عبدالجبار کاکایی در گفت‌وگو با ایکنا:
تردید در مسلمان بودن حافظ وجه علمی ندارد + صوت

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، اخیراً علی معلم دامغانی از شاعران پیشکسوت کشورمان و رئیس فرهنگستان هنر در سخنانی تاکید کرده است که حافظ‌شناسان تا به حال درباره آثار حافظ صحبت بسیار کرده‌اند، اما هنوز حافظ را به لحاظ اسلوب نشناخته‌ایم و هنوز نمی‌دانیم مسلمان بوده است یا خیر!

این امر بهانه‌ای شد تا نظر عبدالجبار کاکایی، از شاعران آئینی و دبیر علمی جشنواره شعر «یار و یادگار» را درباره جهان‌بینی حافظ جویا شویم.

عبدالجبار کاکایی در گفت‌وگو با ایکنا با بیان اینکه ایجاد شک درباره مسلمان بودن حافظ کاملا بی‌اساس و غیرعلمی است، عنوان کرد: غزلیات حافظ مملو از اشارات قرآنی است و خود، عالم به علوم قرآنی و حافظ کلام‌الله بوده است «عشقت رسد به فریاد ار خود بسان حافظ/ قرآن ز بربخوانی در چهارده روایت».

کاکایی با تاکید بر اینکه می‌توان درباره مذهب حافظ و شیعه یا سنی بودن وی شبهه داشت، ولی ادعای اینکه مسلمان بودن حافظ جای تردید دارد، بی‌اساس و سخیفانه است، توضیح داد: کسی که حتی یک بار غزلیات حافظ را مرور کرده باشد با جرئت بر مسلمان بودن حافظ صحه می‌گذارد و هر شک و تردیدی را رد می‌کند. چگونه می‌توان درباره مسلمان بودن حافظ شک کرد در حالی که می‌گوید «هر گنج سعادت که خدا داد به حافظ/ از یمن دعای شب و ورد سحری بود».

این شاعر آئینی گفت: حافظ در غزلیات خود بارها و بارها به مسلمان بودن خود اشاره مستقیم کرده و از جمله گفته است که «گرچه بر واعظ شهر این سخن آسان نشود/ تا ریا ورزد و سالوس مسلمان نشود».

دبیر علمی جشنواره شعر «یار و یادگار» عنوان کرد: جدا از اشعار حافظ بهترین دلیل برای مسلمان بودن وی، زندگی او در قرن هشتم در شیراز است که تمام شاعران بزرگ آن دوره در کشور خصوصاً شیراز مسلمان بودند و ترویج معارف اسلامی در اوج خود قرار داشت.

وی تاکید کرد: ادعای یک شاعر پیشکسوت درباره شک و تردید در مسلمان بودن حافظ وجه علمی ندارد و غیرمنطقی است. شاید این سخن از سر عصبیت یا دلیلی خاص مطرح شده که باید بررسی شود.

یادآور می‌شود که علی معلم دامغانی، شاعر پیشکسوت کشورمان و رئیس فرهنگستان هنر در تازه‌ترین کارگاه «شرح شعر» خود در حوزه هنری در سخنانی با بیان این که تفاوت‌هایی بین سبک و طرز شاعری وجود دارد، اظهار کرد: قله‌ای مانند حافظ وقتی صحبت از سبک می‌کند می‌گوید من همشهری سعدی استاد سخن هستم، اما طرز شعرسرایی من با سعدی متفاوت است.

وی ادامه داد: اگر بپذیریم که هر شاعری، به غیر از آثاری که خلق می‌کند، شخصیت حقیقی هم دارد که در آثارش نیز نمود پیدا می‌کند، باید شیوه دیگری هم با عنوان اسلوب، در کنار سبک و طرز شاعری طرح‌ریزی کنیم.

معلم بیان کرد: حافظ‌شناسان تا به حال درباره آثار حافظ بسیار صحبت کرده‌اند، اما هنوز حافظ را به لحاظ اسلوب نشناخته‌ایم و هنوز نمی‌دانیم مسلمان بوده است یا خیر. حافظ قرآن بودن با ایرانیت غلیظی که در اشعار حافظ وجود دارد متضاد است و اگر اینها را کشف کنیم شاید بتوانیم به تفسیرهای دقیق و درستی از اشعارش برسیم.