نقدی بر یک رویداد علمی با برند بینالمللی/ از پذیرش مقالات بیارتباط تا ناهماهنگیها در اجرا
گروه دانشگاه ــ بینظمی و نبود برنامهریزی منسجم در برگزاری همایش بینالمللی «دین، فرهنگ و فناوری» و سطحینگری در پذیرش مقالات از ضعفهایی بود که دستاوردهای یک رویداد علمی بینالمللی را تحت تاثیر خود قرار داد.

به گزارش
ایکنا؛ عصر روز گذشته نخستین همایش بینالمللی با عنوان «دین، فرهنگ و فناوری» در شهر قم به کار خود خاتمه داد، این همایش که برای نخستین بار با این عنوان برگزار میشد، طی مدت سه روز از ۴ تا ۶ اردیبهشتماه در تهران و قم برپا شد، دانشگاه صنعتی شریف میزبان دو روز نخست این همایش بود و روز پایانی و مراسم اختتامیه در سالن همایش غدیر شهر قم برگزار شد.
بر اساس این گزارش، علیرغم برند بینالملل این همایش، با حضور محققان دیگر کشورها و عدم استقبال و مسکوت ماندن آن از دید رسانههای عمومی و تخصصی در حوزه دین و فناوری که البته این امر ناشی از اطلاعرسانی ضعیف مسئولان اجرایی این همایش بود، خبرگزاری ایکنا، وظیفه خود دانست با توجه به ظرفیت و بار علمی این همایش (بر اساس محورهایی که در پوستر و سامانه اطلاع رسانی همایش آمده بود) جهت پوشش خبری و تصویری این همایش با چند خبرنگار اقدام کند و به همین جهت خبرنگاران ایکنا در تمام پنلها حضور یافتند. ارزیابی همایش که ماحصل مشاهدات خبرنگاران از روند برگزاری همایش بینالمللی «دین، فرهنگ و فناوری» و گفتوگو با چند نفر از شرکتکنندگان این همایش است، در ادامه از نظر میگذرد:

طبیعی است برگزاری همایشی در سطح بینالملل و با حضور میهمانان خارجی، دردسرها و سختیهای خود را دارد، حال اگر قرار باشد این نوع همایشها در شهرهای متعدد و به فاصله کمتر از یک روز برگزار شوند، شاهد ناهماهنگیها و بینظمیهای بیشتری خواهیم بود. باید در نظر داشت که در صورت نمایش این بینظمیها در سطح بینالملل، وجهه علمی برگزاری همایشها در کشور زیر سوال میرود و محققان خارجی با این بهانه که شرکت در این همایشها نمیتواند انتظاراتشان را آنطور که باید برآورده کند، از شرکت در رویدادها و همایشهای علمی صرف نظر میکنند.
این همایش به همت دانشگاه باقرالعلوم (ع) و با همکاری دانشگاه شریف و مرکز تخصصی حوزوی قم، در ۱۲ محور و حدود ۳۰ پنل تخصصی با عناوین متعدد در دو روز نخست آن در دانشگاه شریف برگزار شد و طبق اعلام دبیرخانه در هر پنل تعداد ۳ یا ۴ مقاله ارائه میشد. در مجموع حدود ۱۶۰ ارائه مقاله برای این همایش در نظر گرفته شده بود و تعدادی از مقالات نیز به صورت پوستر در محوطه برگزاری مراسم افتتاحیه در دانشکده شیمی به نمایش درآمد.
برنامه مراسم افتتاحیه، بر اساس آنچه که پیشتر اعلام شده بود و اینکه قرار است با حضور و سخنرانی رئیس دانشگاه شریف برگزار شود، تغییر پیدا کرد و معاون فرهنگی دانشگاه جایگزین وی در این مراسم سخنرانی شد و تا آخرین روز برگزاری همایش در دانشگاه صنعتی شریف، رئیس این دانشگاه در هیچ یک از نشستهای عمومی و یا پنلهای تخصصی که در دانشکدههای متعدد این دانشگاه برگزار شد، حضور نیافت.
اگر چه شاهد بودیم حجتالاسلام حمید پارسانیا، رئیس شورای سیاستگذاری این همایش تلاش میکرد، در تمام پنلها هر چند در زمانی کوتاه، حضور یابد و دقایقی به بحث و نظر پیرامون مقالات ارائه شده بپردازد و این امر یکی از نقاط قوت برگزاری این همایش بود. شاید به تعبیری انتخاب وی به عنوان رئیس این شورا از مهمترین نقاط قوت همایش بود.
یکی دیگر از نکات مثبت دبیرخانه این همایش، راهاندازی گروه تلگرامی و دعوت از اغلب شرکتکنندگان در این همایش به این گروه بودد که اقدام مثبتی در جهت سهولت دسترسی به حضور در همایش و آگاهی آنها از روند اجرای آن بود.
بینظمی و ناهماهنگی در برنامه ریزیها
آنچه که بیش از همه در همایش «دین، فرهنگ و فناوری» به چشم میآمد؛ بی نظمی و ناهماهنگیهای مداوم در برگزاری پنلهای تخصصی بود، همچنین نبود برنامهای منسجم که پیش از برگزاری در اختیار شرکت کنندگان قرار گیرد. پنلها در ساعات مختلف آغاز میشدند و به دلیل تعداد زیاد پنلها، بعضا چند پنل به صورت همزمان برگزار میگردید. مکان برگزاری هر پنل متفاوت و در دانشکدههای متعدد دانشگاه شریف بود که بعضا افراد دانشکدهها را پیدا نمیکردند و دچار سردرگمی میشدند.
سبک ارائه مقالات به این نحو بود که هر پنل با مدیریت یکی از اعضا اداره میشد و مدیر جلسه زمان هر ارائه را کنترل میکرد، به هر محقق برای ارائه مقاله و سخنرانی ۱۰ تا ۲۰ دقیقه زمان داده میشد. تقریبا به طور میانگین از میان شرکت کنندگان این همایش که برای ارائه در پنلها، نامشان در جدول مربوط به هر پنل آمده بود، حدود ۴۰ درصد و یا بیشتر در پنلها حضور نیافتند و از آن جمله عدم حضور و سخنرانی اساتید و صاحب نظران شاخصی بود که نامشان در پنلهای متعدد به چشم میخورد. همچنین شاهد لغو و برگزار نشدن برخی از پنلها مانند «پنل ارزش و فناوری»، به دلیل عدم شرکت پژوهشگران مربوط به آن پنل بودیم. از سویی برنامه زمانی اعلام شده و جدول سخنرانیها مرتبا تغییر مییافت و یا سخنرانیها جابجا میشدند که البته یک دلیل آن به خواست شرکتکنندگان بر میگشت. بعضا دیده شد افراد در همان ساعتی که ارائه داشتند، ساختمان محل برگزاری پنل و یا ساعت ارائهشان تغییر مییافت.
پوسترهایی که پس از دو ساعت از زمان نصب، جمع شدند
مقالات پوستری، طبق اعلام دبیرخانه میبایست در سایت این همایش و در حجم دو مگابایت بارگذاری میشد، از سوی دیگر گفته شده بود محققان در تهیه پوستر خلاقیت داشته باشند و تقریبا با این پیششرط چاپ پوستری با ابعاد یک متری نمیتوانست آن کیفیت لازم را داشته باشد و این مسئله موجب گلایه برخی شرکت کنندگان شد. از طرفی پس از نصب پوسترها در محل برگزاری افتتاحیه (سالن جابربن حیان)، پس از گذشت حدود ۲ الی ۳ ساعت از نصب، پوسترها برداشته شدند و پوسترهای همایشی دیگر که در دانشکد شیمی این دانشگاه برگزار میشد، بر روی دیوارها نصب شدند.
با این وجود پرسشهای مشترک پژوهشگران شرکت کننده در این همایش، حول محور این گونه سوالات بود که؛ «به من گفتهاند مقالهام برای سخنرانی پذیرفته شده، اما چرا در جدول ارائهها نیامده؟» «ارائه من به چه صورت و در چه زمانی است؟» و پرسشهایی از این دست که از بینظمیها تا آخرین زمان برگزاری این همایش حکایت میکرد.
اطلاع رسانی ضعیف در سطح دانشگاه؛ بیخبری استادان شریف
مسئله دیگر؛ مسکوت ماندن برگزاری همایش در سطح دانشگاه شریف بود؛ در بدو ورود به دانشگاه و تا درب ورودی دانشکده محل برگزاری همایش و سالن مربوطه نشانهای از برگزاری این رویداد در سطح دانشگاه دیده نمیشد و پوستر و یا بنری به منظور اطلاع رسانی نصب نبود، حتی وقتی از برخی اساتید این دانشگاه، بجز فعالان در همایش حضور، این سوال را میپرسیدیم که آیا اطلاع دارند این همایش در این دانشگاه برگزار میشود؟ اظهار بیاطلاعی میکردند. دانشجویان دانشگاه شریف نیز استقبالی از این همایش نداشتند و از همان آغاز و مراسم افتتاحیه تا برگزاری پنلها با صندلیهایی خالی روبرو بودیم.
نامناسب بودن مکان برگزاری همایش و یا مهجور بودن علوم انسانی؟!
از طرفی برخی از محققان معتقد بودند و اظهار میکردند محل برگزاری این همایش در دانشگاه شریف نبود و تاکید داشتند بهتر آن بود که این همایش در دانشگاههای دیگری که گروههای علوم انسانی دارند برگزار شود، همچنین میگفتند عدم استقبال از این همایش میتواند نشان از مهجور بودن علوم انسانی در جامعه باشد.
مقالهای با چهار نویسنده و عنوانی سطحی و بی ارتباط با همایش
یکی از نکات قابل توجه دیگر در این همایش که برند بینالمللی را یدک میکشد، پذیرش مقالاتی است که قدری جای تامل داشت، در کتاب چکیده مقالات همایش، چکیده مقالهای با عنوان «آموزش الکترونیک» و با نگارش چهار نفر از دانشجویان رشته چند رسانهای به چشم میخورد. متن این چکیده به صورت کلی به مبحث اهمیت رایانه در زندگی، آموزش از طریق اینترنت و ضرورت سازماندهی مراکز و موسسات آموزش الکترونیکی اشاره دارد. صرف نظر از پایین بودن سطح علمی مقاله برای شرکت در همایشی بینالمللی، آن هم با نگارش چهار نویسنده و قدیمی بودن موضوع، متن چکیده حاکی از بی ربط بودن محتوای مقاله به موضوع این همایش است.

قدرتاله قربانی، عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشگاه خوارزمی که با مقاله خود با عنوان «نقش فرهنگ و شبکه فرهنگ دینی» در این همایش شرکت کرده بود، در گفتوگو با خبرنگار ایکنا، در پاسخ به این پرسش که چه راهکاری برای ارتقای سطح این همایش پیشنهاد میکنید؟، گفت: پیش از هر چیز باید بگویم علی رغم تبلیغات زیاد این همایش در فضای مجازی، شرکت کنندگان در حد انتظار نبودند و این باید مسئلهیابی شود، چرا که موضوع همایش فراگیر است.
وی ادامه داد: در مدیریت این همایش مشکلاتی بود و پیش از برگزاری همایش به بنده اطلاع دادند شما فردا سخنرانی دارید و تا ظهر روز افتتاحیه برنامه زمانی پنلها مشخص نبود، چکیده مقالات هم در انتهای برگزاری پنلها به دست ما رسید.
با راهاندازی دبیرخانه دائمی؛ تاکید بر محققان داخلی باشد
این عضو هیئت علمی خاطرنشان کرد: موضوع همایش و برخی ارائهها و سخنرانیها چالش برانگیز و قابل پیگیری است. نیازمند آن است که همایش دومی با مدیریت بهتر برگزار کنند و به عقیده بنده خیلی هم نیاز نیست بر جنبه بینالملل آن تاکید داشته باشند، چرا که مشکلاتی برای آمدن خارجیها وجود دارد که بعضا مسائلی دارند که نمیتوانند به ایران بیایند، اگر با تاکید بر محققان داخلی ادامه یابد، خوب است، چرا که پرسشهایی در این همایش مطرح میشود که آنها را وادار میکند بروند و تحقیق کنند.
وی افزود: عنوان همایش رابطه سه متغیر؛ دین، فرهنگ و تکنولوژی است. اگر مدیریت خوبی انجام شود، میتواند به آن انتظاراتی که از این همایش وجود دارد دست یافت و نتایج خوبی احصاء شود. به نظر میرسد این همایش نیازمند راهاندازی یک دبیرخانه دائمی است که این امور را پیگیری کند تا این مشکل که پس از برگزاری همایش تا همایش بعدی کار تمام میشود، نباشد و این مقالات چاپ و توزیع شوند و افراد آنها را بخوانند.
این همایش با همکاری انجمن فلسفه علم و اندیشکده مهاجر دانشگاه شریف برگزار شد و استفاده از ظرفیت این دو مجموعه میتواند در بهتر برگزار شدن این همایش یاری رسان باشد.
گزارش از مریم روزبهانی
انتهای پیام