حجت‌الاسلام والمسلمین حمیدرضا مطهری، مدیر پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(ع) در گفت‌وگو با کانون خبرنگاران نبأ وابسته به خبرگزاری ایکنا، در ارتباط با جایگاه حضرت خدیجه(س) در نزد پیامبر(ص) و نقش ایشان در پیشبرد دین مبین اسلام، گفت: حضرت خدیجه(س) مهم‌ترین و گرامی‌ترین همسر پیامبر(ص) و محبوب‌ترین آنها بودند. ایشان در زمانی حضرت رسول(ص) را یاری کردند که نه‌تنها زنان که هیچ‌کدام از مردان جامعه حجاز حتی تمایلی به حضرت رسول(ص) نداشتند. اگر به مسلمانان نخستین و گزارشاتی که در این باره نقل شده نگاهی داشته باشیم متوجه می‌شویم که نخستین مسلمانان دو نفر بودند. در مردان حضرت امیرالمؤمنین(ع) و در زنان حضرت خدیجه(س). حضرت خدیجه(س) در موقعیتی به یاری پیامبر(ص) برخاست که کسی جرئت پیوستن به حضرت را نداشت.
وی افزود: ایشان از ثروتمندان دوران خود در جامعه عرب به شمار می‌آمدند و افراد بسیاری خواهان ازدواج با حضرت خدیجه(س) بودند اما این بانوی بزرگوار با توجه به ویژگی‌هایی که در حضرت رسول(ص) دیده بود خود ایشان برای ازدواج با پیامبراکرم(ص) پیش‌قدم شد و این ازدواج اتفاق افتاد که این نکته‌ای است که در مورد زندگی حضرت خدیجه(س) باید مورد توجه قرار گیرد.
مادری حضرت زهرا(س)
مدیر پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(ع) با اشاره به ازدواج رسول‌الله(ص) با حضرت خدیجه(س)، بیان کرد: قطعا حضرت رسول(ص) نیز ویژگی‌ها و کمالاتی در ایشان دیدند که ایشان را به همسری پذیرفتند و حضرت خدیجه(س) به‌عنوان مادر حضرت زهرا(س) که مادر ائمه(ع) هستند مفتخر شد هرکس نمی‌تواند شایستگی این را داشته باشد. در این‌باره باید توجه داشته باشیم که در مورد معصومین(ع) این روایت را داریم که آنها از سلب‌های طاهر به ارحام مطهره منتقل می‌شدند و قطعا این ویژگی در حضرت خدیجه(س) بوده که برای این جایگاه مهم انتخاب شده و حضرت رسول(ص) هم قطعا صداقت و پاکدامنی خاصی را در ایشان دیده بودند که این ازدواج آسمانی صورت گرفت.
حجت‌الاسلام مطهری در بیان نوع و میزان علاقه پیامبر(ص) به حضرت خدیجه(س)، گفت: نکته دیگری که لازم است مورد توجه قرار گیرد نوع نگاه و میزان توجه و علاقه حضرت رسول(ص) به حضرت خدیجه(س) است که هر زمان پیامبر(ص) حضرت خدیجه(س) را به یاد می‌آورد از ایشان به نیکی یاد می‌کرد به‌طوری که حتی باعث حسادت همراه با اعتراض برخی دیگر از زنان پیامبر(ص) شده بود و حضرت محمد(ص) همواره با تعریف و تمجید از ایشان یاد کرده و می‌فرمودند، خداوند بهتر از خدیجه(س) به من عطا نکرده است، او ایمان آورد در حالی که مردم کافر بودند و تصدیقم کرد در حالی که دیگران تکذیب می‌کردند و با اموالش نیز یاری‌ام کرد.
خبر آوردن جبرئیل از احوال خدیجه در بهشت
وی در ادامه با استناد به روایاتی از پیامبر(ص)، اضافه کرد: درباره جایگاه حضرت خدیجه(س) مناسب است به روایاتی از پیامبر (ص) و معصومان توجه کنیم. از امام صادق(ع) روایت شده که بعد از رحلت حضرت(س)، حضرت فاطمه(س) به رسول خدا(ص) پناه برد و در حالی که به دور پیامبر(ص) می‌چرخید از احوال مادر بزرگوارشان پرسید که جبرئیل(ع) نازل شد و فرمود «ای رسول خدا، پروردگارت امر فرمود به فاطمه سلام برسان و بگو مادرش در خانه‌ای است از یاقوت و زبرجد که اتاق‌هایش از طلا و ستون‌هایش از یاقوت قرمز ساخته شده و با آسیه و مریم همنشین است». در روایتی دیگر از رسول خدا(ص)، خدیجه از زنان بهشتی و از بهترین زنان و در کنار حضرت مریم و آسیه که قرآن کریم به بهشتی بودن آنان بشارت داده، معرفی شده است.
وی ادامه داد: جایگاه و شخصیت حضرت خدیجه(س) به اندازه‌ای مهم بود که اهل بیت(ع) با افتخار خود را فرزند آن حضرت معرفی می‌کردند چنان که امام حسین(ع) در روز عاشورا در قسمتی از سخنان خود خطاب به لشکر ابن‌زیاد فرمود «آیا می‌دانید مادر بزرگ من خدیجه دختر خویلد است؟».
غفلت از به مقام حضرت خدیجه(س) در جامعه علمی و در متن جامعه
مدیر پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(ع) با بیان اینکه حضرت خدیجه(س) در جامعه علمی و در متن جامعه ما مورد بی‌مهری قرار گرفته است، اظهار کرد: نکته‌ای که باید به‌صورت ویژه در مورد حضرت خدیجه(س) مورد تأکید باشد این است که حضرت خدیجه(س) هم در جامعه علمی ما و هم در متن جامعه ما متأسفانه مورد بی‌مهری قرار گرفته‌اند. توجه داشته باشیم که چند درصد از پژوهش‌های ما تاکنون به حضرت خدیجه(س) اختصاص داشته است؟ کدام مرکز پژوهشی در یک پروژه یا کتاب خاص به زندگی حضرت پرداخته است؟ و در جامعه نیز نامگذاری کودکان ما به نام حضرت خدیجه(س) بسیار کم شده در حالی که خدیجه یکی از زیباترین نام‌هاست.
وی با اشاره به لقب ام‌المؤمنین، تصریح کرد: نکته دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد استفاده از واژه ام‌المؤمنین است. بنده تأکید دارم که این واژه حتما برای آن حضرت به‌کار برده شود که اگر بناست کسی از همسران پیامبر(ص) به عنوان ام‌المؤمنین مطرح شود قطعا اولاترین شخص به این نام و لقب حضرت خدیجه(س) است و کسی به این نام شایسته‌تر ایشان نیست به جهت علاقه‌ای که حضرت رسول (ص) به ایشان داشتند و حتی دوستان و آشنایان حضرت خدیجه(ص) به اعتبار اینکه دوست و همراه ایشان بودند تا سال‌ها بعد از وفات حضرت همچنان مورد تکریم حضرت رسول(ص) قرار می‌گرفتند.
نقش حضرت خدیجه(س) در پیشبرد اسلام
حجت‌الاسلام مطهری در اراتباط با جایگاه حضرت خدیجه(س) در پیشبرد اسلام، عنوان کرد: برای شناخت نقش و جایگاه حضرت خدیجه(س) در پیشبرد اسلام کافی است که ما به این نکته توجه داشته باشیم که مسلمانان نخستین چه کسانی بودند. عمده مسلمانان نخستین از اقشار ضعیف و بی‌بضاعت جامعه بودند یعنی کسانی که از لحاظ اقتصادی در وضعیت مناسبی قرار نداشتند. دیگر اینکه حتی کسانی هم که در وضعیت مالی خوبی قرار داشتند در پی جریان محاصره اقتصادی بنی‌هاشم و قطع ارتباط اقوام دیگر قریش و اهالی مکه طبیعتا در تنگنای اقتصادی شدیدی قرار گرفتند. از طرف دیگر مهم‌ترین حامی حضرت رسول(ص) یعنی حضرت ابوطالب(ع) هم از جهت اقتصادی وضعیت مناسبی نداشت.
وی ادامه داد: لذا در چنین شرایطی حضرت خدیجه(س) که یکی از ثروتمندان زمان بود اموال خود را در اختیار حضرت رسول(ص) گذاشتند بدون اینکه کوچک‌ترین دخالت و سخنی در نوع و میزان مصرف داشته باشند به‌طوری که بعد از پایان محاصره اقتصادی دیگر چیزی از اموال حضرت خدیجه(س) باقی نمانده بود و همه اموال در راستای تبلیغ دین اسلام هزینه شده بود. بنابراین، به خوبی می توان درک کرد که حضرت خدیجه(س) در پیشبرد اسلام چه نقش مهم و تعیین‌کننده‌ای داشتند.
حجت‌الاسلام حمیدرضا مطهری با بیان اینکه جایگاه حضرت خدیجه(س) نشان‌دهنده جایگاه زن در اسلام است، یادآور شد: همچنین حضرت خدیجه(س) در زمانی که هنوز کسی همراه پیامبر(ص) نبود به همراه ایشان در کنار حضرت امیر(ع) در مسجد‌الحرام پشت سر پیامبر(ص) به نماز می‌ایستد و این هم به نوعی تبلیغ و ترویج دین مبین اسلام و آئین جدیدی بود که توسط پیامبر(ص) آورده شده بود و هم نشان‌دهنده جایگاه زن در اسلام است که در فضایی که مشرکان به زن اهمیت نمی‌دادند و دختران خود را زنده به گور می‌کردند در همان روزهای آغازین ظهور اسلام حضرت خدیجه(س) دوشادوش حضرت رسول(ص) در ترویج و پیشبرد آئین جدید تلاش می‌کردند. لذا حضرت خدیجه(س) هم از جهت اقتصادی با گذاشتن اموال خویش در اختیار پیامبر(ص) و هم از جهت اجتماعی با همراهی کردن پیامبر(ص) در مراسم مذهبی و هم همراهی با ایشان درحمایت از اقشار ضعیف جامعه نقش ارزنده‌ای در به ثمر رسیدن اسلام داشتند. اهمیت و جایگاه ایشان نزد پیامبر(ص) چنان بود که پیامبر اکرم(ص) سال درگذشت حضرت خدیجه(س) و ابوطالب را سال حزن و اندوه (عام‌الحزن) نامیدند.
حدیثه سوختانلو