به گزارش کانون خبرنگاران نبأ وابسته به خبرگزاری ایکنا، در وصف لیلة القدر همین بس که «از هزار ماه برتر است» و نزول جامعترین، کاملترین و ماندگارترین کتاب الهی بر عظمت و منزلت شب قدر افزوده است. «قدر» به معنای تقدیر و اندازه‌گیری و تنظیم است. قرآن کریم می‌فرماید: در آن شب «یُفْرَقُ کُلُّ أَمْرٍ حَکیمٍ؛ هر کاری بر طبق حکمت [خداوند] جدا (و تعیین و تنظیم) میگردد». امام رضا(علیه السلام) فرمود: «... یُقَدَّرُ فیها ما یَکُونُ فی السَّنَةِ مِنْ خَیْرٍ اَوْ شَرٍّ اَوْ مَضَرَّةٍ اَوْ مَنْفَعَةٍ اَوْ رِزْقٍ اَوْ اَجَلٍ وَ لِذلِکَ سُمِّیَتْ لَیْلَةُ الْقَدْر؛ در آن شب (قدر) آنچه که در سال واقع می‌شود، تقدیر و اندازه‌گیری می‌شود، از نیکی و بدی و سود و زیان و روزی و مرگ. به همین جهت نیز شب قدر شب اندازه‌گیری نامیده شده است».
شب قدر؛ بزرگترین سند امامت
شب قدر همچنین بزرگترین سند امامت و تداوم آن در طول زمان است. در روایات فراوانی، وجود شب قدر را در هر زمان دلیل لزوم امامت و بقای آن دانستهاند، لذا سوره قدر به منزله شناسنامه اهل بیت(علیهم السلام) شمرده شده است. امیرالمؤمنین(ع) فرمود: «به حقیقت شب قدر در هر سال وجود دارد و امر سال در آن شب نازل می‌شود و به‌راستی برای آن امر صاحبان امری است. عرضه شد آنان چه کسانی هستند؟ فرمود: «اَنَا وَ اَحَدَ عَشَرَ مِنْ صُلْبی اَئِمَّةً مُحَدَّثُونَ؛ من و یازده امام از نسل من که همه امامانی محدَّث میباشند ( ملائکه را نمیبینند ولی صدای آنها را میشنوند)».
حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی رستم‌نژاد، عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی(ص) در خصوص ارتباط لیله قدر با مسئله ولایت می گوید: در ارتباط با شب قدر و مسئله ولایت روایات زیادی داریم. مخصوصا این قسمن قسمت از سوره قدر که می‌فرماید: «تَنَزَّلُ الْمَلَائِکَةُ وَالرُّوحُ» که شب قدر بجز اینکه شب نزول قرآن است شب نزول ملائکه است. در روایات آمده است که هنگامی که ملائکه نازل می‌شوند محل نزول آنها کجاست و به چه مقصودی نازل می‌شوند.
وی می‌افزاید: قرآن در شب قدر برای هدایت بشر نازل شد اما نزول ملائکه به چه معناست و در چه محلی اتفاق می افتد؟. نزول آنها باید منزلگاهی داشته باشد و باید دید که منزلگاه نزول ملائکه کجاست. همچنین در روایات آمده که فرشتگان نزد امام زمان(عج) می‌رسند یعنی حجت خداوند بر روی زمین در هر عصر و زمانی. شب قدر یک مسئله تکوینی است. یعنی در آن شب ملائکه در نزد انسان کامل روزگار نازل می‌شوند. حال آنکه آن انسان کامل روزگار هر روزی به حسبی است.
حجت‌الاسلام رستم‌نژاد با اشاره به محل نزول ملائکه در سب قدر تصریح می‌کند: زمانی انسان کامل روزگار ابراهیم خلیل الله(ع) امام ناس است. زمانی انسان کامل پیامبر اکرم(ص) و زمانی امیرالمومنین(ع) و زمانی حضرت زهرا(س) و در زمان ما هم مهدی موعود(عج) است. لذا این خود یک ریشه قرآنی دارد. نزول ملائکه در شب قدر و اینکه روح در آن شب نازل می‌شود که شاید منظور فرشته اعظم خداوند و یا همان روح الامین که جبرائیل باشد است. این آیه اشاره دارد به اینکه پس محلی برای نازل شدن اینها وجود دارد.
امام صادق (ع) می‌فرماید: «هرکس آن طور که باید و شاید حضرت فاطمه(س) را شناخت، مسلّماً شب قدر را درک کرده است». البته شناخت این دو حقیقت به کنهه محال است، چنانچه خداوند در قرآن کریم می‌فرمایند: «وَ مَا أَدْرَاکَ مَا لَیْلَةُ الْقَدْرِ؛ و تو چه دانی که شب قدر چیست؟» همچنان که شب قدر به ژرفای حقیقت خود قابل شناخت نیست حقیقت فاطمه(س) نیز به صورت کامل قابل شناخت نخواهد بود و از همین جهت است که ایشان را فاطمه (س) نامیده‌اند. زیرا نام فاطمه از اصل " فطم " آمده و فطم به معنای پوشیده است.
حضرت زهرا(س)؛ حقیقت باطنی شب قدر
عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی(ص) با اشاره به ارتباط شب قدر و حضرت زهرا(س) می‌گوید: از آن حیث که حضرت زهرا(س) خود انسان کامل و صدیقه طاهره است، در ردیف اهل بیت(ع) قرار دارد و کوثر خداوند است که پیغمبر(ص) عطا شده، خود محل نزول ملائکه است که این یک معنای ارتباط شب قدر با حضرت زهرا(س) است. معنای دیگری که از برخی روایات وارد شده این است که خود شب قدر حضرت زهرا است که البته این باید معنای باطنی باشد؛ یعنی تعبیر شب قدر را به حضرت زهرا(س) برگردانده‌اند. شاید بخشی هم این باشد که حضرت زهرا(س) در واقع حلقه اتصال میان تمام اهل بیت(ع) است.
وی در ادامه می‌افزاید: شیرازه کتاب امامت و ولایت به حضرت زهراست. حضرت زهرا(س) از یک طرف دختر پیامبر(ص) و همسر امیرالمومنین(ع) است و نسبت به تمام ائمه(ع) مادر است و آن حلقه اتصالی که صاحبان ولایت را به هم گره زده و در یک کتاب و شیرازه قرار داده حضرت زهرا(س) است و این ظرفیت ظرفیت بلندی است.
عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی(ص) با اشاره نزول قرآن در شب قدر بیان می‌کند: به شب قدر یعنی شب ولایت و امامت یعنی شب نزول قرآن که یک قرآن تدوینی نوشتاری است و قرآنی دیگر که حقیقت آن اهل بیت(ع) است لذا این نزول دوگانه است به این صورت که هم قرآن ناطق و هم قرآن صامت در این شب نازل می شود. به عبارت دیگر اهل بیت(ع) نیز کلام خداوند هستند.
وی می افزاید: قرآن درباره حضرت عیسی(ع) به تعبیر «کلمه خدا» یاد می‌کند و چیزی که دارای عظمت باشد را کلمه تعبیر می‌کند. «وَکلِمَتُهُ أَلْقاها إِلی مَرْیمَ» یعنی حضرت عیسی(ع) کلمه‌ای بوده که خداوند آن را به حضرت مریم(ع) القا کرد. لذا اهل بیت(ع) کلمات الله هستند منتها کلمات ناطق خداوند. این هم نوع دیگری از تحلیل در باب این مهم است هرچند که این موضوع تحلیلی باطنی و تاویلی است که در روایات به آن اشاره شده که حقیقت شب قدر حضرت زهرا(س) است که کتاب ولایت و اهل بیت(ع) را به هم متصل کرده است.
حضوری مستمر و تأثیرگذار حضرت زهرا(س) در هستی
منزلت شب قدر از هزار ماه رفیع تر است که هیچ شب و روزی نمی‌تواند در منزلت با او برابری کند و جایگاه حضرت زهرا(س) نیز چنین است که هر شخصی در منزلتش نمی‌تواند با ایشان برابری کند. بلکه ایشان به فرمایش امام صادق(ع) از هزار مومن برتر است تا جایی که امام حسن عسکری(ع) می‌فرمایند: «ما حجت خدا بر شما هستیم و مادرمان فاطمه (س) حجت خدا بر ماست».
شب قدر شب رحمت الهی است که خداوند به بهانه آن شب هزار هزار جهنمی را از دوزخ رهایی می‌بخشد و فاطمه(س) نیز که تبلور رحمت الهی است و خداوند به واسطه ایشان هزار هزار دوزخی را از جهنم آزاد می‌کند. همچنین شب قدر، ظرف نزول قرآن صامت است و وجود حضرت زهرا(س) نیز ظرف نزول یازده قرآن ناطق (یازده امام) است.
فاطمه زهرا(س) همچون لیلة القدر، حضوری مستمر، کارآمد و تأثیرگذار در همه عرصه‌های هستی دارد و وجود ایشان صحه تحقق اراده و مشیّت الهی و رحمت خداوند است. البته تناسب‌های فراوان دیگری بین این دو حقیقت وجودی وجود دارد که با تامل می‌توان آنها را کشف کرد.
حدیثه سوختانلو