روش‌های بسیاری برای فهم و نقد متون دینی وجود دارد که می‌توانیم از طریق آن‌ها به مطالعه و بررسی معارف دینی بپردازیم، ولیکن از میان روش‌های تحقیق، روش «تحلیل محتوا» (Content Analysis) از امتیازها و ویژگی‌های منحصر به فردی برخوردار است که باعث شده بسیاری از پژوهشگران برای پژوهش‌های عمیق خود در حوزه معارف اسلامی و فهم متون دینی از این روش تحقیق استفاده کنند. متن محوری، انجام فرآیند پژوهش بدون پیش‌فرض و پیش‌داوری اولیه، تجزیه عمیق لایه‌های معرفتی یک متن، تحلیل متون و اطلاعات بسیار در قالب گزارش‌های کمی و جداول آماری، دسته‌بندی مناسب و طبقه‌بندی همگون یافته‌های تحقیق، کشف موضوعات اصلی و مقوله‌های کلی یک متن، بررسی گونه‌های مختلف و متنوع محتوا، استنادهای دقیق در تحلیل یافته‌ها، گویاسازی نتایج تحقیق به‌صورت نموداری و کاربرد آسان و سهل آن در پژوهش‌های میان‌رشته‌ای بخشی از ویژگی‌های قابل توجه این روش است.

این روش به محقق کمک می‌کند با گویاسازی متن و کشف لایه‌های عمیق و کدهای مرموز آن، به دریافت صحیح محتوایی برسد که متکلم یا مؤلف به دنبال ترسیم آن بوده و از پیش‌داوری‌های اولیه نجات پیدا کند. به همین دلیل از این روش برای ترسیم ساختار هندسی سوره‌های قرآن کریم، کشف غرض اصلی سوره و نیز کشف روابط میان آیات و سیاق‌های مختلف یک سوره استفاده می‌شود.