حجت‌الاسلام والمسلمین حسن نظری، رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و عضو کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، در پاسخ به پرسشی درباره ویژگی‌های بازار سرمایه اسلامی و تفاوت آن با بازارهای سرمایه غربی اظهار کرد: ویژگی بازار سرمایه اسلامی این است که بخش پولی و مالی بسیار با هم مرتبط هستند؛ بدین معنی که سرنوشت بخش پولی و سرمایه نقدی را بخش واقعی اقتصاد رقم می‌زند.
وضعیت بخش واقعی اقتصاد در بازار سرمایه اسلامی
وی ادامه داد: برخلاف بازار سرمایه غربی که بخش واقعی اقتصاد تابع بخش پولی و اعتباری است، بخش واقعی در بازار سرمایه اسلامی، کالا و خدمت تولید می‌کند و بخش اعتباری جریان پول را بر عهده دارد.
نظری در پاسخ به پرسشی درباره فواید چنین وضعیتی اظهار کرد: فایده چنین بازاری این است که بخش اعتباری نمی‌تواند مستقل از بخش واقعی حرکت کند و اگر چنین کاری انجام شود، رانت، انتظارات روانی و سفته‌بازی شکل می‌گیرد.
لزوم تحول فعالیت شرکت‌های بورس
وی در پاسخ به پرسشی درباره وضعیت کنونی بازار سرمایه ایران و میزان تطبیق آن با اصول اسلامی اظهار کرد: ما در دوره تحول هستیم و البته اکنون در نظام بانکداری ما هم تحولاتی در حال انجام است و مسئولان بنا دارند قوانین مربوطه را اصلاح کنند و اخیرا وضعیت بورس هم در حال عادی شدن است و حالات روانی، کمتر در آن تأثیر دارد.
رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ادامه داد: اگر از این پس شرکت‌های حاضر در بورس تحول واقعی داشته باشند، سهام آنها گران می‌شود اما اگر دچار تحول نشوند در وضعیت کنونی باقی خواهند ماند.
دخالت مسائل سیاسی در بازار سرمایه
نظری در ادامه به بیان وضعیت شرعی فعالیت‌ها در بازار بورس پرداخت و اظهار کرد: مشکلات شرعی در فعالیت‌های اقتصادی در بازار بورس کمتر است؛ به این دلیل که فعالیت‌ها به شکل ربوی انجام نمی‌شود بلکه خرید و فروش سهام صورت می‌گیرد.
وی تأکید کرد: بازار سرمایه و سهام از لحاظ شرعی مشکل خاصی ندارد بلکه مشکل آن صرفا ناشی از عوامل اقتصادی است که گاهی وضعیت‌های روانی بر آن تأثیر منفی می‌گذارد یا اینکه مسائل سیاسی در بازار سرمایه دخالت داده می‌شود و این امر باعث پدید آمدن مشکلات اقتصادی برای بازار سرمایه می‌شود اما ابزارهایی که در بازار بورس مورد استفاده قرار می‌گیرند مشکل شرعی ندارند.
فلسفه تشکیل کمیته فقهی سازمان بورس
رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ادامه داد: سهام افراد در بازار بورس گاهی بالا و گاهی پائین خواهد رفت اما پس از توافق هسته‌ای این تغییرات به صورت طبیعی انجام خواهد گرفت و به نحوه بازاریابی شرکت‌ها بستگی دارد اما اگر شرکتی کارایی نداشته باشد، سود و ارزش سهام آن پائین خواهد آمد.
نظری در پاسخ به این پرسش که اگر در فعالیت‌های اقتصادی در بازار بورس مشکل شرعی وجود ندارد پس فلسفه تشکیل کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار چیست؟ عنوان کرد: کمیته فقهی برای بررسی ابزارهای جدیدی که وارد بازار سرمایه می‌شوند تشکیل شده است تا از لحاظ شرعی مشکلی نداشته باشند؛ بنابراین آنها را از لحاظ فقهی مورد بررسی قرار داده و احیانا آن را تغییر می‌دهند وگرنه ابزارهای کنونی مشکلی ندارند.