خیرالله تقیانی‌پور، نویسنده و کارگردان تئاتر در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) با بیان اینکه جشنواره «تئاتر فجر» مهمترین رویداد تئاتری کشور است، گفت: رویدادی که از آن به عنوان بزرگترین رویداد تئاتری کشور که برند تئاتر حرفه‌ای ایران است، یاد می‌شود اما هرساله با اتخاذ سیاست‌ها و اعمال سلایق مقطعی شاهد هستیم که این جشنواره وضعیت بغرنج‌تری را نسبت به قبل تجربه می‌کند.

وی ادامه داد: صحبت از جشنواره‌ای نوپای مثلاً 7 و یا 8 ساله نیست که توقع آن را داشته باشیم که همچنان با آزمون و خطا در مسیر تحول خود قرار دارد؛ جشنواره «تئاتر فجر» با گذشت 35 سال از نخستین دوره برگزاری خود و در آستانه سی و ششمین سال برگزاری تبدیل به جوان رعنایی شده است که توقعات و انتظارات از آن به مراتب بالا رفته است اما گویا همچنان باید به این جوان رعنای 36 ساله راه رفتن و قدم برداشتن را یاد بدهیم.

برگزیده کارگردانی ادوار گوناگون جشنواره «تئاتر فجر» تصریح کرد: همواره این جشنواره را در قیاس با رویدادهای مطرح تئاتری دنیا مورد قیاس قرار می‌دهیم و اینکه بارها این مسئله مطرح می‌شود که اگر قرار بر استانداردسازی جشنواره منطبق با فستیوال‌های روز دنیاست نیاز به تبیین و تدوین یک ساختار اجرایی مشخص در قالب یک اساسنامه و آئین‌نامه لازم‌الاجرا حتی به فرض تغییر در مدیریت اجرایی و دبیری آن داریم اما متأسفانه در عرصه عمل شاهد هستیم که در هر دوره و با انتصاب دبیر جدید، سیاست‌ها و راهکارهای اجرایی جشنواره به شیوه‌ای تدوین و اجرا می‌شود که خواست و اراده فردی در آن دخیل است.

تقیانی‌پور در ادامه گفت: از جشنواره «تئاتر فجر» در اکثر اوقات به مادر جشنواره‌های تئاتری کشور نیز تعبیر می‌شود، به این معنی که این جشنواره باید از جامعیت و فراگیری قابل ملاحظه‌ای در تمامی بخش‌ها برخوردار باشد؛ با این فرض جای بسی تعجب است که دبیر فعلی جشنواره «تئاتر فجر» صحبت از حذف بخش‌هایی کلیدی در جشنواره می‌کند و اینکه باید همه تمرکز را بر روی اجرای آثار نمایشی گذاشت.

کارگردان نمایش «بوقلمون» افزود: پرسشی که اینجا مطرح می‌شود اینکه با این تصمیم پس تکلیف بسیاری از استعدادهای موجود در زمینه نمایشنامه‌نویسی و سایر بخش‌های فنی مرتبط با هنر تئاتر چه می‌شود؟ مگر بغیر از «تئاتر فجر» آنها جایی برای بروز خلاقیت و استعداد هنری خود دارند و اگر قرار است این بخش‌ها از جشنواره منفک شوند آیا  رویدادی هم‌طراز با جشنواره «تئاتر فجر» برای شکوفایی و بالندگی آنها در نظر گرفته شده است که باید در پاسخ گفت خیر، چنین امری جامه عمل نپوشیده است.

تقیانی‌پور تأکید کرد: مشکل «تئاتر فجر» مشکل ریشه‌ای و زیربنایی است که فرد خاصی را در عقیم بودن آن نمی‌توان مقصر دانست، به هر حال وقتی همچون نظام اجرایی این جشنواره بر مدار آزمون و خطاها و اعمال سلیقه دبیران می‌چرخد همچنان نباید متوقع بود که این جشنواره حتی به دوران متوسط خود از نظر تأثیرگذاری بر روند تئاتر حرفه‌ای کشور بازگردد، جشنواره «تئاتر فجر» به نسبت نمونه مشابه خود یعنی جشنواره «فیلم فجر» دچار عقب‌ماندگی شده است که علت اصلی آن را باید در عدم تثبیت سیاست‌های اجرایی مرتبط با آن دانست، دلیلی که هر ساله بر بی‌اعتباری جشنواره «تئاتر فجر» می‌افزاید و موجب سلب اعتماد جامعه فرهیخته تئاتری به خود می‌شود تا آنجا که در سال‌های اخیر شاهد موج مهاجرت فعالان تئاتر به عرصه سینما بودیم و اینکه آنها بیشتر به فعالیت و بازی در سینما رغبت نشان می‌دهند تا تئاتر.

وی در پایان افزود: در دو دوره پیشین جشنواره هر چند که همچنان ضعف‌ها و کاستی‌هایی در جشنواره مشهود بود این تصور وجود داشت که جشنواره گویا به سبب مدیریت علمی و ثبات مدیریتی در حال تبدیل شدن به جریانی مورد وثوق باشد اما در کمال ناباوری این اتفاق نیفتاد و در دوره سی و ششم با انتصاب دبیر جدید همه چیز بر سر پله اول بازگشت.

امیر سجاد دبیریان