به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) سعید پورعلی، معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی امروز سهشنبه، 19 اردیبهشت ماه در مراسم اختتامیه پنجمین جشنواره نقش تن پوش که به همت جهاد دانشگاهی واحد هنر برگزار شد، سخنان خود را با بیاناتی از حضرت علی(ع) آغاز کرد که میفرمایند «به راستی زیباترین لباس آن لباسی است که تو را با مردم همسان کند و موجب آرامش تو در میان آنان شود و زبانهای آنها را از بدگویی تو باز دارد».
پورعلی ادامه داد: پوشش و پوشاک از نیازهای اولیه و اساسی بشر محسوب میشود و درست مانند خوراک، مسکن و امنیت اهمیت دارد. پوشاک در فرهنگ اصیل ایرانی از تنوع زیادی برخوردار است؛ این گوناگونی و تنوع نه فقط در مناطق مختلف بلکه در میان طبقات متعدد اجتماعی بر حسب جایگاه اقتصادی، سیاسی، حیثیتی و کارکردی دیده میشود.
توجه به پیامها و راز و رمزهای موجود در انواع پوشش به ویژه تنپوش
وی تنپوش را یکی از انواع پوششهای رایج امروز مردم جهان دانست که روز به روز عمومیتر میشود و گفت: این عمومی شدن راز و رمزی دارد که قابل رمزگشایی است. آنچه امروز در بین اندیشمندان مردمشناس و جامعه شناس از اهمیت شایانی برخوردار است توجه به پیامها و راز و رمزهای موجود در انوع پوشش به ویژه تنپوش است.
اهمیت پوشش و نقوش در ترسیم افق فرهنگی و اجتماعی هر جامعه
معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی افزود: همین تلاشها برای رمزگشایی بوده که اصطلاح «زبان پوشاک» را مطرح کرده است. پوشش در کنار نقوش همواره یکی از نمادهای فرهنگی بوده است که این نمادهای فرهنگی و تمدنی علاوه بر نشان دادن تغییر و تحولات فرهنگی و اجتماعی بیانگر آن هستند که یک جامعه تا چه اندازه به زیبایی، وقار، پوشیدگی و تعامل توجه دارد. شناخت ریشههای فرهنگی و گذشته تاریخی پوشش و نقوش نقش بارز و برجستهای در ترسیم افق فرهنگی و اجتماعی هر جامعهای میتواند داشته باشد.
وی تصریح کرد: فرض من این است که الگوی پوشش و کیفیت لباس در هر جامعهای بیش از آنکه از شرایط اقلیمی، موقعیت تمدنی و اوضاع اقتصادی اثر پذیرد از باورها، ارزشها، هنجارها، الگوها، آداب و عادتها اثر میپذیرد. مسئله پوشش و نقوش امری ساده و سطحی نیست که بتوان آن را صرفاً محصول سلیقه افراد دانست چرا که فرهنگ، هویت و سنت در لباس و نقوش مورد استفاده منعکس میشود.
پوشش و نقوش پرچم وجودی و ناخودآگاه فرهنگی جامعه است
پورعلی پوشش و نقوش را پرچم وجودی و ناخودآگاه فرهنگی جامعه دانست و عنوان کرد: پوشش به سرعت تحت تأثیر پدیدههای فرهنگی، فرهنگپذیری و تعاملات اجتماعی و بینالمللی قرار میگیرد؛ سرنوشت تنپوش شاهدی بر این مدعا است. تنپوش و نقوش طراحی شده بر روی آن بیانگر نوع داد و ستد فرهنگی و تغییر است. تغییر پوشش یک جامعه در واقعه نمایانگر تغییر در فرهنگ آن جامعه است. انسان تا با فرهنگ خود وداع نکند نمیتواند با پوشش و لباس خود وداع کند.
وی افزود: فرهنگهای کهن و تمدنساز مانند ایران همچنان و بر اساس سرمایههای فرهنگی، سنتی و عرفی خود در عرصه تعاملات فرهنگی میتوانند بدرخشند. اما این درخشش بدون توجه به نیازهای روز جمعیت و ترکیبهای متفاوت جمعیتی و معاصرسازی سرمایههای فرهنگی و سنتی خویش تلألویی نخواهد داشت. توجه به نوآوری و مد به مثابه فرمی نیرومند برای بیان فرهنگ و نه یک ابتذال و تبلیغ ناشیانه میتواند قدرت موجود در باورها، ارزشها و هنجارهای یک فرهنگ کهن را معاصر و امروزی ساخته و عمق نفوذ اجتماعی وسیعتری را ایجاد کند.
معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی خاطرنشان کرد: یکی از اساسیترین رسالتهای طراحان پوشش و نقوش به عنوان سفیران فرهنگی و تمدنی ایران کهن آن است که با اشراف بر ظرفیتها و ظرافتهای منطقهای و ملی در حوزه پوشش و نقوش امکان شکلدهی به زبان پوشاک با عمق فرهنگی و پشتوانه اجتماعی و هویتساز را فراهم آورند. این زبان شکل نمیگیرد مگر آنکه در ایدهپردازی پوشش و نقوش خلاقانه بودن، نوآورانه بودن و مبتنی بر حل مسئله بودن را در محور اقدامهای هنرمندانه خود قرار دهیم اگر این اتفاق مبارک فرهنگی شکل بگیرد سلیقه اجتماعی نیز ارتقا یافته و پوشش و نقوش ایرانی میتواند جایگاه خود را در فضای رقابتی این صنعت ارتقا ببخشد.
وی رعایت تعادل و تناسب، هماهنگی طرح، نقش و برش، راحتی لباس، زیبا بودن، امکان تأمین مواد اولیه در منابع داخلی و اقتصادی بودن را از عواملی برشمرد که متناسب با شرایط این صنعت میتواند بر ضریب موفقیت تولیدکنندگان پوشش و فعالان طراحی نقوش بیفزاید.
پورعلی در جمعبندی سخنان خود، گفت: در یک کلام صنعت پوشش و طراحی نقوش را میتوان احیاگران الگوهای درون متنی و فرهنگی برای به روز و معاصر شدن پوشش و نقوش نامید. آنچه بیش از همه به سرعت این فرایند کمک میکند استفاده مناسب و به جا از ظرفیتهای داخلی و بینالمللی و ایجاد فضای تعاملی در این صنعت ـ هنر است.
وی در پایان اظهار امیدواری کرد که جشنواره نقش تنپوش بتواند در مسیر ایجاد این فضا و ایجاد ارتباط و تعامل میان هنرمندان و صنعتگران سهم شایسته خود را ایفا کند.