‌توانستند کرسی درسی داشته باشند و از ایشان روایت زیادی باقی نمانده است و دلیل آن است که به ایشان فرصت داده نشد. به هر حال ایشان بیست سال در سامرا بود و در بدو ورود به این شهر هم بیست سال داشتند. آنجا تحت نظر بوده و ماموران زیادی مواظب ایشان بودند، چند بار خانه شان تفتیش شد و ماموران هر چه بود بردند، لذا مجالی برای اینکه سخنی بگوید و حدیثی به یادگار بگذارد، نداشتند.
وی افزود: اگر ایشان در مدینه مانده بود، این مسئله اتفاق نمی‌افتاد، آنجا بالاخره کسانی که از نوادگان صحابه پیامبر بودند، حضور داشتند و آنجا بحث، درس و کلام مطرح بود و مسجد پیامبر محل فعالیت‌های علمی در آن زمان بود. در آن زمان، سامرا محیط خشک، کم‌فرهنگ یا بی‌فرهنگی بود. ایشان به بدترین جایی که ممکن بود تبعید شدند که هیچ بویی از فرهنگ، روایت و تفسیر قرآن در آنجا نبود.
میبدی در خصوص ارزیابی اینکه برخی معتقدند کم بودن حدیث از ایشان به خاطر این است که ایشان می‌خواستند مردم را برای دوران غیبت آماده کنند، گفت: من این را قبول ندارم، امام اگر مجال می‌داشتند و آزاد بودند، حتما احادیث زیادی داشتند. کسی که سال‌ها در حصر و حبس بوده است، نمی‌توانسته سخن گفته یا حدیثی بگوید.
وی افزود: اگر ایشان مانند امام صادق آزادی داشت، قطعا احادیث زیادی از ایشان نقل می‌شد. البته احادیث ایشان همان احادیثی بوده است که از اجداد معصومشان نقل می‌کردند و چیز تازه‌ای نبود ولی به هر حال مردم مشکلات داشتند وایشان پاسخ می‌دادند و در عین حال عرصه برای ایشان تنگ شد و موفق نشدند این کار را انجام دهند.
میبدی در خصوص زیارت جامعه کبیره که به ایشان منسوب است، گفت: مرحوم شیخ طوسی در تهذیب و صدوق در من لایحضر الفقیه این زیارت را به امام هادی(ع) نسبت داده‌اند، اما برخی تحقیقاتی کرده‌اند و معتقدند که سندش درست نیست.