سپیدنامه:
فرهنگ مطالعه چگونه اصلاح می‌شود؟/ خطرهای پرکاری در عرصه کتاب
بهروز سپیدنامه، شاعر و نویسنده در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) درباره چالش‌های حوزه کتاب در بخش‌های گوناگون گفت: در حوزه رمان وضعیت خوبی را شاهد هستیم که آثار خوبی تولید می‌شوند، اما در حوزه شعر آثار زیادی در حال تولید است که این آثار حالت دم‌دستی پیدا کرده و آشفته بازار ایجاد شده که مشخص نیست این روند تا کجا می‌خواهد ادامه یابد.

وی افزود: در حوزه علوم انسانی نیز به همین صورت است و ترجمه‌هایی که در این حوزه انجام می‌شود نیز وضعیت خوبی ندارند و کتاب‌های تألیفی خوب کم است و کسانی هم که خوب می‌نویسند کمتر وارد میدان می‌شوند و عرصه برای کتابسازی‌ها بازتر شده است.

کتاب‌هایی که نظم موزاییکی دارند

این نویسنده درباره کتابسازی عنوان کرد: در تدوین کتاب انتظار داریم این اثر حاصل اندیشه یک فرد باشد و زمانی که به جلد نگاه می‌کنید، تصورتان بر این است که خود نویسنده آن را نوشته است، اما زمانی که به متن نگاه می‌کنید می‌بینید که این کتاب نظم موزاییکی دارد و مطالبی را از افراد گوناگون در کنار هم چیده و تبدیل به یک کتاب شده است.

سپیدنامه ادامه داد: وقتی که کارنامه چنین افرادی را بررسی کنید، متوجه می‌شوید که خیلی پرکار هستند و این پرکاری در عرصه کتاب خطرناک است؛ چرا که کتاب زمان استاندارد خود را دارد تا نوشته شود و یک فرد چه اندازه ظرفیت دارد که این همه تولید اندیشه کند؛ از این رو به همین دلیل است که نظریه‌پرداز کمی داریم و همه اینها به فرهنگ و اجتماعات علمی ما مربوط می‌شود که این اجتماعات در کشور ما شکل نگرفته است.

اجتماع علمی نباشد، جزیره‌ای عمل می‌شود

وی تصریح کرد: اگر در کشورمان اجتماعات علمی شکل بگیرد و افراد به همدیگر مرتبط شوند و صاحب‌نظران با یکدیگر تعامل علمی داشته باشند، تولید علم نیز صورت می‌گیرد، جایی که اجتماع علمی نباشد همه به صورت جزیره‌ای عمل می‌کنند و در تولید علم و دانش مشکل ایجاد می‌شود.

سپیدنامه با اشاره به برنامه‌های نمادینی که در حوزه کتاب اجرا می‌شود، بیان کرد: بیشتر این برنامه‌ها نمایشی است؛ چرا که مسئولان حوزه فرهنگی به عنوان مثال یک برنامه‌ای را برای هفته کتاب یا مناسبت‌های دیگر چیده‌اند و همان را هر سال انجام می‌دهند و اینها مناسک است که اجرا می‌شود، یعنی دچار مناسک‌پرستی در حوزه علم و کتاب شده‌اند، اما اینکه کاری درباره روح علم و درونی‌سازی آن در جامعه انجام شود، صورت نگرفته است.

وزیر ارشاد در هفته کتاب چه عفوی می‌دهند؟

نویسنده «نگاه نو» ادامه داد: در این راستا توزیع مناسبی در حوزه کتاب را نیز شاهد نیستیم و بن‌هایی که برای کتاب اختصاص می‌یابند به دست افرادی که توان خرید کتاب را ندارند، نمی‌رسد؛ در حالی که در جامعه ما باید افراد به راحتی بتوانند کتاب مورد نیاز خود را تهیه کنند.

وی در ادامه گفت: هر سال در مناسبت‌های گوناگون مقام معظم رهبری به زندانیان عفو می‌دهند؛ در این باره وزیر ارشاد در هفته کتاب یا مناسبت‌های مربوط به کتاب چه عفوی می‌دهند یا چه تشویقی می‌کنند؟ فرهنگ یک جامعه با چنین اقداماتی اصلاح می‌شود و به وجود می‌آید؛ در حالی که در این زمینه کاری انجام نمی‌دهند و صرفاً بیلان کاری خود را پُر می‌کنند و گزارش می‌دهند و این روند از گذشته بوده و در حال حاضر نیز ادامه دارد و از سوی دیگر مردم نیز نقشی در این حوزه ندارند.

کار فرهنگی، کار اداری نیست

نویسنده «و عشق این ماه سرگردان» یادآور شد: در حوزه کتاب، فرهنگ کتابخوانی و مطالعه عنوان می‌شود که این واژه‌ها اهمیت بسیاری دارند که باید به آنها توجه کرد، وقتی این موضوع را فرهنگ بنامیم دیگر به سادگی با آن برخورد نمی‌کنیم، فرهنگ نیازمند کار فرهنگی است و کار فرهنگی هم کار اداری نیست و متخصص خود را نیاز دارد.