نگاهی به نقش اقلام تبلیغاتی در توفیق تئاتر دینی و ارزشی

اهمیت طراحی و توزیع مناسب پوستر و بروشور نمایش دینی در اقبال عمومی آن

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) براساس آخرین اطلاعات و اخبار واصله در زمینه اجرای آثار نمایشی تنها در تهران، هر شب تالار و سالن‌های نمایشی میزبان بیش از یکصد اجرای نمایشی هستند که طبیعی است تعدادی از آنها موضوع و محتوایی دینی، ارزشی را به خود اختصاص داده باشند اما آیا میزان اقبال هر یک از این آثار نمایشی اجرا شده به یک اندازه است؟ مطمئناً پاسخ به این پرسش منفی است که البته دلایل متعددی را می‌توان برای آن برشمرد.

نخستین مسئله در میزان استقبال کمی از آثار تئاتری اجرا شده در سالن‌های نمایشی، تنوع در تعداد صندلی‌های هر یک و گنجایش آنهاست که به طور طبیعی فرضاً با یک نوبت اجرای نمایش در هر شب ممکن است فلان سالن ظرفیتی محدود چند ده نفری را داشته باشد اما در فلان تماشاخانه میزان صندلی‌های موجود برای پذیرش تماشاچی به چندصد نفر نیز بالغ شود.

دیگر مسئله مؤثر در میزان خوش‌اقبالی مخاطبان از اجرای آثار نمایشی به روی صحنه رفته، مود و فضای حاکم فرهنگی در جامعه است که قطعاً بر سلیقه مخاطب در راغب شدن برای تماشای یک اثر نمایشی تأثیر فراوانی خواهد داشت که البته این امر نیز مقطعی و گذرا بوده و ممکن است براساس شرایط حاکم بر فضای سیاسی و اجتماعی در میان شهروندان، به ناگاه شاهد اقبال از نمایش‌هایی باشیم که در آنها پُز روشنفکری مشهود است و اینکه به زبانی متفاوت از عرفیات و روال معمول جامعه روایت می‌شوند که البته باز باید گفت که چنین شرایطی نیز پایدار نخواهد ماند.

دلیل دیگر رونق و افول برخی نمایش‌ها و ارجحیت یافتن تعدادی از آنها بر تعداد دیگر، میزان علاقه‌مندی مخاطب به موضوعات خاص است؛ گروهی آثار نمایشی با موضوعات اجتماعی و فرهنگی را پذیرا هستند و گروهی به موضوعات سیاسی علاقه‌مندند، گروهی از  آنها طالب تئاتر کمدی هستند و گروهی تراژدی و دسته‌ای دیگر به نمایش آئینی، مذهبی، دینی و ارزشی دلبسته‌اند.

صرفنظر از این دسته‌بندی، در یک پروسه زمانی مشخص شاهد هستیم که مجموعه‌ای از آثار و تولیدات نمایشی حتی به شکل انگشت‌شمار در موضوعات خاصی همچون آئینی و دینی مورد توجه برای اجرای عمومی قرار می‌گیرند اما نکته حائزاهمیت آنکه با وجود گزیده‌ بودن این نوع تولیدات اما همچنان استقبال از آنها چندان درخور نیست و به غیر از معدودی از آنها که به شکل سفارشی تولید می‌شوند و لذا در روند تولید تا رسیدن به مرحله اجرا بازتاب خوبی در جامعه دارند که استقبال از آن تضمین شده است، در سایر موارد چنین آثاری مورد توجه قرار نگرفته به شکلی که حتی قادر به ترغیب مخاطبان تئاتر برای پُر کردن صندلی‌های سالن با وجود محدود بودن آنها نیز نیستند.

بسیاری از کارشناسان و منتقدان تئاتر علت این امر را در مواجهه با تولیدات نمایشی دینی و ارزشی، عرضه نامناسب آنها به جامعه می‌دانند، اینکه بسیاری از آنها  در تهیه اقلام تبلیغاتی آثارشان به منظور معرفی درخور به جامعه اعم از پوستر و بروشور یا اهمال‌کار بوده و چندان توجهی به آن ندارند و یا شاکی از بودجه و کمک‌هزینه‌های حمایتی از تولیدات نمایشی خود هستند که تکافوی حداقل‌های اجتماع یک گروه نمایشی به منظور تمرین و آماده‌سازی تئاتر را نمی‌دهد چه برسد به اینکه مازاد آن را به امری که بیشتر برای آنها شکل تزئینی و حاشیه‌ای پیدا کرده است، مصروف سازند اما این در حالیست که تجربه نشان داده اقلام تبلیغاتی تئاتر از نظر اهمیت موضوع، چیزی کمتر از اثر نمایشی ندارد و در جریان تولید و آثار نمایشی کاملاً حرفه‌ای، توجه شایان ذکری به این مرحله از فرایند تولید یک محصول نمایشی به عمل می‌آید.

اما اینکه به واقع توجه به مقوله اقلام تبلیغاتی اعم از پوستر، بروشور و حتی تبلیغات محیطی شهری نظیر نصب بنر تا چه اندازه قادر است مهجوریت نمایش‌های دینی و ارزشی را زدوده و مخاطب را برای تماشای آن ترغیب کند، امری است که قصد داریم در ادامه آن را در گفت‌و‌گو با کارشناسان، فعالان و کارگردانان این حوزه تئاتری مورد بحث و بررسی قرار دهیم. مجموعه این گفت‌وگوها را طی روزهای آتی در ایکنا بخوانید.