برخلاف برخی ادعاها که جامعه دینمدار را جامعه‌ای منزوی و بدون طراوت تفسیر می‌کنند اتفاقاً گشاده‌رویی و پویایی و نشاط از جمله مؤلفه‌های جامعه دینی است؛ ابتهاج، روی گشاده تأثیر مستقیمی بر درک و تعقل درست افراد یک جامعه دارد، درک و تعقلی که به عنوان دو مؤلفه لازم و ضروری شرط رسیدن ابنای بشری به سرمنزل مقصود و در بینش دینی رستگاری و عاقبت به خیری است.
شاید به همین خاطر باشد که یکی از بیشمار نام‌هایی که برای بهشت به عنوان جایگاه قرار و ثبات انسان‌های راست کردار انتخاب شده بهجت است کما‌اینکه به این مقوله در کلام معصوم(ع) نیز بسیار تأکید شده و از امام صادق(ع) نقل است که ایشان فرمودند: «اهل بهشت چهار نشانه دارند: روی گشاده، زبان نرم، دل مهربان و دست بخشنده» (طرائف‌الحکم – جلد 2 - صفحه 361).
با این وجود باید به این نکته اشاره کرد که گشاده‌رویی که تبسم و خنده و مزاح از جمله مصادیق آن است همچون همه اموری که مورد توجه شرع اسلام بوده دارای حدود و قوانینی است و مجدد از فرمایش معصوم(ع) چنین مستفاد می‌شود که از حد گذشتن این مسئله مذموم است همچنانکه گفته شده در اسلام اصل مزاح مذموم نیست بلکه مداومت بر آن است که مذموم و خوار شمارده می‌شود.
اصولاً بیهوده خندیدن و یا اینکه کسی را مضحکه عام و خاص کردن تا به این واسطه بتوان دقایقی خنده و بشاشیت را میهمان جمعی کنیم امری نفی شده و از جمله تأکیدات دیگر قانون شرع است و با وجود آنکه بسیار از سوی بزرگان دین سفارش به بذله‌گویی و ایجاد فضای نشاط و شادی در میان جماعت مسلمین شده است اما اگر این مسئله مداومت یافته و بیهوده و بی‌جهت باشد نشان از سبک‌سری است و از دست رفتن وقار، شأن و مرتبه امت اسلامی را به دنبال خواهد داشت.
حال که عزم مدیران فرهنگی و هنری به ویژه رسانه ملی بر این مقوله جزم شده است که با تولید و پخش برنامه‌هایی سرگرم‌کننده و پرنشاط، شادابی و طراوت را به میان خانواده‌های ایرانی بیاورند پس چه بهتر که در طراحی و تولید چنین برنامه‌هایی نهایت سعی به عمل آید تا آنچه که روی آنتن می‌رود سرآخر تنها خنده و شادی بی‌معنی آن هم از سر برآمدن غرایز حاصل نشود بلکه جامعه را پویا و پرنشاط به تعقل و سازندگی زندگی خود و خانواده که بخش کوچک تشکیل‌دهنده جامعه بزرگ ایرانی هستند سوق دهد.
«خنداونه» از جمله برنامه‌های مفرح و شاد این شبهای شبکه «نسیم» است، برنامه‌ای که فاز نخست آن از تابستان سال گذشته آغاز شد و با فرا رسیدن ایام محرم و صفر متوقف و اواسط فروردین‌ماه امسال و پس از پشت سر گذاشتن ایام سوگواری فاطمیه، فاز دوم آن با ساختاری جدید از نظر طراحی دکور و صحنه‌آرایی اما با تأکید بر همان آیتم‌های همیشگی روی آنتن پخش رفت.
آنچه که در مورد جایگاه خنده و نشاط و گشاده‌رویی در میان جامعه مسلمان ایرانی به میان آمد در حقیقت مقابل کردن این تأکیدات با ساختار و محتوای برنامه‌هایی همچون «خندوانه» و مشابه آن است و طرح این پرسش که آیا صرف خنداندن و یا حتی القای حس خنده به بهانه‌های واهی و بی‌مورد می‌تواند رسالت فرهنگی مسئولان را در قبال فراهم‌آوردن بستر مناسب به جهت دارا بودن جامعه‌ای پویا و پرنشاط جامه‌عمل پوشاند؟!
از حق نگذریم همه آیتم‌های برنامه «خندوانه» نیز بد و مطرود نیست؛ به ویژه آیتم نمایشی آن که شخصیتی نمایشی تحت عنوان نیما آن را اجرا می‌کند و حاوی نکاتی عمیق و دربردارنده معضلات و مشکلات اجتماعی آن هم به زبان طنز است و یا دعوت از میهمانان فرهیخته در هر منصب و جایگاه اجتماعی که تجربیات تلخ و شیرین زندگی خود را با حضار در استودیو و بینندگان داخل منازل به اشتراک می‌گذارند اما مگر این چند آیتم چه میزان از زمان قریب به 60 دقیقه‌ای برنامه «خندوانه» را به خود اختصاص می‌دهند؟
شوخی‌های گاه زننده مجری با حضار در استودیو و البته میهمانان دعوت شده به برنامه که حتی اگر از نظر مقام و جایگاه اجتماعی فردی معمولی باشند اما به واسطه سن و سال غالباً بالایی که نسبت به مجری و سایر اشخاص حاضر در محل اجرای این برنامه دارند و رعایت نشدن بسیار از شئون شرعی و حتی عرفی در برقراری دیالوگ با آنها، آیتم کمدین‌های برنامه که به طرزی نامناسب و خارج از عرف رایج برنامه‌سازی تلویزیونی که البته در اغلب اوقات هنجارهای رایج اجتماعی و مناسبات میان افراد جامعه را نیز می‌شکنند به راستی قرار است چه الگویی را از نوع، سبک و شیوه زندگی ایرانی و اسلامی در اختیار خیل عظیم بینندگان که معمولاً همه اعضای خانواده از کوچک تا بزرگ را شامل می‌شود ارائه نماید؟ آیا تنها و تنها به این خاطر نیست که به هر بهانه و قیمتی که شده سعی کند ایرانی را بخنداند که تجربه ثابت کرده است خنداندن ایرانی کار ساده‌ای نیست.
به نظر می‌رسد که «خنداونه» نیز درگیر همان کلیشه‌های رایج تولید برنامه‌های ترکیبی تلویزیون شده باشد و چون خلاقیت و نوآوری در طراحی آیتم‌های گوناگون خود ندارد معمولاً با فرض یک ساختار تکراری که شاید در ابتدای پخش این برنامه جذابیت داشت اما به تدریج آن را از دست داده است، بدون هیچ محتوای مؤثر و مناسبی سعی در پر کردن فضاهای خالی ساختاری خود با تمسک به هر حربه و دستاویزی داشته باشد.
به هر حال «خنداونه» تولید و از شبکه «نسیم» پخش می‌شود که صرفاً بخنداند، دقایقی از ساعات زندگی افراد را با بیهوده خندیدن به جهت فراغت از مشکلات و معضلات و دغدغه‌های زندگی روزمره پر کند در حالیکه این برنامه باید به این مهم توجه داشته باشد که مخاطب تلویزیونی را به آگاهانه خندیدن تشویق کرد، چرا که این شکل شادی و نشاط، ماناست و اثرات عمیق‌تری به نسبت شادی کاذب حاصل از بیهوده خندیدن دارد.